Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın canlı temas formülüyle katıldığı ETİ Maden Lityum Üretim Tesisi Açılış Töreni’nde konuşan Dönmez, Türkiye’yi ve dünyayı tesiri altına alan yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınının gölgesinde bir yılın geride kaldığını hatırlattı.
Kuvvetli bir süreçten geçildiğini söz eden Dönmez, şöyle konuştu:
“Bugün geldiğimiz noktada, Türkiye sizin liderliğinizle bu süreçte başarılı bir imtihan vererek öbür ülkelerden müspet istikamette ayrıştı. Pek çok zorluğa karşın, 2020 yılı güç dalımız için milletimize muştular verdiğimiz, rekorlarımızı tazelediğimiz, Mavi Vatan’daki egemenlik haklarımızı pekiştirdiğimiz ve güç teknolojilerinin yerlileştirilmesi ismine büyük adımlar attığımız bir yıl oldu.
Bugün yerlileştirme adımlarımıza bir yenisini daha eklemenin memnunluğunu yaşıyoruz. Yüzde yüz yerli Ar-Ge ile rafine bor üretimi esnasında ortaya çıkan sıvı atıklardan lityum üreteceğiz.
Bu yolla lityum üretimi Eti Maden’e has ve dünyada bir birinci. Üretim tekniğinin patentini almak için müracaatta bulunduk. İnşallah onaylanmasıyla birlikte Türkiye, bu alanda örnek alınan bir ülke olacak.”
“Yıllık 20 milyon dolara denk gelen lityum ithalatının önüne geçmiş olacağız”
Bakan Dönmez, Balıkesir Bigadiç, Kütahya Emet ve Eskişehir Kırka’daki bor yataklarının aşikâr oranlarda lityum içerdiğini lakin klâsik üretim metodu ekonomik olmadığı için bugüne kadar bor atıklarındaki lityumun değerlendirilemediğini bildirdi.
Eti Maden’deki çalışanların bu durumu aksine çevirmek için tam 3 yıldır ağır bir Ar-Ge faaliyeti yürüttüğünü anlatan Dönmez, şunları kaydetti:
“Türkiye, bugün artık kendine has bir formülle atıklardaki bor ve lityumu ayrıştırarak, lityum karbonat ve satılabilir bor eserlerini kendi teknolojisi ve kendi insan kaynağıyla üreten bir ülke oldu. Eskişehir Kırka’da hayata geçen pilot tesisimiz birinci etapta yıllık 10 tonluk üretim yapacak. Tesisimiz tam kapasite devreye girdiğinde, yıllık 600 tonluk bir üretimle inşallah Türkiye’nin lityum muhtaçlığının yarısını buradan karşılayacağız. Böylelikle yıllık 20 milyon dolara denk gelen lityum ithalatının da önüne geçmiş olacağız. Başta yerli arabamız TOGG olmak üzere, taşınabilir aygıtlar, tabletler, bilgisayarlar üzere akıllı teknolojilerde yerli lityumun kullanılmasıyla, ileri teknolojilerde yerlilik oranının artmasına kıymetli bir katkı sağlayacağız.”
Bakan Dönmez, tesiste lityum karbonat üretiminin yanı sıra yan eser olarak boraks dekahidrat üretiminin yapılacağına değinerek, böylelikle Eti Maden’in dünyada önder olduğu bor eserleri üretiminde de kapasite artışına gitmiş olacağını vurguladı.
Eskişehir Kırka’nın ayrıyeten bordan paklık eseri BORON’un tesislerine de konut sahipliği yaptığını hatırlatan Dönmez, “Geçtiğimiz hafta BORON paklık eserleri ailesine bulaşıklar için kullanılan 3 yeni eserimizi daha ekledik. Gelen taleplere nazaran arkadaşlarımız yeni eserlerin Ar-Ge’si için de burada çalışmalarını sürdürüyorlar.” diye konuştu.
“Lityum üretim tesisimizi tabiata saygılı”
“Lityum üretim tesisimizi tabiata saygılı, geri dönüşüm odaklı ve sürdürülebilir üretim anlayışıyla hayata geçirdik.” diyen Bakan Dönmez, şöyle devam etti:
“Mevcut stok alanında bulunan atıklar lityum üretmek için pahalandırılacak ve böylelikle yeni atık depolama alanlarına duyulan gereksinim da azalacak. Tesisimizde yılda yaklaşık 440 bin metreküp sıvı atık işleyeceğiz ve bu atığın yüzde 90’ını geri kazanacağız. Atık depolama maliyetinin azalmasıyla yılda 1 milyon 300 bin dolarlık depolama maliyetinden de tasarruf etmiş olacağız. Türkiye’nin vizyon projelerinin, dünya markası olacak işlerinin ardında bu tesisimiz olacak inşallah. Büyük ve güçlü Türkiye mefkuremizi gerçeğe dönüştürecek değerli bir adım olacak. Türkiye’nin bor cevheri, Türkiye’nin lityumuna, Türkiye’nin lityumu Türkiye’nin gücüne hayat verecek. İnşallah devamında gelecek yeni Ar-Ge ve inovasyon projelerini de teşvik edecek.”
Güç ve Olağan Kaynaklar Bakanı Dönmez, bugün gelinen noktada 2021’e dair umutların tazelendiğini aktararak, kelamlarını şöyle tamamladı:
“Bu umut, inanç, azim ve kararlılık 2023, 2053 ve 2071 amaçlarımıza ulaşmak için bizlere güç ve moral veriyor. Her türlü zorluğa, badireye, yıldırmaya, pürüze karşın milletimizle birlikte çıktığımız bu yolda, sizin liderliğinizle hiç durmadan, yorulmadan daima birlikte amaca varacağız inşallah.
Sözlerime burada son verirken bu büyük projelerin hayata geçmesine öncülük eden Sayın Cumhurbaşkanımıza, Eti Maden Genel Müdürümüze, yöneticilerimize, projeyi geliştiren Ar-Ge takımımıza, mühendis ve emekçi kardeşlerimize milletimiz ismine şükranlarımı sunuyorum. Tesisimiz ülkemize ve milletimize iyi, uğurlu olsun.”
Tesisin açılış merasimine Eskişehir Valisi Erol Ayyıldız, AK Parti MKYK Üyesi ve Eskişehir Milletvekili Harun Karacan, AK Parti Eskişehir Vilayet Lideri Zihni Çalışkan, MHP Eskişehir Vilayet Lideri İsmail Candemir ile öbür ilgililer katıldı.
Milliyet
