Pazartesi, Ocak 30, 2023
  • İletişim
  • Künye
  • Hakkımızda
  • Çerez Politikası
Son Magazin Haber - Türkiye'nin Güncel Magazin Haberleri
mynet sohbet
  • Anasayfa
  • Cilt
  • Dünya
  • Güncel
  • Magazin Dünyası
  • Makyaj
  • Moda
  • Saç Bakim
  • Sağlık
No Result
View All Result
Son Magazin Haber - Türkiye'nin Güncel Magazin Haberleri
  • Anasayfa
  • Cilt
  • Dünya
  • Güncel
  • Magazin Dünyası
  • Makyaj
  • Moda
  • Saç Bakim
  • Sağlık
No Result
View All Result
Son Magazin Haber - Türkiye'nin Güncel Magazin Haberleri
No Result
View All Result
Home Güncel

Askeri darbenin ibretlik hikâyesi

Askeri darbenin ibretlik hikâyesi
Share on FacebookShare on Twitter

Türkiye, 40 yıl evvel bugün sabahın erken saatlerinde radyodan okunan bir bildiri ile farklı bir güne başladı. Bildiride, Türk Silahlı Kuvvetleri’nin buyruk komuta zinciri içinde idareye el koyduğu duyuruluyordu. Asker ve tanklar sokaktaydı. Siyasi partiler kapatıldı, Meclis feshedildi. Türkiye’nin siyasal, toplumsal, ekonomik ve kültürel hayatında derin izler bırakacak sert bir müdahale ile asker idaresi silah gücüyle eline aldı.

Aslında askeri darbe, o devrin kaideleri içinde bir manada göz nazaran göre gelmişti. 12 Eylül darbesinin tohumları, 1970’lerin son yıllarında serpilmeye başlanmıştı. Darbe öncesinde değerli gelişmelerden biri, 1977’de yaşandı. Periyodun Başbakanı Süleyman Demirel, Genelkurmay Lideri Semih Sancar ve Ulusal Savunma Bakanı Sadettin Bilgiç’i İstanbul’a çağırdı.

Ortadan sıyrıldı

Toplantının gündemi, Kara Kuvvetleri Komutanlığı’na atamada yaşanan sıkıntıydı. Kara Kuvvetleri Kumandanı Namık Kemal Ersun, hükümete karşı açık halinden ötürü emekliye sevk edilmişti. Bu vazifeye atanabilme özelliklerine sahip üç orgeneral vardı: Birinci Ordu Kumandanı Orgeneral Adnan Ersöz, İkinci Ordu Kumandanı Orgeneral Şükrü Olcay ve Üçüncü Ordu Kumandanı Ali Fethi Esener. Kara Kuvvetleri’ne, atama teamüllerine ve kıdem sırasına nazaran Birinci Ordu Komutanı’nın atanması gerekiyordu. Lakin Demirel, kendisine yakın olan Orgeneral Esener’i istiyordu. Devrin Cumhurbaşkanı Fahri Korutürk, Esener’in atanmasına ait kararnameyi imzalamadı. Düğüm, 3 orgeneralin de emekliye sevk edilmesiyle aşıldı. Kara Kuvvetleri’nin hiyerarşisi içinde son sıralarda yer alan Ege Ordusu Kumandanı Kenan Cihan, önündeki üç orgeneral emekli olunca birden kendini Kara Kuvvetleri Komutanlığı koltuğunda buldu. Böylelikle Evren’in Genelkurmay Lideri olmasının da yolu açılmıştı.

