Tehlikeli emsal

Ordu’daki bir boşanma davasında, ebelik yapan anneden çocuğunun velayetinin alınarak babaya verilmesine yönelik karar, tartışma yarattı. Ordu Devlet Hastanesi Konutta Sıhhat Hizmetleri ünitesinde vazife yapan ebe Cemile D. 7 yıldır evli olduğu Mehmet Atakan D.’ye boşanma davası açtı. Mahkeme, çiftin 5.5 yaşındaki çocukları Kuzey’in velayetini süreksiz olarak anne Cemile D.’ye verdi. Lakin baba Mehmet Atakan D., avukatı aracılığıyla Ordu 2. Aile Mahkemesi’ne dilekçe vererek, “Çocuğun annesinin ambulansla daima konutlara girip çıktığını, çocuğun korona dolayısı ile ağır risk altında bulunduğu”nu ileri sürerek velayeti istedi. Mahkeme de, ‘Koronavirüs hastalığının yüksek bulaşıcılığını göz önüne alarak çocuğun yüksek faydasına olacağı’ gerekçesiye süreksiz velayeti babaya verdi. Annenin de çocuğunu, dini bayramlarda 1 gün olmak üzere 15 günde bir hafta sonları görmesine müsaade verildi. Hukukçular mahkemenin kararın Milliyet’e yorumladı;

‘Amaca ve menfaate uymaz’

İstanbul Barosu Bayan Hakları Merkezi Lideri Avukat Şükran Eroğlu: “Çocuğun üstün menfaati iki, çocuğun hangi tarafta toplumsal ekonomik kültürel olarak rahat ve daha iyi şartlarda yaşayacağı üç, anne ve babanın ömür biçiminin çocuğa ziyan verip vermeyeceği ya da anne ve babanın ekonomik durumunun çocuğu sıkıntı durumda bırakıp bırakmadığına bakılmalıdır. Münasebetiyle kovid, 5 yaşında anne şefkati ve bakımına muhtaçlığı olan bir çocuğun babaya verilmesi için sebep olmamalıdır. Hakim, annenin çocuğa nasıl baktığını ve çocuğun hangi şartlarda yaşayacağını gözetmeli. Yalnızca ‘Sağlık olarak önemli bir risk taşıyor’ denilerek çocuğun velayetin babaya verilmesi kanundaki hedefe da, çocuğun menfaatine de uymaz. Bu kararı bir hukukçu olarak hakikat bulmuyorum. Karar emsal olarak düşünülemez. Zira bir tek Yargıtay Hukuk Genel Şurası kararları emsal olabilir. Lakin bu türlü bir uygulamanın başlatılıyor olması çok yanlış.”

‘Yanlış emsal oluşturur’

n Avukat Süreyya Kardelen Yarli: “Hakimin bu mevzuda takdir yetkisi vardır lakin bu takdir yetkisini çocuğun üstün faydası lehine kullanılmalı. Burada çocuk yaş olarak şimdi anneye bağımlı olduğu yaşta. Kelam konusu davada annenin sıhhat çalışanı olması çocuk için risk teşkil etse de babanın da çalışıyor olması ve dışarda temas halinde olması da bir risktir. Bu karar salgın devrinde çalışmak zorunda kalan ve anne olan tüm sıhhat çalışanlarını boşanma davası açtıklarında çocuklarını kaybetme tehlikesiyle karşı karşıya bırakır. Sıhhat işçisine ve bayanlara yönelik şiddetin arttığı bu devirde bayan düşmanlığı olarak nitelendirilebilecek hukuken de alt yapıdan mahrum bu kararın emsal teşkil edilmemesini temenni ediyoruz.”

‘Adaletli değil’

