Türkiye’de yeni tip koronavirüsün neden olduğu Kovid-19 hastalığına karşı aşı geliştiren 13 merkezden biri olan Selçuk Üniversitesi Tıbbi Genetik Bölümü’nde, Türkiye’de birinci kere genetik teknoloji kullanılarak mRNA temelli koronavirüs aşısı laboratuvar ortamında sentezlenerek, hayvan testleri etabına geldi. Tıbbi Genetik Kısmı Ana Bilim Kısmı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Az Koçak başkanlığında yürütülen projede Dicle Üniversitesi, İnönü Üniversitesi, Etlik Üniversitesi, Cerrahpaşa Üniversitesi, Uşak Üniversitesi ve Karatay Üniversitesi’nden de bilim insanları vazife alıyor. Türkiye’nin birinci mRNA aşı çalışmasına 15 Haziran’da başladıklarını belirten Doç. Dr. Koçak, “Selçuk Üniversitesi Kovid-19 platformunda 2 aşı çalışmasıyla temsil edilmekte. Biz Kovid-19 platformu dahilinde mRNA aşı teknolojisine dayalı bir çalışma yapıyoruz. Bu mRNA teknolojisi, dünyada da yeni bir teknoloji. Yaklaşık 4-5 yıllık geçmişi var. TÜBİTAK projemizi çok kısa mühlet içerisinde kabul etti. mRNA teknolojisi dünyada 3’üncü aşı teknolojisi olarak tanımlanıyor” dedi.
BioNTech, Moderna…
Dünyanın önde gelen firmaları BioNTech ve Moderna’yı takip ederek, daima projelerini geliştirdiklerini, bunun sonucunda da 4 aşı prototipi oluşturduklarını söyleyen Doç. Dr. Koçak şöyle konuştu:
“Şu anda hayvan çalışmaları etabına geçmiş bulunmaktayız. 2 ay içerisinde bu süreci tamamlamayı planlıyoruz. Protokolleri oturtup, eksikliklerimizi tamamladıktan sonra art geriye 3 yeni dizaynlar oluşturduk. 3 dizaynın da 1 ay içerisinde sentezlerini tamamlamayı planlıyoruz. Bu sentezleri planladıktan sonra yaklaşık 4 tane prototip aşıları hayvanlara uygulamaya başlayacağız. Takip ettiğimiz BioNTech ve Moderna üzere takımların bu bahiste yüzde 90- 95 civarında bir aktifliği yakalaması bizi sevindirdi. Biz de süreç içerisinde aşımızı daima modifiye ettik bu aktifliği yakalayabilmek için. Aşılardan bir tanesi hayvanlara uygulanmaya hazır.
1 ay sonra öbür 3 adedinin de eklenmesiyle 4 adedini de hayvanlara uygulamaya başlayacağız. Bir tanesi için 10 gün içerisinde başlayacağız. Yaz ortalarında süreç istediğimiz üzere tamamlanırsa, insanlara uygulamaya başlamış olacağız. 2021 yaz ortalarında insanlara uygulanabilecek.” l DHA
mRNA teknolojisi nedir?
Eski teknolojilerde araştırmacılar bir virüsü ya da virüsteki proteinleri geliştirip, büyütmek için yıllar harcıyor ve bu da bedene enjekte edildiğinde bağışıklık sistemini harekete geçiriyordu. Kızamık ve zona hastalığına karşı kullanılanlar üzere daha eski aşılar, etkin olmayan ya da zayıflatılmış virüsler kullanılarak geliştirildi. Eski formülle aşı üretimi de ağır emek ve vakit isteyen bir süreç. mRNA ise bedenin kendi moleküler sistemlerini kullanarak bu süreyi kısaltmayı vaat ediyor. Özetle, hücrelere virüste yer alan proteine misal bir proetin üretmeyi öğretiyor ve bu da bağışıklık sisteminin reaksiyon vermesini sağlıyor. mRNA aşılarında, başka aşılarda olmayan öteki problemler da var. Aşılar çok düşük sıcaklıklarda saklanmak zorunda. Ayrıyeten iki doz yapılıyor ve insanların ikinci dozu alıp almadıklarının takip edilmesi gerekiyor. Son bilgiler şimdi kanıtlanmamış bu teknolojiyi kullanan BioNTech ve Moderna aşılarının Kovid-19’a karşı yüzde 90’ın üzerinde faal olduğunu gösteriyor.
AstraZeneca’ya ikaz: Daha fazla ayrıntı verin
Koronavirüs aşı çalışmalarında klinik denemelerinde dozajlarda yanılgı yaptığını açıklayan AstraZenaca/Oxford aşısının güvenliği bilim dünyası tarafından sorgulanıyor. AstraZeneca, aşının yüzde 70 tesirli olduğunu lakin yüzde 90’a kadar çıkabildiğini duyurmuştu. AstraZeneca, aşı dozajında değerli bir yanılgı olduğunu kabul etmişti. Dünya Sıhhat Örgütü’nden Dr. Soumya Swaminathan, AstraZeneca’dan daha fazla ayrıntı vermesini istedi. Yüzde 90 muhafazanın elde edildiği kümedeki gönüllerin 55 yaşının altında ve 3000 şahıstan az olduğunu belirten Swaminathan, “Bu bulguyu 10 binlerce kişi üzerinde test edilmesi gerekir” dedi.
