Adil Tek, Akdenizde deniz suyu sıcaklıklarının 30 derecelerin üzerinde olduğunu Eylül ve Ekim ayları için önümüzde riskler bulunduğunu belirterek, “Yüksek sıcaklıklar var, denizde bilhassa. Kuzeyden gelecek en ufak bir soğuk havada, bu sonbahar mevsiminde orta Akdeniz üzerinden gelecek sıcaklıklar var, o sistemler Akdenizde fırtınaları ve kuvvetli yağışları, sel felaketlerini beraberinde getirecek. Bunlar yaşanacak gözüküyor.” dedi.
Adil Tek, Türkiye için ise, “Ama Amerikadaki üzere bir anda bir günlük 30 derecelik düşüşler bizim ülkemizde yaşanmıyor. Zira biraz daha etrafımız denizlerle çevrili, deniz suyu havanın sıcaklığını biraz daha emiyor, daha fazla yükselmesini engelliyor” diye konuştu.
Amerika Birleşik Devletleri’nde (ABD), meteoroloji uzmanları Colorado eyaletinde Denver kentinde hava sıcaklığının bir günde 30 dereceye kadar soğuyacağını, hatta bu ani sıcaklık düşüşüyle birlikte kentte kar yağması bile beklendiğini söylemişlerdi ABD’nin Montana ve Colorado eyaletlerinde birçok kentte polar vortex (kutup girdabı) ile kısa müddette sıcaklık 30-33 derece birden düştü. Düşüş sonrası iki eyalet kar yağışı sonrası beyaz örtüyle kaplandı.
Uzmanlar bu tabiat vakasını, deniz suyu sıcaklığının 26 derece üzerine çıkmasının tetiklediğini, ve sıcak-soğuk hava dalgasının çarpışması sonucunda olduğuna dikkat çekiyor. Türkiye’de daha evvel 2000 yılında emsal bir hadise yaşanırken, bir günde İstanbul’da hava sıcaklığı 25 derece kadar düştü. Bu tabiat vakası yani sıcak ve soğuk hava dalgasının çarpışması sonucunda atmosfer kendini dengelemeye çalışıyor. Bu dengeleme sırasında ise şiddetli yağışlar ve fırtınalar meydana geliyor.
Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi Meteoroloji Laboratuvarı Lideri Adil Tek, Bilhassa Akdeniz’de deniz suyu sıcaklıkları 30 derecelerin üzerinde. Eylül, Ekim ayları için önümüzde riskler bulunuyor. Yüksek sıcaklıklar var, denizde bilhassa. Kuzeyden gelecek en ufak bir soğuk havada, bu sonbahar mevsiminde orta Akdeniz üzerinden gelecek sıcaklıklar var, o sistemler Akdeniz’de fırtınaları ve kuvvetli yağışları, sel felaketlerini beraberinde getirecek. Bunlar yaşanacak gözüküyor ihtarında bulundu.
Demirören Haber Ajansına (DHA) bu hava hadisesini ve Türkiye’de olma mümkünlüğü konusunda değerlendirmelerde bulunan Adil Tek, Kestirimler de aslında bunu doğruluyor. Yalnızca Amerikada tek bir yerde değil, Amerikanın o bölgede bulunan pek çok eyaletinde gün içerisinde süratli bir biçimde düşüyor olacak. Kuzeyden gelen çok soğuk bir hava var. Bunu besleyen düzenek var tabi ki, en değerli sistemlerden birisi de atmosferik sirkülasyonlar, yüksek basınç alanları, alçak basınç alanları, Aslında sıcaklıkların düşmesindeki en değerli tesirlerden bir tanesi de o dinamik ve termik dediğimiz yapıların birebir anda bir ortada bulunması. Amerikanın güney kısımlarında çok sıcak bir hava var ve kuzeyde, pasifik tarafında oluşan çok kuvvetli bir yüksek basınç bu üstteki kuzey soğuk havayı gün içerisinde çok süratli bir formda Amerikanın güney eyaletlerine kadar indirecek, hatta Meksika’ya kadar yaklaşacak. Lakin Meksika’daki kıymetler bu eksi bedellere kadar inmeyecek lakin kuzeye yakın eyaletlerde sıcaklıklar eksilere kadar inecek. Buralarda kar yağışı olma mümkünlüğü bulunuyor. Fakat bu hava ertesin gün ya da akşam saatlerine hakikat tekrar Amerikanın doğu kıyılarına gerçek çekilmeye başlayacak ve kuzeye çekilecek. Aslında bunun fizik bir düzeneği, atmosferik bir düzeneği var. sıcak havayla soğuk hava yer değiştiriyor. Aslında kuzeyde sokulan çok kuvvetli bir soğuk var, güneyde çok sıcak bir hava var, yani iki uç ortasında çok bir sıcaklık ve yükseklik farkı var. Atmosfer olağanda kendini istikrara getirmeye çalışır. Örneğin; yüksekten akan suyun alçağa hakikat gitmesi yani istikrara gelmeye çalışır. Buradaki soğuk havanın sokulmaya çalışmasının sebebi de güneyde çok sıcak havanın bulunması,
GITGIDE ARTAN SICAKLIKLAR VAR
Adil Tek,şöyle devam etti:
