Milliyet’in evvelki gün manşetine taşıdığı “Üç köyü üfürdü” haberi, koronavirüs salgınıyla cephede gayret eden bilim insanlarının da gündemindeydi. Başta enfeksiyon hastalıkları uzmanları olmak üzere sıhhat otoriteleri tüm efora karşın hastalığın toplumda yayılmasında Milliyet’in sayfasına taşıdığı örneklerin büyük hissesi olduğunda birleşti. Uzmanlar, bir üfürükçünün 3 köyde 136 bireye koronavirüs bulaştırması, virüse karşı turşu yapmak için buluşan 3 aileden 21 kişinin koronavirüse yakalanması üzere örneklere emsal çok sayıda hadiseyle karşılaştıklarını belirterek şunları söyledi:
Güney Kore örneği
Enfeksiyon Hastalıkları Derneği Lideri Prof. Dr. Mehmet Ceyhan: “Koronavirüs bütün salgınlardan farklı bir yayılım gösteriyor. Olumlu olan bir hasta, 1-2 bireye de bulaştırabilir, yüzlerce bireye de.. Güney Kore’deki meşhur müspet olan hastanın 5000 bireye bulaştırması üzere. Hasebiyle burada alınması gereken önlemlerden birincisi insanların toplanmalarına mani olmaktır. Vatandaşlara bu durum gereğince anlatılmıyor. İnsanlara komşu toplanmaları, turşu kurmaları, bu tip şeylerin çok tehlikeli olduğunu ve birebir bulaşmadan daha çok bulaşmanın olacağını anlatmalıyız. Halk bu hususta bilgisiz. Bu üfürükçü bayan muhakkak ki muhteşem bulaştırıcı. Gittiği yerde virüsü yaymış. Cehaletin geldiği boyutu gösteriyor bu durum. Bu biçimde olaylar çok.”
Risk kümeleri
Sıhhat Bakanlığı Bilim Konseyi üyesi Prof. Dr. Recep Öztürk: “Türkiye’de ve dünyada koronavirüs bulaşmaları için riskli kümeler, kümeler belirlenmiştir. Konutta yakın akrabalar yahut komşuların yaptığı ziyaretler, taziyeler, cenaze merasimleri, düğünler, lokantalar yahut kahvehanedeki birliktelikler, kalabalık ulaşım araçları, bulaşmaların ana kaynağıdır. Doğu Karadeniz’de de salgından korunmak için yatalak bir hastaya dua okumaya gelen üfürükçü bayanın, üç köyde 136 şahsa virüs bulaştırması, turşu kurmak için bir ortaya gelen 3 aileden 21 kişinin salgına yakalanması tedbirlere uymadan bir ortada bulunmanın bulaşmalarda çok kıymetli bir kaynak olduğunu gösteriyor. Bu tip bulaşmalarda bulaştırıcıların hastalanmayan yahut o anda belirtisi olmayan belirtisiz (asemptomatik) enfeksiyonlu şahıslar olduğu unutulmamalıdır. Üfürükçü bayana ise muhteşem bulaştırıcı demek, tartışmalı bir bahis.”
‘Ev içi bulaşma fazla’
Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Ana Bilim Kısmı Lideri Prof. Dr. Haluk Eraksoy: “Ev içi bulaşmalarda son günlerde önemli bir artış var. Hastane çalışanlarımız ortasında da bunu gözlüyoruz. Hastaneden değil lakin konut halkından virüs bulaşan birçok sıhhat çalışanımızı biliyorum. Burada asemptomatik olanlar için tahminen yapacak şeyler hudutlu lakin kendinde bir belirti hissedenlerin konut içinde de kesinlikle maske, toplumsal aralık ve el hijyeni kurallarına uyması gerekiyor. Haberde kelam edilen ‘üfürükçü’ bayan üstün bulaştırıcı olabilir. Toplum içi bulaşmaların yanı sıra salgında artışın bir diğer değerli nedeni de konut içi bulaşmalar. Turşu kurarken, maske ve toplumsal aralık kurallarının çiğnenmesi gerekmez. Aksi takdirde ‘turşu buluşması’ örneğinde olduğu üzere mesken içi bulaşmalar kaçınılmazdır.”
‘Akıl ve mantık dışı’
İstanbul Tıp Fakültesi İç Hastalıkları Kısmı Öğretim üyesi Prof. Dr. Osman Erk: “Bu salgında en değerli bulaş yolu, hastalıklı kişinin ağzından çıkan virüs partiküllerinin, sağlam olan kişinin burun ve ağzından girmesi. Tam da hastalığın ana vektörü bu iken, bir üfürükçü çağırıp ondan medet ummak kadar; akla, bilime karşıt olabilecek bir durum tasavvur edemiyorum. Bu bayanın üstün bulaştırıcı olma ihtimali de olabilir. Beşerler, şu süreçte akrabası, komşusu yahut kim olursa olsun toplumsal hayatta temasta bulunduğu bireyleri olumlu olarak kabul etmeli. Kendisini de müspet olarak kabul ederek hareket etmeli.Bu salgınla fakat bu türlü başa çıkılabilir.”
Milliyet
