Tarihi Vaniköy Camii’nde çıkan yangının akabinde başlatılan soruşturma devam ederken, çatısı büsbütün yanan yapıtın 10 Kasım’da bir tarikata devredildiğine yönelik tezlerin gerçeği yansıtmadığı ortaya çıktı.
Edinilen bilgiye nazaran, Vani Mehmet Efendi tarafından 1655’te yaptırılan tarihi caminin mülkiyeti, Vani Mehmet Efendi’nin vefatından sonra vasiyeti üzerine torunları tarafından kurulan Yeni Valide Camii Vaizi Pir Vani Mehmet Efendi Bin Bestam Vakfı’na devroldu.
Süreksiz olarak Vakıflar’daydı
Lakin 300 yıllık maziye sahip olduğu öğrenilen vakfın yöneticisi Yılmaz Tekin Vanioğlu’nun 2018’de vefat etmesi üzerine caminin sorumluluğu süreksiz müddetle Vakıflar Genel Müdürlüğü’ne geçti. Vani Mehmet Efendi’nin soyundan gelen son temsilci Uğur Vanioğlu ise hem yönetici ataması, hem de vakıf malının iadesi için türel süreç başlatırken, kelam konusu yargı kademesi 2020 yılı içinde sonuçlandı.
Vaniköy Camii 10 Kasım’da yine mülkiyet sahibi vakfa iade edilirken, Uğur Vanioğlu ise Vani Mehmet Efendi soyundan gelen temsilci olarak kanunen vakıf mütevelli heyet lideri olarak atandı. Caminin durumuna ait konuştuğumuz yetkililer, mülkiyet hakkına sahip vakfın 300 yıllık maziye sahip olduğuna dikkat çekerek, şunları anlattı:
‘Tamamen rastlantısal bir karar’
“Mütevelli heyeti lideri 2 yıl evvel vefat edince, Vani Mehmet Efendi’nin soyundan gelen oğlu Uğur Vanioğlu, mahkeme kararıyla vakfın mütevellisi olarak atandı. Vakıf, Vaniköy Camii dışında, Bursa Kestel’de bir cami, Yedikule’de de bir dükkan ile bir daireye sahip. Çok varlıklı ve akarları olan bir vakıf değil. Kelam konusu vakfın bir tarikatla bağı olmadığı üzere, 10 Kasım’da vakfa devredilmesi büsbütün mahkeme kararına istinaden verilen tesaddüfi bir karar.
Camiyi, bir cemaat yahut tarikat sahiplenmiş olsa bakımsız kalmazdı. Caminin işletmesi Diyanet İşleri Başkanlığı uhdesinde” bilgilerini paylaştı.
Onarım yapılacaktı
Öte yandan tarihi caminin onarımına ait ayrıntılar da yangından sonra ortaya çıktı. Kelam konusu tarihi caminin yanmadan evvel onarım projesi kapsamına alındığı, Vakıflar 2. Bölge Müdürlüğü tarafından bir mühlet evvel hazırlanan tarihi Vaniköy Camii’nin rölöve ve restitüsyon projesinin Muhafaza Kurulu’na sunulduktan sonra, onay safhasında olduğu bilgisine ulaşıldı.
Camiyi elektrik kabloları yakmış
İstanbul Büyükşehir Belediyesi(İBB) İtfaiye Dairesi, Vaniköy Camii’ndeki yanıgının elektrik tesisatı kablolarının ısınması sonucu, kablo izolasyonlarının tutuşmasıyla meydana geldiğini açıkladı. İBB tarafından yapılan açıklamada, İtfaiye Daire Başkanlığı’na bağlı takımların yaptığı incelemenin raporu paylaşıldı.
Öte yandan Anadolu Cumhuriyet Başsavcılığı da, yangınla ilgili soruşturma kapsamında uzman heyetinin olay yerinde inceleme yaptığını ve heyette; bir elektrik mühendisi, bir itfaiye amiri, bir makine ve ısı sistemleri mühendisi ile bir yangın sigorta eksperinin bulunduğunu duyurdu. (GÜLDEN ÇOKTAN İstanbul)
Kalyon Vakfı ile hayata dönüyor
İstanbul Boğazı’nda bulunan az sayıdaki yalı mescitten biri olan ve pazar günü çıkan yangında kullanılamaz hale gelen tarihi Vaniköy Camii tekrar yapılıyor. Caminin aslına uygun halde restore edilmesi için yürütülecek çalışmalar, dün Vaniköy Camii’nde imzalanan protokolle başladı. Kültür Varlıklarını Muhafaza Konseyi tarafından onaylanacak projeyle yine eski görünümüne kavuşacak olan tarihi caminin tekrar ibadete açılmasının yaklaşık 2 yıl süreceği açıklandı.
355 yıllık tarihiyle Osmanlı devrinin kıymetli yapıtları ortasında yer alan caminin kısa müddette yine yapılması için İstanbul Valiliği, Vakıflar Genel Müdürlüğü, Mehmet Vani Vakfı ve Kalyon Vakfı ortasında bir protokol imzalandı.
Araziyi padişah verdi
İstanbul Valiliği tarafından yapılan açıklamada, ‘Vaniköy Camii Proje Uygulama ve Etraf Düzenlemesi Onarım Protokolü’ ile onarım çalışmalarının Kalyon Vakfı tarafından yürütüleceği söz edildi.
Vaniköy Caddesi üzerinde, ağaçlar ortasında gizlenmiş bir biçimde inşa edilen ibadethane, Vaniköy Camii yahut Vani Mehmet Efendi Camii olarak da biliniyor. İstanbul Boğazı’nın çabucak yanında yer alan tarihi caminin yeri ise padişah IV. Mehmet tarafından tahsis edildi ve “Hünkâr şeyhi” sıfatıyla anılan Vani Mehmet Efendi tarafından yapıldı. 1665 yılında üretimi tamamlanan cami sadece tarihiyle değil mimari özellikleriyle de ehemmiyet taşıyor. Geniş dikdörtgen planlı, kagir duvarlı, kırma çatılı bir yapı olarak tanımlanıyor.
Girişi batıdan olan caminin tek minaresi ve tek şerefesi bulunuyor. Tarihi caminin deniz tarafında bir duvar çeşmesi bulunurken caminin koru tarafı ise yüksek sütunlarla sundurma formunda inşa edilmiş durumda. Sultan I. Mahmut vaktinde ise Vaniköy Camii’ne hünkâr mahfili ek edildi.
Milliyet