Suikastlar durmadı

1970’li yılların sonlarına gerçek Türkiye, sokakta huzurun kalmadığı bir kaos içine sürükleniyordu. Iktisat bozuktu ve temel gereksinim unsurları için uzun kuyruklar oluşuyordu. Silah ve sigara başta olmak üzere her türlü kaçakçılık artmıştı. 1970’li yılların ikinci yarısı, Cumhuriyet tarihinin ülke genelinde huzursuzluğun ve terörün doruk noktaya çıktığı kabus yıllarıydı. Sağ ve sol kümeler, silahlı hareketlere yönelmişti. Sokak çatışmaları 1974’ten itibaren katlanarak tırmanışa geçti. Şiddet, 1977 ile 1980 ortasında doruk noktasına çıktı. Bu devirde, 5 binden fazla kişi terör sonucu hayatını kaybetti. 1 Mayıs 1977 kutlamalarında Taksim’de yaşanan katliamda 34 kişi öldü. 1978’de Kahramanmaraş’ta Alevi vatandaşlara yönelik ataklarda 105 kişi ömrünü yitirdi. Bir hafta süren Maraş vakaları, Çorum’a sıçradı. Çorum’da da 26 kişi öldürüldü. Duyuru edilen sıkıyönetim terörü durduramıyordu. Milliyet Gazetesi Genel Yayın Direktörü Abdi İpekçi, Adana Emniyet Müdürü Cevat Yurdakul, Gümrük ve Monopol Bakanı Gün Sazak, sendika başkanı Kemal Türkler ve eski Başbakan Nihat Erim’in de ortalarında olduğu farklı çevrelerden çok sayıda tanınmış kişi suikasta uğradı.

Kod ismi: Bayrak

Cumhurbaşkanı Korutürk’ün vazife mühleti 6 Nisan 1980’te sona erdi. Meclis’teki cumhurbaşkanlığı seçimleri krize dönüştü. Meclis yeni bir cumhurbaşkanı seçemedi. 12 Eylül darbesi ile feshedilene kadar da seçemeyecekti.

12 Eylül askeri darbesi, Türkiye’nin böylesi siyasal ve toplumsal şartları içinde yapıldı. Darbe hazırlıklarına 1980 yılının Haziran ayından itibaren Genelkurmay Başkanlığı karargahında başlandı. Darbenin kod ismi “Bayrak Harekatı”ydı. Beklenen darbe, 12 Eylül sabahı geldi. Tanklar artık sokaktaydı. Darbe, radyodan okunan bildiri ile halka duyuruldu. Bildiride; “Genelkurmay Lideri Orgeneral Cihan, Kara Kuvvetleri Kumandanı Orgeneral Nurettin Ersin, Hava Kuvvetleri Kumandanı Orgeneral Tahsin Şahinkaya, Deniz Kuvvetleri Kumandanı Oramiral Nejat Tümer ve Jandarma Genel Kumandanı Orgeneral Sedat Celasun’dan oluşan Ulusal Güvenlik Kurulu İç Hizmet Kanunu’nun verdiği Türkiye Cumhuriyeti’ni kollama ve müdafaa vazifesini büyük Türk milleti ismine buyruk ve komuta zinciri içinde ve buyrukla yerine getirme kararını almış ve ülke idaresine bütünüyle el koymuştur” deniliyordu.

Siyaset sürgünde

12 Eylül sabahı saat 05.30’da periyodun Başbakanı Demirel ile değerli siyasi aktörleri olan Bülent Ecevit, Necmettin Erbakan’ın kapısı, subaylar tarafından çalındı. Demirel ile Ecevit, Hamzakoy’a, Erbakan ise Uzunada’ya sürgüne gönderildi. Darbeden sonra bir müddet saklanan MHP başkanı Alpaslan Türkeş ise 14 Eylül’de teslim olmasından sonra Uzunada’ya sürüldü.

Darbe idaresi, eski Deniz Kuvvetleri Kumandanı emekli Oramiral Bülent Ulusu’yu 20 Eylül’de hükümeti kurmakla görevlendirdi. Ulusu Hükümeti, 21 Eylül’de Ulusal Güvenlik kurulu tarafından onaylandı. Subayların kapısını çaldığı bir isim de devrin Başbakanlık Müsteşarı Turgut Özal’dı. Kurul üyeleri Özal’a bankalardaki mevduatların durumunu danışmıştı. Darbe idaresinin danıştığı Özal da Ulusu Hükümeti’nde iktisattan sorumlu Başbakan Yardımcısı olarak vazife aldı.

Darbecilere sandıkta darbe

Darbe hükümeti, misyonda kaldığı yaklaşık 3 yıl içinde mevzuatta esaslı düzenlemeler yaptı. Askeri idare tarafından oluşturulan Müşavere Meclisi’nin hazırladığı anayasa 1982 yılında yapılan referandumda yüzde 92 dolayında oyla kabul edildi. Anayasanın kabulüyle darbenin başkanı Kenan Cihan, Cumhurbaşkanı koltuğuna oturdu.

