Türkiye Varlık Fonu Genel Müdürü Zafer Sönmez, Habertürk TV’de açıklamalarda bulundu. Ulusal Piyango’da KDV tartışmalarına ait açıklama yapan Sönmez, “Bir vergi kaybı yok. Yüzde 10 talih oyunları vergisi var. 10 yıllık bir işletmeye teklif verdiğinizde ciro 900 milyon olsaydı kamuya 552 milyon kalacaktı. Bizim modelde 703 milyon kalıyor.” dedi.
TVF Genel Müdürü Sönmez, “Neden KDV sıfır?” sorusuna ait şu açıklamalarda bulundu:
– Ulusal Piyango’yu özelleştirmedik, birinden hizmet aldık. Türkiye’de birinci kere uygulanan bir model değil. İddaa’da da emsal bir yapı uygulanmıştı.Toplamda yüzde 40’larda olan kamu hissesi yüzde 25’lere indirilerek 4 katı bir kamu yararı yaratıldı.
– Temelinde daha evvel iki sefer özelleştirilmesi denenen Ulusal Piyango’yu biz vazifeye geldiğimize ‘Türkiye Varlık Fonu bunu rastgele bir tarafa devretmeyecektir’ dedik. Bunun bir hizmet alımı modeliyle, rastgele bir taşerona verdiğiniz bir işletme modeliyle yapılmasının daha hakikat olduğunu düşündük.
– Özelleştirme üzere tek bir blok bir paranın ödenmeye çalışıldığı ve bunun finanse edildiği bir yapı yerine bunun stratejik bir oyuncu tarafından işletilmesi ve kurul ve ciro taahhüdü kapsamında gerçekleşmesi. Hasılat garantisi temelinde bu. Yıllık bir ciro taahhüdü veriyor işletmeci.
– Dünyada baktığımızda GSYH’ye nazaran piyango oyunlarının ortalaması yüzde 1-2 ortası. Türkiye’de bu 0.2 civarında, epeyce düşük. Bizim birinci emelimiz kamu yararını artırarak, bu işi büyüterek, perakende de satış noktalarında daha fazla gelir yaratmak.
– 1 Ağustos’tan bugüne olan Ulusal Piyango süreçlerinde toplamda yüzde 27’lik bir kamu hissesi artışı var. Geçen sene 964 milyon TL ciro yaparken bizim dönemimize 2 milyar TL ciro yapmıştır. Toplam vergilere baktığınızda toplam kamu hissesi 703 milyon TL oldu, bunun yüzde 37’si vergiler. Vergilere baktığınızda baht oyunları vergisi, veraset intikal vergisi, bir de yüzde 9.5 olan Baht Sisal kurulu üzerinden KDV ödendi. Bunların toplamı 261 milyon TL. Varlık Fonu’na kalan 442 milyon TL’yi de katarsak toplamda 703 milyonluk bir kamu hissesi yaratıldı. Bu sayı geçen sene baktığınızda 552 milyon TL’ydi. 1 Ağustos – 30 Kasım ortasında hasılat yüzde 107 arttı.
– Ulusal Piyango 2019 ve öncesinde ortalama yüzde 45’lik ikramiye dağıtıyordu. Bu dünya ortalamasının çok altında. Dünyada bu yüzde 55, 60-70’ler civarında. Piyango özelinde. Biz yaklaşık 3 ay kadar tüm dünyadaki oyuncularla görüştük. Aldığımız tüm geri bildirimler şunu söylüyordu: İkramiye oranını artıramadığınız bir piyangoyu büyütme talihiniz yok. Toplamda bizim yaptığımız ihalede yüzde 45 olan ikramiye dağıtım oranı yüzde 59’a artırıldı. Bu noktaya gelmek için birkaç kaynak kullanıldı. Ulusal Piyango toplamda bunu yüzde 13-14 civarında operasyonel masrafla yapıyordu. Şu an 9.5 ile yapılıyor. Yani TVF bu ihalede 4 puana yakın bir operasyonel iyileşme sağladı. Yani daha ucuza işletiyoruz. Bu bir ihale tekniğiyle yapıldı. Dünyanın bütün oyuncularına sürecine taşıdığımız bir ihaleydi. Şunu söylemem lazım, bunlar açık ve kamera kayıtlarıyla bütün tekliflerin kaydedildiği şeffaf bir süreçle oldu. Kabaca da 28 milyarlık net bir pahaya ulaşıldı. Bir evvelki MP özelleştirmesi 2.75 milyar dolardı. Bizim ihaleyi yaptığımız kamu yararının bugünkü bedeli o gün prestijiyle 5 milyar dolar civarında bir sayı oldu. Kamu hissesinin önemli oranda artırıldığını görüyoruz.