Aslında Eylül ayına artık girdik. Bu bölgelerde tropikal siklonların oluşma devri artık. Eylül, Ekim ayları boyunca da bu tropikal siklonları göreceğiz. Zira sıcak bir yazdan çıkıyoruz, kuzey yarım kürede, dünyanın eğim açısının değişmesinden ötürü da yavaş yavaş havalar kuzey yarım kürede soğumaya başlayacak. Bu Amerika’da biraz daha kuzeyde daha fazla soğuk olduğu için tesir oluştu. Gün içerisinde de olup, Amerika’daki tesirini terk edecek. Global iklim değişikliği birçok hadisesi tetikliyor alışılmış ki. Lakin bir meteorolojik atmosferik hadisesi global iklim değişikliği diyebilmek için öncelikle hadisenin birkaç sefer tekrar etmesi lazım. Üst üste koyup, o değişiklikleri, ekstrem uç bir bedel, uç bir durum, gün içerisinde sıcaklığın bu kadar değişmesi, bunların sıklığının artması lazım. Lakin bunu tek başına değerlendirdiğinizde global iklim değişikliği ile ilgili bir şey söyleyemezsiniz. Fakat bunun üzere birkaç tane üst üste koyarsanız evet global iklim değişikliğinde kaynaklanıyor diyebilirsiniz. Aslında gitgide artan sıcaklıklar var. Güneydeki sıcaklık artışının ne kıymetlere vardığını görmek lazım. Amerikanın güneyinde nitekim uç kıymetler oluştu mu? Şu an o pahaları bilmiyorum fakat iddia ediyorum uç pahaların oluştuğu. Biraz daha güneye indikçe sıcaklıklar 40 derecelerin üzerine çıkmış olabilir.
SICAKLIĞIN DÜŞTÜĞÜ BÖLGEDE ÇOK KUVVETLİ FIRTINA HABERLERİ GELECEK
Amerika, Sibirya farklılıklar gösterir. Zira büyük bir karasal kütle var orada.” diyen Adil Tek, “Onun üzerindeki değişimler, atmosferik şartlar daha farklı. Çok kuvvetli yüksek basınçların oluşması karalar üzerinde daha kolay. Bizim ülkemize gerçek gelirsek bizdeki kütlelere çok büyük değiller, okyanus değiller. Amerika kıtasını eksiksiz düşündüğünüzde devasa bir karasal kütle var. Buradaki atmosferik şartlar daha farklı, bizdekinden daha farklı formda arz ediyor. Orada uç bedeller, gece ve gündüz sıcaklıkları ortasındaki farklar daha fazla olabiliyor karasal iklim şartlarından ötürü. Eylül ayı artık kuzey yarım kürede tropikal siklonların çok sıklıkla karşılaşılacağı bir yer. Sıcaklığın düştüğü bölgede çok kuvvetli fırtına haberleri gelecek halinde konuştu,.
TÜRKİYE’DE DE YAŞANDI
Adil Tek, kelamlarını şöyle sürdürdü:
Şu anda Amerikanın güneyinde sıcak olan bölgede çok kuvvetli rüzgarlar, fırtınalar var. beraberinde yağışlar da oluşuyor. O yağışların da tekrar sel felaketi mümkünlüğü çok yüksek. Yaz mevsiminden çıktık, yüksek sıcaklıklardan ötürü büyük kıtalarda, Amerika, Pasifikte, Atlantik’te tropikal siklonlar çok meydana gelecek. Onların dışında eşik kıymet dediğimiz 26 derecelik bir deniz suyu sıcaklığı eşik kıymetimiz var. Deniz suyu sıcaklığı 26 derecenin üzerine çıktığı vakit daha çok bu tropikal siklonlar meydana gelemeye başlıyor. Ülkemize gelirsek, bilhassa Akdeniz’de deniz suyu sıcaklıkları 30 derecelerin üzerinde. Eylül, Ekim ayları için önümüzde riskler bulunuyor. Yüksek sıcaklıklar var, denizde bilhassa. Kuzeyden gelecek en ufak bir soğuk havada, bu sonbahar mevsiminde orta Akdeniz üzerinden gelecek sıcaklıklar var, o sistemler Akdeniz’de fırtınaları ve kuvvetli yağışları, sel felaketlerini beraberinde getirecek. Bunlar yaşanacak gözüküyor. Lakin Amerikada’ki üzere bir anda bir günlük 30 derecelik düşüşler bizim ülkemizde yaşanmıyor. Zira biraz daha etrafımız denizlerle çevrili, deniz suyu havanın sıcaklığını biraz daha emiyor, daha fazla yükselmesini engelliyor. Büyük kıtasal alan değiliz. Bu da Amerika’da yaşanan büyük sıcaklık geçişlerinin bizim ülkemizde yaşanması çok muhtemel gözükmüyor. Ancak daha evvelki yıllarda yaşanmış kıymetlerde bir gün içerisinde sıcaklığın 25 derece düştüğü günler var. Örneğin; 2000 yılında Temmuz ayında meydana gelen İstanbul’da rekor sıcaklığın kırıldığı 42.7 derece olarak Kandilli Rasathanesinde ölçtüğümüz bir kıymet var. Onun sonraki günü asgarî sıcak bedeli 13 derecelere kadar düşmüş. Yaklaşık 25 derecelik düşüşler bizde de yaşanmış. Lakin bu yaz aylarına denk geliyor.