6 Kasım 1983’te genel seçimler yapıldı. Darbe idaresinin desteklediği ve başına emekli Orgeneral Turgut Sunalp’ın getirildiği Milliyetçi Demokrasi Partisi, seçimde lakin üçüncü olabildi. Turgut Özal’ın kurduğu ANAP ise sürpriz yaptı ve birinci parti oldu. Merkez solu temsil eden Halkçı Parti ise seçimi ikinci sırada tamamladı. Halk, sandıkta askeri dinlememiş ve yansısını ortaya koymuştu.

50 kişi idam edildi

Türkiye’nin siyasal, toplumsal ve ekonomik hayatını yine dizayn etmeye yönelen darbe idaresi, sert uygulamalarla iz bırakacak sancılara neden oldu. Bu devrin tablosu özetle şöyle:

1 milyon 683 bin kişi fişlendi.

210 bin davada 230 bin kişi yargılandı.

7 bin kişi için idam cezası istendi.

517 bireye idam cezası verildi.

İdam cezası verilenlerden 50’si asıldı. Bunlardan 26’sının kabahati politikti.

171 kişi azap sonucu hayatını kaybetti.

300 kişi kuşkulu bir biçimde öldü.

Cezaevlerinde toplam 299 kişi ömrünü yitirdi.

71 bin kişi TCK’nin 141, 142 ve 163. hususlarından yargılandı.

30 bin kişi sakıncalı olduğu gerekçesiyle işinden oldu.

14 bin kişi yurttaşlıktan çıkarıldı.

30 bin kişi siyasi sığınmacı olarak yurt dışına gitti.

400 gazeteci için toplam 4 bin yıl mahpus cezası istendi.

 Gazetecilere 3 bin 315 yıl 6 ay mahpus cezası verildi.

Mahkûm oldular

Cihan, 12 Eylül 1980 askeri darbesinden tam 34 yıl sonra periyodun Ulusal Güvenlik Konseyi’nin hayatta kalan tek üyesi olan eski Hava Kuvvetleri Kumandanı emekli Orgeneral Tahsin Şahinkaya ile birlikte Ankara 10. Ağır Ceza Mahkemesi’nin yargılandı. İkisi de müebbet mahpusa mahkûm edildi. Yargıtay 16. Ceza Dairesinde temyiz incelemesi sürdüğü sırada Cihan 9 Mayıs 2015’te, Tahsin Şahinkaya 9 Temmuz 2015’te hayatını kaybetti.

Sağdan – soldan sıralı idam

You might also like

Güne Güzel Başlamanın Yolları

Çocuk parkları zehirsiz olsun

2 simit 1 kitap

Darbe idaresi, idamlarda bir sağdan bir soldan siyaseti uyguluyordu. Birinci idam edilen iki kişi; 9 Ekim 1980 tarihinde ülkücü Mustafa Pehlivanoğlu ile sol görüşlü Necdet Adalı oldu. Yaşı büyütülen Erdal Eren’in idam cezası da 13 Aralık 1980’de infaz edildi. Kenan Cihan, bu idam konusunda, o periyotta, “Şimdi ben bunu idam etmeyeceğim, ömür uzunluğu ona bakacağım. Bu vatan için kanını akıtan bu Mehmetçiklere silah çeken o haini ben besleyeceğim. Buna siz razı olur musunuz?” diyecekti.