Zafer Sönmez, “İkramiyelerle ilgili güvensizlik tartışmalarını izliyor musunuz?” sorusuna şu karşılığı verdi:
– Çok yakından izliyoruz lakin sayılara baktığınızda onu görmüyorsunuz. Sayı söyleyeyim. 1 Ağustos – 30 Kasım ortası geçen yılki ciro 964 milyon TL, bu yılki ciro 2 milyar TL.
Biz ne yaptık: Ortalamada yüzde 59 ikramiye veriliyor, daha evvelki modelde yüzde 45’lerdeydi. Yani biz Ulusal Pyango’yu İtalya, Yunanistan’da olan noktaların biraz daha altında da olsa büyüterek memleketler arası standartlara yaklaşmaya çalışıyoruz.
Bir kez bütün MP oyunlarından elde edilen tüm ciro Varlık Fonu’nun Halk Bankası hesaplarına geliyor. Bu çok kıymetli. Varlık Fonu lisansın sahibidir ve lisansın bütün geliri de TVF’ye gelmektedir. TVF bunun üzerinden komitesi, vergileri ve ikramiyeyi ödemektedir. Bunun altını çizmek istiyorum.
Soru: Artık bu haberlere mevzu olan problem devletin KDV kaybı. Sizin açıklamanızı da okudum lakin bir şey muğlak kalıyor. Yazılara bakarsak Hazine’ye yapılan katkı yüzde 42’den yüzde 31’e düşmüş. Tenkit şu noktada geliyor, KDV alacağından feragat etmesi kelam konusu mu? KDV kaybı konusunu netleştirir misiniz?
TVF Genel Müdürü Zafer Sönmez: Ulusal Piyango’nun 2017 cirosu 3 milyar, 2018 ve 2019 cirosu 3.3 milyar TL. Burada hiç bir büyüme yok. Sonuçta bu oransal, kabaca eski modelde kamuya yüzde 40 civarında bir hisse kalıyordu. Bizim getirdiğimiz modelde kamuya yüzde 31.5 kalıyor. Bunun kolay mantığı sürümden kazanma.
Kamuya kalan kısmın ikramiyenin artırılması için azaltılması gerekiyor. Bunu azalttığınızda talep artıyor ve ciro artıyor. Esasen bu ciro taahhüdünü teklif verenler şayet ikramiye oranını artırmazsanız vermiyorlar. O 18 milyar hesabı ondan yanlış. Hesabını çok iyi biliyorum ben. Yıllık ciro taahhüdünün verilebilmesi için ihale modelinin değişmesi gerekiyor, bunun için de ikramiye oranının artması gerekiyor. Bunun için de bir yerden kısılması gerekiyor. Evvelki modelde 100 liraysa 45 lira ikramiye dağıtılıyordu 40 lira kalıyordu, 15 lira da operasyonel maliyetlerdi. Bizim yaptığımız bu 15 lirayı 9.5’a indirmek kamu hissesini da toplamda yüzde 40’tan 31.5’a indirmek. Sonuçta, yüksek ikramiye dağıtılan işte ciro taahhüdü veriyorlar fakat ikramiyeyi artıramazsanız o ciroyu taahhüdünü alamıyorsunuz. 1 Ağustos – Kasım sonu ortasındaki toplam kamuya kalan para, yüzde 40’la eski modelde kamuya kalan para 552 milyon TL iken yüzde 31.5 ile kamuya kalan para 703 milyon TL.
Soru: KDV muafiyeti şirketin gelirlerinin artırıyor hasebiyle kamunun gelirlerinin artması ve gayretinizden kuşkumuz yok Genel Müdürüm. Burada KDV farkından ötürü şirketin kurul ve çok yüksek gelir elde ettiği söyleniyor. Sizin ukdenize olan bir yetkiden, vergiden ötürü bir kar sağlıyorsa şayet ekstra kar sağlıyorsa… Vatandaşın merak ettiği bu.
