Yeni tip koronavirüs önlemleri kapsamında 65 yaş üstü ve 20 yaş altı vatandaşların sokağa çıkma kısıtlaması devam ediyor. Olay sayısında artışın akabinde yeni bir kararla bu yaş kümesi vatandaşların toplu taşıma araçlarını kullanması da engellendi. İstanbul başta olmak üzere birçok vilayette 20 yaş altı ile 65 yaş ve üstü vatandaşların sokağa çıkabildiği saatlerde toplu taşıma kartları sistem üzerinden iptal ediliyor. Milliyet’in konuştuğu vatandaşlar, mağdur olduklarını söylüyor. Hastaneye gitmek zorunda olanlar, sigortalı bir işte çalışmayıp gündelik işlerde çalışanlar, çocuklarıyla birlikte seyahat etmek zorunda kalan yahut engelli yakınlarına eşlik eden çok sayıda vatandaş ise bir yerden öteki bir yere ulaşımın sıkıntıya dönüştüğünü söylüyor.
‘Yasaklar kalksın’
Eşi Salih Kara ile birlikte toplu taşımaya binemedikleri için sitem eden 70 yaşındaki Zehra Kara, hastaneye bile gidemeyecek kadar mağdur olduklarını söyledi. Kara, “Biz devamlı doktorlardayız. Eşimin de benim de çok sayıda sıhhat sıkıntımız var. Hastaneye gideceğiz. Toplu taşıma yasaklandığı için gidemiyoruz. Çok üzüldük. Bundan şikâyetçiyiz. Yasaklar kalksın. Belirli bir saatlerde kullanabiliyorduk. Artık onu da yapamıyoruz. Çocuklarım her vakit müsait olmuyor. Geçen gün oğlumu işteyken çağırıp hastaneye gittik” diyor.
‘Uçalım mı?’
Karardan küçük çocuğu olan anneler de mağdur. Çocukların yanlarında ebeveynleri olsa bile toplu taşıma araçlarına alınmadığını lisana getiren Esra Yılmaz, isyan ediyor:
“İnsanların seyahat etme özgürlüğüne mahzur olmak kanunlara karşıt. HES kodu olsa bile ne biz anneler çocuklarımızla birlikte otobüse binebiliyoruz ne de 65 yaşından büyük beşerler. Küçük çocuğumuzla bir yere gidemiyoruz, kısıtlanıyoruz. Ne yapalım uçalım mı? O vakit herkese özel araç tahsis edilsin. Arabası olan istediği yere gidebiliyor, orada eza yok lakin olmayanlar mağdur ediliyor.”
‘Zevke çıkmıyoruz’
İki çocuk annesi Seda Kalem de hastanede yatan annesini çocuklarının toplu taşıma araçlarına binmesi yasak olduğu için ziyaret edemediğini belirterek, “Eşim işe gittiği için otomobil onda kalıyor. Çocukları konutta tek başlarına bırakıp da gidemiyorum zira onlara bakacak kimsem yok. Zevkimize dışarı çıkmıyoruz ki. Yapmamız gereken şeyleri yapmak ya da gereksinimlerimizi karşılamak için gidiyoruz. Lakin onu da kısıtladılar” diyor.
‘Eğitimim aksıyor’
Kısıtlamalardan etkilenen öteki bir isim ise 18 yaşındaki Esra Akça. Sıhhat meseleleri olduğu için hekim randevusuna gitmesi gerektiğini anlatan genç kız, “Ama otobüse binemediğim için doktora gidemiyorum, sıhhat hizmetlerini alamıyorum. Başka yandan dershaneye gitmem gerek fakat ona da gidemiyorum. Bu yasaklar hem tedavimi hem de eğitimimi aksatıyor” diyerek, yaşadıklarına tahlil bulunmasını istiyor.
Konut çalışanları işsiz kaldı
Karardan etkilenen öteki bir küme ise konut personelleri. Mesken Emekçileri Dayanışma Sendikası Genel Lideri Gülhan Benli, gündelik işlerde çalışan bayanların artık işe gidemez duruma geldiğini belirterek, “İhtiyaçları var fakat işlerine gidemiyorlar. Bu beşerler mesken paklığı, hasta ya da çocuk bakımı üzere işlerde talep olursa çalışıyorlardı. Lakin şu anda toplu taşımaya binemedikleri için işlerine gidemiyorlar. Bu yüzden de para kazanıyorlar” diyor.
