Türkiye’nin dünyadaki muharebe ortamında insansız hava araçlarının almaya başladığı rolü gerçek bir vakitte gördüğünü ve bu alanda yatırım yapmaya başladığını söyleyen uzmanlar, “Biz aslında yapmış olduğumuz yanlışsız tespitlerin alanda meyvelerini topluyoruz. Türkiye insansız hava araçları konusunda dünyada bir marka haline geldi” diyor.
Özay Şendir bugün yayınlanan, ‘Türkiye hava savunmasında boyut değiştiriyor’ başlıklı yazısında, öne çıkan İHA ve SİHA projelerine dikkat çekti. Şendir’in yazısının ilgili kısmı şöyle: Bir F-16 savaş uçağının ömrü 8 bin saat. Gövde modernizasyonu sayesinde bu mühlet 12 bin saate çıkarılabiliyor. Türkiye Havacılık ve Uzay Sanayii şu anda Türk Hava Kuvvetleri’ne ilişkin F-16’ların ömrünü uzatıyor lakin onların en kıymetli işi bu değil, yerli avcı uçağı projesi TF-X fakat o farklı bir yazı konusu.
Silahlı İnsansız Hava Aracı manasına gelen yerli SİHA’lar, bugüne kadar havadan karadaki gayeleri tüm dünyanın dikkatini çekecek bir muvaffakiyetle vurdu. Türkiye uzunca bir müddettir havadan-havaya ateş gücü sağlayacak insansız uçaklar üzerinde çalışıyor.
Havadan havaya füzelerle donatılsa bile olağan bir SİHA’nın, bir avcı uçağına karşı fazla bir talihi yok. Ancak bu fonksiyonsuz olacağı manasına da gelmiyor. Yunanistan, Türkiye’ye ilişkin İHA ve SİHA’ları düşürmek için sahip olduğu 45 adet T6 uçağını silahlı hale getirmeye başladı. Üzerine yüklenecek küçük bir algılama sistemiyle havadan havaya füzelerle Yunanistan’ın T6 uçakları etkisiz hale getirilebilir.
Radar yanıltmasında da kullanılacak
Başka bir yarar da şu: Bir F-16’ya havada yakıt ikmali yapmak mümkün ancak mühimmat ikmali yapmak imkânsız. Havadan-havaya füzelerle donatılmış bir SİHA, savaş gemilerine torpido atma yeteneği olan helikopterler ve düşman nakliye uçaklarını çarçabuk indirebilir ve bu sayede F-16’ların sahip oldukları mühimmatı gerçek yerde kullanmasını sağlayabilirler.
Bir öbür kıymetli proje de TUSAŞ’ın, saatte bin 600 kilometre sürate ulaşabilecek insansız hava aracı Göksungur. Bu yıl birinci uçuşunu yapacak olan Göksungur şu an avcı uçaklarında kullanılan Gökdoğan ve Bozdoğan füzelerini fırlatma kabiliyetine sahip olacak Göksungur, uydu yardımıyla yönetilecek ve kullanıma alındığında yerli avcı uçağıyla birlikte misyon yapabilecek, radar yanıltmasında da kullanılacak.
Baykar da şu sıralar iki farklı proje üzerinde çalışıyor. Projelerden uzun vadeli olanı, 4.5 ton kalkış yüküne sahip, yaklaşık 13 bin 300 metre irtifada vazife yapacak jet motorlu bir İHA üretimi. Bu İHA’nın tam yüklü suratı saatte 850 km olacak, havada farklı vazifeler yapacak. Baykar’ın kısa vadeli öbür projesi de hava savunma gücüne de sahip İHA’lar üretmek.
Diyelim ki Ege’deki savaş gemilerinden Türkiye’ye hakikat bir seyir füzesi fırlatıldı. Akıncı TİHA, ASELSAN üretimi AESA radarıyla füzeyi tespit edip, Göktuğ havadan-havaya füzesiyle Türkiye’ye yanlışsız gelen füzeyi imha edecek. Bu noktada Akıncı’ya radar yüklemenin yükü artıracağı ve uçuş müddetini kısaltacağı tartışmaları var ancak ağ merkezli hareket ve artık birbiriyle konuşan makineler sayesinde bu durum sorun olmaktan çıkacak.
Türkiye büyük fark yarattıUkrayna’nın havacılık deneyimi Türkiye’den çok daha fazla lakin onlar da Baykar’dan SİHA aldılar. Niçin sorusunun yanıtı çok kolay: Havada kalabilen bir İHA ya da SİHA yapmaktan daha güç olanı onu gözetleme ve imha konusunda ehil hale getirmek, elektronik karıştırıcılara karşı dirençli kılmak. Türkiye işte bu noktada büyük fark yarattı.
Fark yaratan firmalarımızdan biri olan ASELSAN üzerinden bir örnek vereyim; ASELSAN’ın F-16’lar için geliştirdiği, 300 kilometre menzili olan burun radarı 600 kilometre ve ötesini görecek. EIRS erken ihtar radarı ve yerli firkateyn projesinde kullanılacak 400 kilometre menzilli, tıpkı anda 2 bin gayesi takip edebilen ÇAFRAD radarı hayli kıymetli.
İHA sürüleri de günümüzde devam eden çalışmalar ortasında. Güvenlik ünitelerine teslimi başlayan kamikaze İHA’lar da var, yapay zekâ dayanaklı, GPS teknolojisi olmadan çalışabilecek Serçe isimli İHA sürüleri de. Bu sürüler, arama kurtarma faaliyetlerinde de kullanılabilir, askeri maksatlara karşı da vazife alabilir.
İtalyan medyası Trieste isminde helikopterli çıkarma gemisini, Türkiye’nin TCG Anadolu’ya konuşlandıracağı SİHA ve İHA’ları örnek göstererek, “Bu hale getirmemiz gerek” diye yazdı. Türk medyası bu övgüden çok keyifli oldu. TGC Anadolu, “Amiral Gemisi” olarak hizmete girdiği gün, yalnızca İtalya değil bir sürü ülke bu projeyi konuşmaya başlayacak.
Milliyet