TVF Genel Müdürü Zafer Sönmez: İşletici bir defa yalnızca bir Türk şirketi değil. Talih Sisal, Demirören ve İtalyan Sisal kümesinin iştirakidir. Bu manada yabancılar Türkiye’ye 50 milyon euroluk yatırım taahhüdüyle gelmişlerdir. Bu ihale modelinde şirketin alabileceği gelirin azamî toplamı hasılatın yüzde 9.5’udur. Bundan bir kuruş ne fazla ne eksik alır.
Talih Sisal’in yüzde 9.5’tan fazla gelir kazanma ihtimali yoktur. Bunun üzerinden de KDV’sini ödemektedir. Bu gelirin KDV’si ödenmektedir. KDV konusunda istisna TVF’nin ilgili kanundan gelen istisnasıdır. Bu istisna da TVF’ye gelir yaratması için tanınmıştır. Bunun şirketin (Şans Sisal) gelirlerine bir yansıması yok.
Şunu anlatmak istiyorum ikramiye oranını artıramazsanız bu işi büyütemezsiniz. Bunu da bütün yabancılarla konuşarak ortaya çıkardık. Bunun MP yönetimi de bu işe teklif verenler de söylüyor. Bunun büyümediğini GSYH’ye oranından görüyoruz. Yunanistan’da 2.40, İtalya 1.57 bizde 0.2 dolayında.
4 ayda ciro 2 kat artmış durumda. Kamu hissesi da yüzde 27 arttı. Burada rastgele bir şirkete yarar yaratılmıyor. İlgili operatör komitesi üzerinden KDV ödüyor. Bizim istisnamız şuna yarıyor: Operasyonel masrafların azaltılması ve istisnadan çıkan yarar ile ikramiyenin artırılması. Bu da kullanıcıya yarar yaratıyor. Eski modelde az çıkan ikramiye daha fazla çıkıyor.
Soru: Geçmişte biz bir oyun oynadığımızda bizden bir KDV alınıyordu. Toplam, kümülatif olarak baktığımızda hasılattan bir KDV ödenmesi kelam konusuydu. Artık benim anladığım KDV alınmıyor hasılattan? KDV düşmediği için ne kadar çok oyun oynatırsanız o kadar para birikiyor. Yüzde 18 düşmeyince şirket yüzde 9.5’luk kurulunda daha fazla hisse almış oluyor. Vatandaş da diyor ki evvelden her oynanan oyundan KDV alınırken artık neden alınmıyor? Biz her şeyin KDV’sini ödüyoruz, neden bu türlü bir uygulamaya gidildi?
TVF Genel Müdürü Zafer Sönmez: Tıpkı mevzuyu tekrarlamak istiyorum fakat bir vergi kaybı yok. Kamu kaybı yok. Vergilere bütüncül bakmamız lazım. Burada yüzde 10 talih oyunları vergisi var. Daha evvel MP yönetiminde işletilirken ödenmeyen veraset intikal vergisi burada var. Bunlar hiç konuşulmuyor.
10 yıllık bir işletmeye teklif verdiğinizde, daha evvel bu sene olsaydı, ciro 900 milyon olsaydı tıpkı işletme masraflarıyla kamuya 552 milyon kalacaktı. Bizim modelde 703 milyon kalıyor. Yani burada net bir kamu yararı var.
Bir işe bakarken her yatırımcı şuna bakıyor. 50 milyon euroluk yatırım alıyorsunuz. Ciro taahhüdü veriyor ve gelir varsayımında bulunuyorsunuz. Bunun net bugünkü bedeline bakıp yatırım tutarınızla karşılaştırıyorsunuz. İhaleye katılan tek taraf yok bakın. Bu model ihalenin başında da açıklanmıştı. Açıklanma nedeni de ikramiye oranını artırmadan bu işi büyütemez ciro taahhüdü de alamazsınız.
Yani olaylara statik değil dinamik olarak bakmamız lazım. 10 yıllık bir ihale yapıldı ve ihale, daha evvel de Türkiye’de uygulanan bir modelin gibisi. Bir kuruş kaçak yok. KDV’ye bakmayın kamu hissesine bakın. Toplamdaki vatandaşa kalan para da yüzde 45’ten yüzde 59’a artmış durumda. İkramiye oranını artırmanız bir yerden kısmanız lazım. Kısılan taraf da TVF’nin vergi istinasından kaynaklanan KDV. Bundan öteki bir şey değil.
Milliyet
