Ege Denizi’nde, 30 Ekim’de meydana gelen ve İzmir’i vuran 6,6 büyüklüğündeki zelzelede hasar gören orta hasarlı yapılar için güçlendirme yapılmasına karar verildi. Zarurî güçlendirmenin yanı sıra birçok daire sakinin de binasını güçlendirmek istediği bilinirken, Yapı Kontrol Uzmanı Uğur Oflaz, vatandaşlara ikazlarda bulundu. Yıkımın en fazla olduğu Bayraklı ilçesinde 17 yıl evvel güçlendirme çalışması yaptıkları apartmanda konuşan Oflaz, “Güçlendirme, sarsıntı yönetmeliğine nazaran mümkün en büyük zelzelede binanın ayakta kalması ve can güvenliğini sağlanması sürecine deniyor. Ehil eller tarafından güçlendirilmiş binada can kaybı olmaz. Büyük bir zelzelede çatılar uçar, duvarlar patlar, cam kırılır ancak beşerler burnu kanamadan çıkar. Güçlendirmenin maksadı da budur. Tüm dünyada bu sistem uygulanıyor. Binaya yalnızca tamir yapıp buna güçlendirme diyenler ve ısı mantosu yapıp güçlendirme yaptım diyenler var. Bir sıva yapıp ismine güçlendirme diyorlar” sözlerini kullandı.
‘GÜÇLENDİRME SÜRECİNİ KALFA YAPAMAZ’
Güçlendirmenin en değerli elemanının ‘mantolama’ ve ‘perde’ olduğunun altını çizen Oflaz, “Orta hasarlı binalarda oturanlar zarurî güçlendirme yapacak. Az hasarlı binaların da performans tahlili yaptırmak gerekiyor. Biz güçlendirme hesabı yaparken binayı yok sayıyoruz ve ona nazaran yapısal elemanlar ekliyoruz. Güçlendirmenin tek devası sarsıntı perdesidir. Yetersiz kolonları da demirli betonla sarıyoruz ve buna mantolama diyoruz. Güçlendirme sürecinde en alt kattan en üst kata kadar perde yapılmak zorundadır ve bu perde temele bağlanmak zorundadır. Bunların yanı sıra bu süreçte katiyetle inşaat mühendisi olmalı. Artık bunu kabul etmemiz gerekiyor. Güçlendirmeyi bir usta yahut kalfa yapamaz. İkinci olarak güçlendirme yapı bilgisi ister. Yeni bina üzere planı çizip yaptıramazsınız. Evvel temel yapıyoruz ve üst dairelerle işimiz olmuyor. Akabinde bodrum ve tabana geçiyoruz. Bir daire ise 15 gün üzere bir müddette güçlendirmeyi yapıyoruz” diye konuştu.
‘SIVILAŞMAYA KARŞI TAŞ KOLON’
Yer sıvılaşmasına karşı taban ıslahı yapılmasının olmazsa olmaz olduğunun altını çizen Oflaz, “Zemininde su olan her yerde ‘sıvılaşma’ olmaz. Bu duruma her yerde rastlamıyoruz. Sıvılaşan tabanlarda zelzele esnasında yer suyu yüzeye çıkıyor ve bina suyun yüzeyinde kalamayınca yapı ya yatıyor ya da çöküyor. Adapazarı’nda da bu durumu yaşamıştık. Oradaki zelzelenin akabinde 2 yıl boyunca güçlendirme çalışmalarına müsaade verilmemişti. Hem belediye hem de üniversiteler birlikte çalışarak sıvılaşmaya karşı nasıl bir tedbir alabileceğini tartıştı ve taş kolonlar yapılmaya başlandı. Biz de 17 yıl evvel bu binayı güçlendirdiğimizde tabanı 15 metre 30 santim çapında kazık çakıp içlerine çakıl bastık. Böylelikle tabanın yapısını nispeten değiştirdik. Hem de zelzelede binanın su üzerinde kalmasına mahzur olduk. Sıvılaşma riski olan yerlerde zemin ıslahı yapılmak zorundadır” dedi.
Isı mantolamasının güçlendirmeyle bir ilgisi olmadığına da değinen Oflaz, “İki tıp mantolama var. Birincisi dış cepheye yapılan ve ısı yalıtımı sağlayan mantolama oburu ise bizim kolon sarmamıza deniyor. Dış cepheye yapılan mantolamanın güçlendirmeyle hiçbir alakası yok. Kolonlara yapılan mantolama da tek başına bir işe yaramaz. Tüm sorun perdelerdir. Örneğin bir binanın yarısına yapılıp yarısına yapılmazsa zelzelede sağlam olmayan yerler bıçak üzere kesilir” diye konuştu.
Milliyet