 

 

Milliyet

Tags: DarbeİdamKomutaOrgeneralTürk
Previous Post

Türkiye Çevre Ajansı kuruluyor

Next Post

‘Cep’ten kontrol edin

admin

admin

Related Posts

Lektinli gıdalar Kovid-19’a karşı
Güncel

Güne Güzel Başlamanın Yolları

Çocuk parkları zehirsiz olsun
Güncel

Çocuk parkları zehirsiz olsun

2 simit 1 kitap
Güncel

2 simit 1 kitap

Yerli ve milli imkanlarla isoquercetin üretiliyor
Güncel

Yerli ve milli imkanlarla isoquercetin üretiliyor

Son dakika: Sağlık Bakanlığı açıkladı! Azaldığı zaman sistem alarm veriyor…
Güncel

Son dakika: Sağlık Bakanlığı açıkladı! Azaldığı zaman sistem alarm veriyor…

Next Post
‘Cep’ten kontrol edin

‘Cep’ten kontrol edin

Recommended

  • All
  • Cilt
  • Dünya
  • Güncel
  • Magazin Dünyası
  • Makyaj
  • Moda
  • Saç Bakim
  • Sağlık
Gamze Özçelik: Bazı fotoğrafların hikayesi ayrı anlatılmalı

Gamze Özçelik: Bazı fotoğrafların hikayesi ayrı anlatılmalı

CEO şirketten alıp FETÖ’ye aktarmış

CEO şirketten alıp FETÖ’ye aktarmış

Bin 511 kişiye  Kovid-19 tanısı

Bin 511 kişiye Kovid-19 tanısı

Bakan Selçuk okul açıp, öğrencilerle marakas çaldı

Bakan Selçuk okul açıp, öğrencilerle marakas çaldı

Hasta taşınan ambulans, beton mikserine çarptı! Yaralılar var

Hasta taşınan ambulans, beton mikserine çarptı! Yaralılar var

Yargıtay’a göre, Saral’ı bıçaklayanın cezası az

Yargıtay’a göre, Saral’ı bıçaklayanın cezası az

Son dakika! İstanbul’da cumartesi yoğunluğu! Caddeler doldu taştı

Son dakika! İstanbul’da cumartesi yoğunluğu! Caddeler doldu taştı

Yer: Tekirdağ… Alev topuna döndü!

Yer: Tekirdağ… Alev topuna döndü!

Şebekenin elebaşı eczacı kalfası çıktı

Şebekenin elebaşı eczacı kalfası çıktı

Dündar Bey nasıl öldü, kimdir? Dündar Bey kaç yaşında öldü? İşte Dündar Bey hayatı…

Dündar Bey nasıl öldü, kimdir? Dündar Bey kaç yaşında öldü? İşte Dündar Bey hayatı…

Kar yağışı izlemek için çıktı! Zamanla mücadele…

Kar yağışı izlemek için çıktı! Zamanla mücadele…

Diyanet İşleri Başkanlığı’ndan Atatürk’ü Anma Günü mesajı

Diyanet İşleri Başkanlığı’ndan Atatürk’ü Anma Günü mesajı

Seda’nın katili nerede?

Seda’nın katili nerede?

Balıkesir Burhaniye’de 1 mahalle, karantinaya alındı

Balıkesir Burhaniye’de 1 mahalle, karantinaya alındı

Otobüse bisikletiyle binmek istedi diye… Anbean kaydedildi

Otobüse bisikletiyle binmek istedi diye… Anbean kaydedildi

Son dakika! Kırmızı Kategori’deki teröristle irtibatlı olduğu tespit edilen avukat tutuklandı

Son dakika! Kırmızı Kategori’deki teröristle irtibatlı olduğu tespit edilen avukat tutuklandı

Kategoriler

  • Cilt
  • Dünya
  • Güncel
  • Magazin Dünyası
  • Makyaj
  • Moda
  • Saç Bakim
  • Sağlık

Don't miss it

  • All
  • Cilt
  • Dünya
  • Güncel
  • Magazin Dünyası
  • Makyaj
  • Moda
  • Saç Bakim
  • Sağlık
Yaşlıların Aslında Sevdiği Kıdemli Konutları
Sağlık

Yaşlıların Aslında Sevdiği Kıdemli Konutları

Bir Federal Mahkeme Kaliforniya’nın Yeni Tıbbi Yanlış Bilgi Yasasını Engelledi
Sağlık

Bir Federal Mahkeme Kaliforniya’nın Yeni Tıbbi Yanlış Bilgi Yasasını Engelledi

1619 Projesinin Yeni Bir Genişlemesi
Magazin Dünyası

1619 Projesinin Yeni Bir Genişlemesi

Simit Tatları Üzerine Yargıç John Hodgman
Magazin Dünyası

Simit Tatları Üzerine Yargıç John Hodgman

Romancelandia’da Sahte Bir Ölüm
Sağlık

Romancelandia’da Sahte Bir Ölüm

Hepimiz Ne Zaman Popüler Kültür Dedektifi Olduk?
Magazin Dünyası

Hepimiz Ne Zaman Popüler Kültür Dedektifi Olduk?

