Son dakika haberine nazaran, gerekmedikçe konuttan çıkılmaması uyarısı yapan Prof. Dr. Mustafa Necmi İlhan’a nazaran koronavirüs hadiselerinin artma nedenleri ortasında birinci sıralarda havaların soğumasıyla insanların kapalı alanlarda ağırlaşması geliyor.
Toplu taşımada beşerler hala tıklım tıklım, özel bölümde esnek ve kademeli çalışma uygulanmadı, konutlara komşu, arkadaş ziyaretleri askıya alınmadı, akşam gezmeleri son bulmadı.
Abdullah Karakuş, bugünkü yazısında korona virüs salgınıyla ilgili merak edilenleri Sıhhat Bakanlığı Toplum Bilimleri Heyeti Üyesi Prof. Dr. Mustafa Necmi İlhan’a sordu. Karakuş’un yazısı şöyle:
Pandemi ile uğraşta yeni tedbirler ve kısıtlamalar geldi. Bu daha da ne vakit sertleşecek? Vatandaşımız ne yapmalı? En çok bulaş nerede oluyor? Kimlere ne misyonlar düşüyor? Bu üzere soruları Sıhhat Bakanlığı Toplum Bilimleri Şurası Üyesi olan Gazi üniversitesi Tıp Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Mustafa Necmi İlhan’a sordum.
Yeni hadise sayısının 4 bini, faal hadise sayısının da 50 bini geçtiğini belirten İlhan, “Bu yüksek sayı. Haziran Temmuz aylarını iyi kullanamadı halkımız. 780 idik, 4 bin oldu. Bulaşma riski en fazla 15 gün olarak varsayarsak önümüzde 3 periyot olarak kabaca 45 gün üzere uzun bir mühlet var. Şayet artış suratı yavaşlama eğilimine girerse, yavaş yavaş aşağı dönerse bu kısıtlamalar bu halde devam eder…
Lakin 5 bini görüp ikinci piki görürsek bu sefer tedbirler daha da sertleşir. 31 Aralık’ı beklemeden de sertleşir açıkcası. Önlemler artar. Bu kez sokağa çıkma kısıtlaması hafta içine gelir. Hafta sonu temelli sokağa çıkma kısıtlaması gelir. Baştan ne yaptıysak birebir şeye geri döneriz. Herkesin buna hazır olması lazım” dedi.
Sayılar neden arttı?
Sayıların neden arttığını sordum Prof. İlhan’a. İlhan bunun nedenlerini de şöyle sıraladı: “Havaların soğumasıyla insanların kapalı alanlarda ağırlaşması. Ara, maske ve hijyen kurallarına kesinlikle kapalı alana girmeme ve pak havayı eklememiz gerekiyor.
Konutları ve iş yerlerini bol bol havalandırmamız gerekiyor. Toplu taşımalara bakınca tıklım tıklım görüyoruz lakin bir cam bile açmıyor kimse, açılmalı.
Pak havanın girmediği yerlerde virüsün yoğunluğu artıyor. İş yerlerinde devlet esnek ve kademeli çalışmaya geçti. Ancak özel kesimde esnek ve kademeli çalışmanın uygulanmadığını görüyoruz. Beşerler tıpkı saatte işe gelip gidiyorlar. Bu türlü olunca temas fazla oluyor. Hasta sayısı böylelikle artıyor.”
En çok nerede bulaşıyor?
Prof. İlhan ‘en çok nerede bulaşıyor?’ soruma ise şu karşılığı verdi: “Son periyot bulaşlara baktığımızda vakit en çok konutlarda görüyoruz. Birebir aile bireyi içerisinde. ‘Kuzenim gelmiş ondan geçmez.
Komşum güne gelmiş ondan geçmez’ deniyor. Koronavirüs her yerde herkese geçer. Bunu hepimiz öğrendik artık. Hiçbir ayrımı yok. Bayan erkek çocuk herkes hasta oluyor. Buna inanmamız gerekiyor.
Hafta sonu akşam gezmesini engellemek için 20.00 sonrası sokağa çıkma yasağı yapıldı. Cumartesi pazar mesken teması çok olduğu için. Akşam gezmelerinde çok bulaşıyor. Vatandaşın buna kesinlikle uyması lazım. Akşam giderim gezmeye orada yatarım sonra da kahvaltı yaparım. Sonra tekrar çıkarım dememeli.”
1 kişi kaç bireye bulaştırıyor?