İstanbul’da vatandaşlar, sokak kısıtlamasının saat 10.00’da sona ermesiyle salgına aldırmadan kıyılara akın etti. Güneşli havanın tadını çıkarmak isteyen İstanbullular, balık tuttu, yürüyüş ve spor yaptı. Caddebostan kıyısında kalabalık kümeler halinde pazar gezmesine çıkanların birçoklarının maskesiz olduğu ve aralık kuralına uymadığı gözlendi. -OZAN GÜZELCE
OMUZ OMUZA, YAN YANA…
Yeni tip koronavirüs hadise sayısının artış eğiliminde olduğu Türkiye’de alınan yeni önlemlere karşın vatandaşlar, virüs yokmuş üzere hayatlarına kaldıkları yerden devam ediyor. Balık tutarken, pazar alışverişi yaparken ya da cadde ve sokaklarda kimi omuz omuza kimi yan yana geziyor, balık tutuyor, alışveriş yapıyor.
185 can kaybı 29 bin 281 olay
Türkiye’de dün 185 kişi Kovid-19 nedeniyle ömrünü yitirdi, yapılan 168 bin 212 testten 29 bin 281’i müspet çıktı, 6 bin 439 şahsa de hastalık tanısı konuldu. Türkiye Günlük Koronavirüs Tablosu bilgilerine nazaran 4 bin 15 kişinin tedavisinin tamamlanmasıyla iyileşenlerin sayısı da 400 bin 242’ye yükseldi. Toplam test sayısı 18 milyon 415 bin 636’ya ulaştı. Toplam hasta sayısı 494 bin 351, vefat sayısı 13 bin 558, ağır hasta sayısı 5 bin 11, faal hasta sayısı 80 bin 551 oldu.
Sıhhat Bakanı Fahrettin Koca, bilgilere ait Twitter hesabından yaptığı paylaşımda, “Bugün 6.439 yeni hastamız var. Ağır hasta sayısı artmaya devam ediyor. Bu yükü muvaffakiyetle göğüsleyen sıhhat çalışanlarımıza dayanak olun. Önlemlere daha sıkı uyarak çabaya güç katın” tabirini kullandı.-ANKARA Milliyet
Anaokulları için uzaktan eğitim kararı
Ulusal Eğitim Bakanlığı tarafından gönderilen resmi yazıda okul öncesi eğitimde uzaktan eğitim kararı il/ilçe ulusal eğitim müdürlüklerine bırakılmıştı. Kovid-19 olaylarının en ağır görüldüğü İstanbul ve Bursa’dan sonra Ankara, Zonguldak, Edirne, Kırklareli, Balıkesir, Tokat ve Çanakkale’nin Biga ilçesinde 30 Kasım-4 Ocak ortasında okul öncesi için uzaktan eğitime geçildiği açıklandı. Bu kentlerde resmi anaokulu, ana sınıfı ile uygulama sınıflarında eğitim-öğretim faaliyetleri 4 Ocak’a kadar uzaktan eğitime geçti.-AA
Bakanlıktan Kovid-19 için ilaç rehberi
Sıhhat Bakanlığı tarafından Kovid-19 tedavisinde yanlışsız ilaç kullanımına yönelik hazırlanan broşürler, 81 ile gönderildi. Bakanlıktan yapılan açıklamaya nazaran, Kovid-19 hastalarının tedavisinde kullanılan ilaçların aktifliğinin sağlanması ve yanlış kullanımının önüne geçilmesi maksadıyla Koronavirüs Bilim Kurulu’nun teşhis ve tedavi rehberi uyarınca hazırlanan ve tüm vilayetlere gönderilen broşürlerde, “ilaç dozunun karıştırılması” konusuna açıklık getirildi. Broşürlerde, hem ayaktan izlenecek komplike olmayan yahut hafif-orta pnömonisi olan olası/kesin Kovid-19 olgularında hem de yatış endikasyonu olan Kovid-19 olgularında “Hidroksiklorokin ve-veya Favipiravir” önerildiği belirtilerek, ilaçların doz ayarıyla ilgili bilgilendirdi. Favipiravir’in birinci gün sabah ve akşam 8’er tane, devamında ise 4 gün boyunca yeniden sabah ve akşam 3’er tane içilmesi gerektiği, hamilelerde ve emziren annelerde Favipiravir kullanılmadığı kaydedildi. Hidroksiklorokinin ise sabah ve akşam 1’er tane olmak üzere 5. günün sonunda toplam 10 tablet alınması önerilen broşürde, bu ilacın, kalp rahatsızlığı ya da ritim bozukluğu olanlarda kullanılmadığı hatırlatıldı. Broşürler, vatandaşların aldıkları dozu işaretleyerek takip edebilmesine imkân sağlayacak biçimde hazırlandı.-ANKARA Milliyet
Milliyet