Vivienne Westwood, 81, Öldü;  Kışkırtıcı Punk Tarzını Yüksek Modaya Taşıdı
Magazin Dünyası

Vivienne Westwood, 81, Öldü; Kışkırtıcı Punk Tarzını Yüksek Modaya Taşıdı

Yargıç John Hodgman, Geçmişimizin Kırık Parçalarını Saklamak Üzerine
Magazin Dünyası

Yargıç John Hodgman, Geçmişimizin Kırık Parçalarını Saklamak Üzerine

FDA Şimdi Açıkça Diyor: Ertesi Gün Hapları Kürtaj Hapı Değildir
Sağlık

FDA Şimdi Açıkça Diyor: Ertesi Gün Hapları Kürtaj Hapı Değildir

Amsterdam’da Çoğunlukla Vegan, Tamamen Kaşmir Ziyafeti
Magazin Dünyası

Amsterdam’da Çoğunlukla Vegan, Tamamen Kaşmir Ziyafeti

Susannah için bir İlaç Yarattılar.  Milyonlarca Diğer Hasta Ne Olacak?
Sağlık

Susannah için bir İlaç Yarattılar. Milyonlarca Diğer Hasta Ne Olacak?

Neden Birçok Yaşlı Kadın İhtiyaç Duymadıkları Pap Testlerini Yaptırıyor?
Sağlık

Neden Birçok Yaşlı Kadın İhtiyaç Duymadıkları Pap Testlerini Yaptırıyor?

Acil Servis Doktorları Olağandışı Semptomları Olan Hastalara Yanlış Teşhis Koyuyor
Sağlık

Acil Servis Doktorları Olağandışı Semptomları Olan Hastalara Yanlış Teşhis Koyuyor

Beyin İmplantları İşlevlerini Geri Kazanmaya Başladı, Ancak İlerlemeler Yavaş
Sağlık

Beyin İmplantları İşlevlerini Geri Kazanmaya Başladı, Ancak İlerlemeler Yavaş

Son Magazin Haber – Türkiye'nin Güncel Magazin Haberleri

Magazin haberleri moda tasarımcılarının podyum şovlarını izleyin, en iyi giyinen ünlüleri kırmızı halı sokak stilinde keşfedin, en yeni ve en..

Categories

  • Cilt
  • Dünya
  • Güncel
  • Magazin Dünyası
  • Makyaj
  • Moda
  • Saç Bakim
  • Sağlık

Etiket

Alan Anne Araç Asi Baba Baş Bölge Bölüm Ceza Dava Deprem Gün Hasta Kadın Kar Karar Kaza Kız Mahkeme Maske Okul Olay Oyuncu Para Polis Saat Sanık Sağlık Suç Süre Terör Test Türk Vaka Yangın Yaş Yol Yüz Zaman Çalışma Çocuk Örgüt İlk İstanbul İş

SonMagazin

Yaşlıların Aslında Sevdiği Kıdemli Konutları

Yaşlıların Aslında Sevdiği Kıdemli Konutları

Bir Federal Mahkeme Kaliforniya’nın Yeni Tıbbi Yanlış Bilgi Yasasını Engelledi

Bir Federal Mahkeme Kaliforniya’nın Yeni Tıbbi Yanlış Bilgi Yasasını Engelledi

No Result
View All Result
  • Cilt
  • Dünya
  • Güncel
  • Magazin Dünyası
  • Makyaj
  • Moda
  • Saç Bakim
  • Sağlık



deneme bonusu veren siteler ankara escort çankaya escort escort ankara ankara escort bostancı escort ataşehir escort gaziantep escort bayan gaziantep escort betmatik tipobet tipobet istanbul escort avrupa yakası escort çapa escort şirinevler escort avcılar escort beylikdüzü escort
Sohbet antalya haber