En çok berberler şikâyetçi
Yasaklardan olumsuz etkilenen meslek kümeleri da var. Bunların başında da berberler geliyor. Hem 20 yaş altı “çırak”ların hem de 65 yaş üstü “usta”ların çalıştığı üyelerinden çok şikâyet aldıklarını anlatan İstanbul Berberler Odası Lideri Şükrü Akyüz, çaresiz kaldıklarını söylüyor:
“Emekli olmuş, 65 yaşını geçmiş lakin bir arkadaşının yanında çalışmaya devam eden usta berberler ya da çırak olarak çalışan gençlerimiz toplu taşımaya binemedikleri için işlerine gelemiyorlar. Bu şahıslar sigortalı olmadıkları için müsaade de alamıyorlar. Emekli maaşı yetmediği için çalışan yaşlılar daha çok mağdur oluyor. Çok şikayet aldım fakat burada biz de çaresiz kaldık.”
Ne yapmalı?
İstanbul Valiliği’nden edinilen bilgiye nazaran; 20 yaş altı ile 65 yaş ve üstü olup sigortalı bir işte çalışan vatandaşlar, çalıştıkları iş yerlerinden aldığı doküman ile belediyelerin ilgili ünitelerine başvurarak toplu taşımayı kullanmaya devam edebiliyor. Ayrıyeten seyahat yasağından ötürü toplu taşımayı kullanamayıp, gideceği yere maddi imkansızlıktan ötürü gidemeyenler, 112’yi arayarak ALO Vefa çizgisine yönlendiriliyor. Talep buldukları ilçe kaymakamlıklarına bildirilerek ulaşım imkanı sağlanıyor.
Gözden geçirilmeli
65+ Yaşlı Hakları Derneği Lideri Dr. Gülüstü Salur, 65 yaş ve üstü vatandaşlara uygulanan seyahat yasağının yine gözden geçirilmesi gerektiğini belirterek, “Dernek olarak, İstanbul Valiliği’ni, münasebeti açıklanmayan bu ‘toptancı yasak’ kararını gözden geçirip düzeltmeye çağırıyoruz. Aslında yaşlılar salgının kendileri için nasıl bir risk oluşturduğu konusunda bilinçliler. Baktığımızda yaşlı insanların yüzde 50’si aileleriyle birlikte yaşıyor. Bu aile bireyleri çalışıyor, çeşitli nedenlerle sokağa çıkıyor yahut toplu taşımaya biniyor. Yani virüsü meskene taşımaları kelam konusu. Bu durumda 65 yaş üstü bireyleri meskene kapatmanın bulaşma riskini ne kadar azaltacağı konusunda rastgele bir bilimsel bilgi yok. Ancak bu durum büyük bir mağduriyet yaratıyor” değerlendirmesini yaptı.
‘Kararı biz almadık’
İstanbul Büyükşehir Belediyesi Ulaşım Daire Lideri Utku Cihan ise yasak kararını belediyenin almadığına dikkat çekti:
“Toplu taşımayı kullanmak zorunda olan şahıslarla ilgili Valiliğimizle yazıştık. Hem yazılı hem de kelamlı aldığımız talimatlar üzerine rastgele bir istisnanın kelam konusu olmadığı ve kararın net olduğu tarafımıza iletildi. Sıhhat Bakanlığı’nın kararlarını biz şu an uyguluyoruz. Bize şikâyetler ve talepler olabiliyor. Ancak pandemi ile çaba konusunun genel kıymetlendirilmesi gerekiyor. Direkt kararı biz almadığımız için direkt muhatabı da biz değiliz.” İstanbul Büyükşehir Belediyesi Meclis Üyesi ve Trafik Kurulu Lideri Dr. Suat Sarı da, kararın revize edilmesi gerektiğini söyleyerek, “Toplu taşıma araçlarında en fazla bir saat seyahat yapılıyor. Meskenlerde ve iş yerlerinde saatlerce beşerler bir ortada kalıyor. 20 yaş altı ve 65 yaş üstüne yasağın hakikat olduğunu düşünmüyorum” diye konuştu.
Milliyet
