Dicle Üniversitesi Zooloji Anabilim Kısmı Lideri Prof. Dr. Ali Satar, Güneydoğu Anadolu bölgesindeki kimi kentlerde ve bilhassa Diyarbakır’da hava sıcaklığının mevsim normallerinin üzerinde seyretmesinin tesiri ile sivrisinek sayılarında artış beklendiğini söyledi. Prof. Dr. Satar, Havaların soğuması halinde bile sular donmadıkça sivrisinek larvalarının bu durumdan etkilenmeyeceğini kaydetti.
Sivrisineklerin insanların yanı sıra hayvanlarda da hastalıklara neden olabileceğini belirten Prof. Dr. Satar, “Sivrisinekler kanımızı emerek beşerden beşere virüs bulaştırır. Sivrisinekler koronavirüs bulaştırmaz; sarı humma, Batı Nil, dang üzere mevte sebep olan virüsleri bulaştırırlar. Hayvan kaynaklı ölümlerde birinci sırayı alırlar. Sivrisinekler, yalnızca bize hastalık bulaştırmakla kalmaz tıpkı vakitte büyükbaş hayvanlara da gibisi hastalıkları bulaştırırlar. Bilimsel datalar, bilhassa ahırlarda yahut bataklık bölgelere yakın yerlerde sivrisinek sayıları çok artarsa, kan emme ve münasebetiyle yarattıkları gerilim nedeniyle süt, et randımanını düşürüp, ölümlere de sebebiyet verdiklerini gösteriyor” diye konuştu.
‘İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ NEDENİYLE ÜLKEMİZE BİRÇOK HASTALIK GİRİŞİ OLABİLİR’
İklim değişikliği nedeniyle Türkiye’ye birçok hastalık girişi olabileceğini söz eden Prof. Dr. Satar, şu açıklamalarda bulundu:
Yıl uzunluğu ilaçlamanın yapılması gerekmektedir. Örneğin Afrika kökenli Rift Vadisi Ateşi (RVF) hastalığı, en yaygın olarak sığır, manda, koyun, keçi üzere hayvanlarda görülür ve ölümlere sebebiyet verebilir. Ayrıyeten bunlarla temas eden insanlara da geçebilir. Kış aylarında bütün metruk konutlar, ahırlar, kanalizasyonlar, fosseptik çukurlar, sivrisineklerin larvalarını bırakmamaları için ilaçlanmalıdır. Kışın yapılacak gayret ile olağanda karşılaşacağımız sivrisineklerin 4’te 3’ünü yok etmiş oluruz. Sivrisinekler şiddetli grip gibisi semptomlarla kendisini gösteren dang humması, sıtma, zika virüsü üzere birçok hastalığa vektörlük yaparlar. Sivrisinekler ömür döngülerinin büyük bir kısmını suda geçirirler, pupadan çıkan ergin bireylerin dişileri, insan ve etrafta bulunan omurgalıların kanı ile beslenirler ve bu ortada hastalık yayarlar. Sivrisineklerin hayat periyotlarının yumurta, larva ve pupa devirleri su ortamlarında tamamlanır. Bu nedenle su ortamlarında yürütülen larva uğraşı çok kıymetlidir. Bu yüzden yıl boyunca bu birikintiler takip edilmeli ve bunlarla çabaya başlanmalıdır. Larvaların ergin hale geçmesinin önlenmesi demek ergin sayılarının azalması demektir. Yerleşim yerlerine bilhassa sitelere kokusu sivrisinekleri kaçırıcı olan bitkilerin ekilmesi sivrisinekleri uzak tutabilir. Defne, fesleğen, nane, sardunya, biberiye, lavanta üzere bitkiler bunlara örnek verilebilir.
Kullanılmayan üzeri açık havuzlar, bunların üremesi için mümkün olan ortamlardır. Havuzlar kullanılmıyorsa üstünü bir örtü ile kapatıp ve havuz içinde su birikmesini önlememiz ya da suları büsbütün boşaltmamız gerekir. Sivrisinekler küçük ölçüdeki dingin su birikintilerine bile yumurta bırakırlar. Bıraktığımız yarım kova sudan binlerce sinek çıkabilmektedir. Bahçenizde yahut arsanızdaki ahır ve kümesleri denetim ediniz. Gereği halinde ilaçlama için belediyenize müracaatınız. Zira ergin sinekler gündüzleri buralarda dinlenirler ve kışı da ahırlarda, boş binaların kuytu köşelerinde geçirirler. Sivrisineklerin taşıdığı olası virüsler ölümlere de sebep olur. Ülkemize iklim değişiklikleri nedeniyle gelen ve gelecek olan bu virüsleri taşıyan yabancı konuklarla ile farklı virüslerin sivrisineklerle taşınabileceğini unutmayalım. Hastalığın görüldüğü beklenen yerlerde korunma prosedürlerinin başında sivrisinek ısırıklarına karşı kapalı giysiler, sivrisinek kovucular, cibinlik, korunmuş ve klimalı odalar, alınacak tedbirler ortasında yer alır.”
Milliyet
