Çapakçur Vadisi’nde yer alan, kent merkezini ikiye bölen ve yağışlar nedeniyle vakit zaman taşkınlara neden olan Çapakçur Çayı’nda, kuraklık nedeniyle son 50 yılın en düşük su düzeyi görüldü. BİNÇEVDER Lideri ve ziraat mühendisi Cuma Karaaslan, Bingöl’de havanın ocak ayında ceket ile gezilecek kadar sıcak olduğuna dikkat çekerek, “Çapakçur’un suyunun olmaması, bölgede kar yağışının olmaması, ilkbahar ve yaz aylarının da kurak geçeceğinin göstergesidir” diye konuştu.
‘BUĞDAY YETİŞMEYEBİLİR’
Bu aksiliklerin birtakım sonuçlarının olacağını lisana getiren Karaaslan, “Bitki kaynaklarının yok olması, çeşitli hayvan gen kaynaklarının yer değiştirmesi üzere meseleler görülebilir. En değerlisi de buğdayın yetişmemesidir. Bu kelimeyi söylerken bile insanın içi ürperiyor. Birkaç derecelik ısınma ve iklim değişimi, buğdayın kelle tutma devrinde, bilhassa 2 derece sıcaklık artışıyla yanmaya başlaması demektir. Buğday tutmamış olacak. Bölgedeki ağaçlarda çiçek filizleri olmadan ‘sürgün atma’ dediğimiz olay gerçekleşiyor. Bunun nedeni de mevsimsel sıcaklıktır. Şu an ocak ayının ortalarına yaklaştık ve ceketle geziyoruz. Olağanda ocak ayı zemherinin doruk noktasıdır. Zemheri aralık ayının 20’sinden sonra başlar, şubat ayının 10’una kadar devam eder. Zemheri ayında ağaçların sürgün atması, ölmesi manasına gelir. Olağanda ağaçlar uyuklama, soğuklama periyoduna gereksinim duyarlar. Buna ‘vernalizasyon’ diyoruz lakin buradaki ağaçlar şu an uyanık” dedi.
‘PANDEMİDEN DAHA BÜYÜK TEHLİKE’
Her yıl bu aylarda bölgede yer yer 2- 3 metreye varan kar yağışları olduğunu anlatan Karaaslan, şunları söyledi:
“Ben 56 yaşındayım. Bu kadar yıldır, ocak ayını geçmiş, rastgele bir yağışsız mevsim hatırlamıyorum. Ocak ayının ortalarında şu an Bingöl’de hiç kar yok. Olağanda bu vakitlerde her yıl yer yer 2- 3 metre kar görürdük. Zira Bingöl’ün tabiatı kardır. İstediği kadar yağmur yağsın. Bu engebeli coğrafyada durmuyor. Depolama üzere ögeler da olmadığı için direkt akıp ırmaklara ve oralardan denizlere akıyor. Bu akış içinde yer altı sularımız da beslenemiyor. Her yıl taşkın ve sel yaşanan Çapakçur Çayı’nda su debisi 20 kat düştü. Bu dönem, Çapakçur’da tabana vurmuş bir su görüyoruz. Olağanın 20’de 1’i akıyor. Her vakit burada hem 20 katı su vardı hem de bu yatağın 1- 2 metre üzerinde kar ve buzlar vardı. Bu değişim, bir facianın habercisidir. Bu global iklim değişimi sürecinde Bingöl’de şahit olduğumuz ve yıllarca şahit olmadığımız ögelerle karşı karşıyayız. Pandemiden çok daha büyük bir tehlike olduğunu düşünüyorum. Pandemiden bir aşı bulur kurtuluruz fakat tabiata aşı vuramayız. Tabiatın ilacı insanın iyiliğidir.”
Milliyet