Avukat Makbule Özer: “Çocuğun üstün menfaati neyi gerektiriyor ise, velayet konusunda bu menfaat kapsamında belirleme yapılması gerekliliği Yargıtay’ın yerleşik uygulamalarındandır. Çocuğun sağlıklı hayat hakkı da üstün menfaatine hizmet etmektedir. Lakin sağlıklı hayat hem fizikî hem de ruhsal bir bütün olarak ele alınmalı. Alıştığı etraf, duygusal gelişimi, anne ve babasının ebeveyn olarak çocuk ile bağlantıları, üzere birçok konu birlikte kıymetlendirilir. Pandemi sürecinden yola çıkarak annenin ambulans hemşiresi olmasını göz önüne alarak; çocuğun alışık olduğu etraftan, yaşı prestiji ile muhtaç olduğu anne sevgi, ilgi ve şefkatinden mahrum kalmasına sebebiyet verecek nitelikteki karar, haksızdır. Beraberinde birçok tartışmayı da getirecek niteliktedir. Bu yalnızca velayet konusunda değil, sıhhat çalışanlarının öteki alanlarda da ayrımcılığa uğramasına sebep olabilir. Bu bahiste hakimin yalnızca çocuğun üstün menfaatini düşünmesi gerekir. Lakin bu kriterin hukuken tam belirlenmiş bir hududu ve tanımlaması yok.”

Reaksiyon yağdı

Ordu’da görülen bir boşanma davasında mahkemenin, sıhhat çalışanı olması nedeniyle ebe hemşire Cemile D.’den çocuğunun velayetini alarak, babaya vermesi kararına, meslek örgütlerinden reaksiyon yağdı. Milliyet’e konuşan Türk Hemşireler Derneği Genel Lideri Sevilay Şenol Çelik, kararın kabul edilemez olduğunu belirtti. Sıhhat çalışanların, çalıştıkları yerlerde olduğu üzere aile içerisinde de bulaşı önlemeye yönelik gerekli tedbirleri aldığını kaydeden Çelik, “Burada anne, çocuğu ve mesleği ortasında karar vermek, tercih yapmak zorunda bırakılıyor. Bu bir sıhhat çalışanının, çocuk haklarının ihlal edilmesidir. Diyelim ki iki ebeveynin ikisi de sıhhat çalışanı ve boşanıyorlar. Çocuk hangisine verilecek?” diye konuştu.

‘Cezalandırma gibi’

Ebeler Derneği Lideri Doç. Dr. Nazan Karahan da, kararla pandemi sürecinde bu kadar özveriyle çalışan bir meslek mensubunun cezalandırıldığını düşündüğünü kaydetti. Karahan, “Bu kadar ağır süreçte kimse elini taşın altına koyamazken, korkarken, hastanede çalışıyorsunuz diye evladınızdan oluyorsunuz. Sahiden çok üzücü. Öte yandan ebeler, şu anda alanda ve pandeminin kalbinde çalışıyorlar. Ancak ne yazık ki hiç gündemde değiller. Güya ebenin pandemide hiç rolü yokmuş üzere… Halbuki filyasyon çalışmalarında sıklıkla ebeler misyon alıyor. Buna üzülürken bir de meslektaşımızın bu özverili çalışmasının sonucu olarak çocuğunun velayetini kaybetmiş olmasına sahiden çok üzüldük. Bu bir cezalandırma üzere oldu” dedi.

‘Korona salgını benim hatam değil’

Ordu 2. Aile Mahkemesi, Konutta Sıhhat Hizmetleri Servisi’nde çalışan ebe Cemile D.’nin yanında kalan çocuğunun velayetini, koronavirüs pandemesini münasebet göstererek boşanma etabında olduğu eşine verdi. Kararın iptali için başvuran anne Cemile D., “Kovid-19 benim hatam değil. Ben adaletin yanlış tecelli olarak aldığı kararı, düzeltmesini istiyorum. Zira bu emsal olacak” diyerek çocuğunun velayetinin tekrar kendisine verilmesini istiyor.

Karardan ötürü üzgün olduğunu belirten Cemile D., “Ben şu anda ayakta duruyorum lakin çok makûs duygulardayım. Bir annenin, bir bayanın, meslekle ve annelik bağlarıyla ve çocuğuyla bir tercih ortasında bırakılması kadar makus bir nokta yok. İşimi yapmak zorundayım, çocuğumu ve geçimimi sağlamak zorundayım. Kovid-19 sürecinde ben bir sefer bile müsaade kullanmadım. Eminim ki pandemi sürecinde o hâkime hanım da balkona çıkıp sağlıkçıları alkışlamıştır. O da tahminen biz sıhhat çalışanlarını destekledi. Bu şekil bir kararı verdiğine ben inanamıyorum” diye konuştu.

Cemile D.nin avukatı İrfan Demir de karara itiraz ettiklerini kaydederek, “Çocuk, anne çalıştığı sırada polis tarafından alındı. acil yeni karar bekliyoruz” dedi.