EYLÜL, EKİM, KASIMDA AKDENİZ’DE ÇOK YAĞIŞ
Tek, Kış mevsimine yanlışsız olan, kar yağışı oluşturacak çok yüksek düşüşler gözükmüyor bir gün içerisinde. 17-18 derecelik düşüşler var, bunları yaşadık lakin 30 derecelik düşüşler çok ekstrem bir düşüş. Amerika için de aslında bu çok ekstrem bir düşüş global iklim değişikliğinin bunda tesirleri kesinlikle vardır fakat bunu söyleyebilmek için bunun üzere birkaç kıymete daha gereksinim olması gerekiyor. Biz çok selleri daha çok yaz aylarında yaşadık. Karadeniz’in doğusunda sıcaklık pahaları 26 derecenin üzerine çıktı. Eşik kıymeti aşmış durumda. Karadeniz’in batısı o kadar sıcak değil. Oraya gelen akarsular, havzalar Avrupa’nın bilhassa doğusunun havzası eksiksiz Karadeniz’e akıyor. Oralardaki sıcaklığın çok fazla artmasına önlüyor. Doğu Karadeniz’in havzası deniz suyunu soğutacak kadar kâfi düzeyde değil. Burada biraz da dağların tesirinden ötürü en ufak bir serin havada kuvvetli seller meydana geliyor. Gelelim bu sonbahara, Akdeniz’de bu türlü bir durum kelam konusu. Deniz suyu sıcaklıkları 30 derecenin üzerine çıktı. Eylül, Ekim, Kasım aylarında kuzeyden gelecek en ufak bir serin havada buralarda çok yağış, sel felaketi haberlerini sıkça yapacaksınız. Beraberinde fırtına da oluşuyor zira sıcak ve soğuk hava bir ortaya geldiğinde o akışın olması için fırtına oluyor. Atmosfer istikrara gelmeye çalışıyor. Bütün düzenek atmosferin istikrara gelmeye çalışmasıyla oluşuyor.” dedi.
SONBAHAR SICAK GEÇECEK
Adil Tek, sonbaharda Türkiye’de mevsim normallerinin üzerinde sıcaklıkların olacağına dikkat çekerek, Daha az yağışsız, yağış olmayacak değil, ortalamaların altında kalacak gözüküyor. Marmara, Karadeniz genelinde Eylül ayı için bu türlü. Ekim-Kasım ayları için de yeniden o denli. Bu Eylül sıcak geçecek, olağanların üzerinde olacak geçecek şu anki birinciyim modellerimiz bunları söylüyor. Ekim-Kasım aylarında tekrar sıcaklık modelleri olağanların üzerine çıkacağını, yağışların ortalamaların altında kalacağını, İstanbul açısından, bir metropol açısında baktığımızda da su sorunlarını önümüzde getiriyor formunda konuştu.
BU KORONA İÇİNDE MAHVOLURUZ HERHALDE
Ani sıcaklık düşüşü mümkünlüğü ise vatandaşları huzursuz etti. Emine Çolak, Mahvoluruz herhalde. Ne yapabiliriz bilmiyorum vallahi, bu korona içinde mahvoluruz herhalde. Yazlıkları da kaçsak maalesef dedi. Erhan Duray ise, Kişisel olarak o anda yapılacak ne varsa o anki reflekslerle onu yaparım. Zati doğalgazla ısındığımız için o direkt devreye girecek. Konutta mevcut neyimiz varsa devam edeceğiz biçiminde konuştu.
Faik Salman ise Türkiye’de hava sıcaklıklarının birdenbire düşeceğine inanmadığını belirterek, Düşerse millet mahvolur ya. Birden 30 derece sıcaklık düşerse ne olur? Çok mantıksız olur bence. Olmaz, bizim Türkiyede o denli bir şey olmaz. İnanmıyorum ben Türkiye’de o denli bir şey olacağına diye konuştu.
Milliyet
