Türkiye’deki bilim insanları, farklı özelliklere sahip Kovid-19 aşılarına yönelik çalışmalarını aralıksız sürdürüyor. Bu çalışmaları yürüten isimlerden biri de Boğaziçi Üniversitesi Moleküler Biyoloji ve Genetik Kısım Lideri Prof. Dr. Nesrin Özören. Koronavirüs’e karşı mRNA, DNA, inaktif ve vektör aşı adaylarından farklı olarak, Dünyada birinci kere yalnızca Türkiye’de üretilecek ASC zerrecik aşısı üzerinde çalışan Prof. Dr. Özören, önümüzdeki Mayıs ayından itibaren Faz çalışmalarına başlayacakları muştusunu verdi. ASC zerrecik aşı çalışmalarında, hayvan deneylerinin tamamlandığını ve elde edilen birinci sonuçların olumlu olduğunu belirten Prof. Dr. Özören, Milliyet’e aşının virüsü nasıl etkisiz hale getireceğini anlattı:
Girince savunma
Boğaziçi Üniversitesi’nde geliştirdiğimiz dört dünya bölgesinde patentli birinci ve tek biyolojik buluş olan ASC protein mikroküreciklerine dayalı platform aşı teknolojisi, bedenimizdeki protein yapısının immün sistemi uyarması üzerinden çalışıyor. Korona aşısı projemizde ASC zerreciklerinden aşı teknolojisini kullanıyoruz. Bu daha evvel hiç kimsenin denemediği bir aşı teknolojisi. ASC proteini bedenimizde bulunan bir protein ve enteresan bir yapısı var. Hücreye bir patojen yahut mikrop geldiğinde tetiklenen bir kompleks oluşturuyor. Yani koronavirüs yüzey proteini taşıyan ASC mikrokürecik yapıları, zerrecikler bedeninize girdiğinde akyuvar hücrelerimiz bunu algılayarak, savunma sisteminizi harekete geçirecek.
Çığır açacak
Geliştireceğimiz aşıda ASC proteini akyuvarlara yerleşecek ve virüsü tespit ettiğinde savunma sistemine ikaz verecek. Üzerinde çalıştığımız aşının hayvan deneyleri kısmında aktifliğini görmüş durumdayız. Çalışmalarımızda 1 yılı geride bırakmak üzereyiz. FAZ 1 müracaat belgesi için gerekli son araştırma tekniklerini de tamamlandıktan sonra Mayıs ayında Faz 1 deneylerine başlamayı planlıyoruz. Her şey yolunda giderse Kasım, Aralık üzere Faz 3’e geçmiş oluruz. 2022’de ise aşımızın piyasaya çıkmasını hedefliyoruz. Aşımız Kovid-19’la uğraşta çığır açacak.”
‘Oda sıcaklığında bozulmaz’
Türk bilim insanları olarak dünyaya yeni dizayn bir aşı sunmuş olma argümanını taşıdıklarını kaydeden Prof. Dr. Özören, “Aşımızın tercih edileceğine inanıyoruz. Zira ASC zerrecik aşısı oda sıcaklığında bozulmayacak. Eksi 70 derecede taşınma ve saklanma üzere ihtiyaçlara
gereksinim duyulmayacak. En değerlisi üzerinde çalıştığımız aşı dizaynının büsbütün bedenimizde bulunan doğal yapı üzerinden koruyuculuk sağlayacak olması. DNA ve RNA metotlarından daha inançlı olacak ve Afrika, Asya, Türk Cumhuriyetleri bizim aşımıza basitçe erişebilecek” diye konuştu.
Risk kümesine Çin aşısını öneriyorum
MRNA aşısının güvenilirliğine yönelik özlelikle toplumsal medyada uzmanlar ortasında başlayan tartışmalara değinen Prof. Dr. Özören, şunları söyledi: “Geldiğimiz noktada Çin menşeili aşının daha inançlı olduğunu görüyoruz. Risk kümesindeki insanlarımızın Çin aşısından olmalarını tavsiye ediyorum. Mrna aşılarında RNA molekülü bulunuyor. RNA’yı denetim edemediğimiz üzere, RNA aşıları bedende çok immün cevapların ortaya çıkmasına neden olabiliyor. Bu durum herkes için geçerli olmasa da kimi bireyler de hücre içinde öbür düzeneklere ziyan verme riski kelam konusu olabilir. Bizim üzerinde çalıştığımız ASC zerrecik aşısı ise büsbütün bedenimizde bulunan protein üzerinden çalışacak.”
Milliyet