1 kişinin kaç şahsa bulaştırdığı ve bölgelerdeki son durumla ilgili ise Prof. İlhan şunları söyledi: “İstanbul’da 1 kişi 3 şahsa kadar bulaştırıyor. 1’in altına düşmüştük. Salgının merkezi tekrar oldu. Başa dönmüş üzere olduk. En az olduğu yerler Trakya tarafı. Ege, Akdeniz ve Güneydoğu’da arttı. Yani Batı Marmara ve Doğu Akdeniz dışında her yerde artış var üzere.”
Bayan günleri, konut ziyaretleri olmamalı
Yeni periyoda ait teklifleri ise Prof. İlhan şöyle sıraladı: – Tüm vatandaşlarımız kurallara uymakta daha hassas olmalı. Kuralları delmek için fırsat oluşturmamalı. – Belediyelere çok vazifeler düşüyor. Belediyeler toplu taşımadaki yoğunluğu kesinlikle azaltmak zorunda.
– Özel işletmeler de esnek ve kademeli çalışmaya geçmeli. – Büyükler kurallara uymalı. Komşumuz gelsinden kaçınmalı. – Mesken ve aile ziyaretlerini kesmek gerekiyor. Hala bayan günleri yapılıyor. Bunu bırakmak gerekiyor.
– Gençler çıktıklarında açık alanlarda olmalı. Konutlarda yoğunlaşmamalı. 20-40 yaş kümeleri konut partileri veriyorlar. Bunu yapmamaları gerekiyor. – En inançlı yer meskenimiz.
İSTANBUL KIRILGANLIK HARİTASI Öte yandan İstanbul Kalkınma Ajansı tarafından desteklenen ve İBB iştiraklerinden BİMTAŞ’ın yürüttüğü “Kovid-19 ile Çaba Kapsamında İstanbul Kırılganlık Haritası” projesi sonuçlandı.
Mert İnan’ın haberine nazaran, proje kapsamında İstanbul İstatistik Ofisi tarafından, 961 mahalleden toplanan bilgiler üzerinden, sosyo-ekonomik durumu, ulaşım kontakları, kentsel yoğunluk ve demografik yapıya ikişkin özellikler üzerinden Kovid-19 açısından riskli yerler tespit edildi.
İstanbul’da nüfus hareketliliği ve yoğunluğa bağlı olarak Kovid-19 açısından en kırılgan yerleşim yerleri Esenyurt, Bahçelievler, Bağcılar, Esenler, Gaziosmanpaşa, Sutangazi, Zeytinburnu ve Fatih ilçeleri olarak sıralandı.
4 ana gösterge, 22 alt göstergeden oluşan çalışma sonucunda nüfus hareketliliği ile mekansal yayılım nedeniyle Zeytinburnu İlçesi hudutlarındaki Beştelsiz ve Gökalp, Fatih İlçesi hudutlarındaki Mesihpaşa, Kemalpaşa, Kalenderhane ve İskenderpaşa, Sultangazi’ye bağlı İsmetpaşa, Gazisomanpaşa Barbaros Hayrettin Paşa ile Bahçelievler Hürriyet ve Fevzi Çakmak mahalleleri en riskli ve kırılgan yerler tespit edildi.
Araştırma kapsamında Avrupa Yakası’nda Çatalca, Silivri, Arnavutköy; Anadolu Yakası’nda Beykoz, Pendik, Şile ilçelerine bağlı birtakım mahallelerin sosyo-ekonomik açıdan daha riskli olduğu, buna rağmen Kadıköy, Ataşehir, Beşiktaş, Bakırköy ve Şişli’deki mahallerin ise sosyo-ekonomik kırılganlık kıymetlerinin düşük olduğu vurgulandı.
Avrupa daha riskli
İstanbul’da Kovid-19’a karşı sosyo-ekonomik açıdan en kırılgan 3 mahalle ise Arnavutköy İlçesi’ne bağlı Fatih, Yunus Emre ve Atatürk Mahalleri olurken, Pirinççi, Şahintepe, Göçbeyli üzere yerleşim alanları da riskli bulundu.
Nüfusun ağırlaştığı, kentsel hareketliliğin fazla olduğu ve ticaret akışının bulunduğu Bahçelievler, Bağcılar, Esenler, Güngören, Başakşehir, Zeytinburnu, Gaziosmanpaşa ve Sultangazi ilçelerinde yer alan mahallelerin kırılganlıklarının yüksek olduğu kaydedilen araştırmada…
“İstanbul’da hizmet kesiminin ve iş alanlarının ağırlaştığı Avrupa Yakası’nda, kentsel yoğunluğa bağlı risk Anadolu Yakası’na nazaran çok daha yüksek olduğuna” dikkat çekildi.
Milliyet
