Türkiye Üreme Tıbbı ve Cerrahisi Derneği Lideri da olan Prof. Dr. Timur Gürgan, Covid-19’un pandemi halini aldığını ve şu anda 350 milyon kişinin infekte olduğunu, yaklaşık 250 milyon kişinin tedavi olup bu hastalıktan kurtulmuş durumda olduğunu belirtti. Prof. Dr. Gürgan, bundan hareketle Dünya Sıhhat Örgütü’nün (DSÖ) kısırlık konusunda çalışmalar planladığına dikkat çekerek, “Çünkü şu anda yapılan çalışmalara nazaran 186 milyon kişi kendilerine ilişkin sebeple evlendikleri vakit çocuk yapma sorunu yaşıyor.
Bunun da yaklaşık yüzde 50’nin üzerindeki bir sayıda erkeğin spermleriyle ilgili sıkıntılar olduğu söylendi. O vakit aniden ‘Acaba Covid infeksiyonu geçiren erkeklerin durumu ne oluyor’ diye de tıp dünyasında bu düşünülmeye başlandı” diye konuştu.
‘KISIRLIĞA YOL AÇABİLİYOR’
Prof. Dr. Gürgan, Covid-19’un akciğer, böbrek ve bilhassa kalp üzerinde tesirli olduğunu ve oradaki hücreleri harap ederek, bu organların olağan işlev görmesini engelleyip, vefata götürdüğünü lisana getirerek, şöyle konuştu:
“Yani virüs geliyor ve bu organların, hücrelerin içerisine bu ‘ACE2’ denilen bağlangaçlardan buralara giriyor. Yapılan çalışmalarda şu görüldü ki tıpkı kapı, reseptör erkeklerin testislerinde de var. ‘Covid geçiren bireylerde bu virüs oradan içeri girerek erkeklerin hem sperm yapmasını sağlayan özel hücrelere başka taraftan da bilhassa testosteron yapan hücreler üzerinde bir tesir yapıyor mu?’ halinde birinci çalışma Çin’den geldi.
Ve sonuç olarak sperm yapan hücrelerin ve ayrıyeten da hormon yapan hücrelerin virüs tarafından kıymetli derecede harap edildiği gösterildi. Daha sonra bu tarafta çalışmalar yeniden ABD’den, İsrail’den ve Almanya’dan geldi.
Görünen de şu oldu ki Covid bilhassa orta ve şiddetli biçimde geçirildiği vakit erkeklerin hormonlarını; testosteron yapan hücreleri ve de sperm yapan hücreleri olumsuz etkileyebiliyor.
Yani bir tarafta sperm imali, kalitesi düşebiliyor. Bu da kısırlığa yol açabiliyor. Zira genç bir birey bunu geçirdiğinde yaşama tutansa bile bu durum spermlerini etkileyebiliyor ve testosteron düzeyleri düşüyor.”
‘COVİD GEÇİRDİYSE HASAR DAHA FAZLA OLABİLİYOR’
Prof. Dr. Gürgan, çocuğu olmayan genç çiftlerden bilhassa erkek bireylere artık kliniklerde Covid-19 geçirip, geçirmediğinin de sorulacağını söyledi.
Gürgan, “Çocuğu olmayan ya da çocuk isteyebilecek genç çiftlerde erkek tarafı Covid geçirmişse daha önceki kısırlığa sebep olan sigara, alkol kullanımı, genetiği değiştirilmiş yemekler yenmesi, gerilim, yorgunluk üzere faktörlere ilaveten pandemiye yönelik kıssası de alınarak sorunun ne olduğunu saptamak durumundayız.
Ayrıyeten daha evvel spermle ilgili sorunları olan erkekler, Covid geçirdiyse bunlarda hasar daha fazla olabiliyor. Lakin muhakkak ‘Covid geçirdim, çocuğum olmayacak’ diye bir paniğe kapılmayın.
Biz yalnızca bu durumdaki erkek hastaları daha iyi pahalandırmak zorundayız. O halde bir düşünce varsa ve bu kahır kalıcıysa biz şu anda bunu çözebilecek tıbbi donanıma sahibiz.
Ayrıyeten ‘Covid geçiren erkeğin testisinde hasar yapıyor ve orada bir formda ömrünü sürdürüp, cinsel alaka ile bulaşıyor mu’ diye korkulabilir. Ancak rahatlatıcı şey şu ki hiçbir vakit bu taraftan bir virüs bulaştırma olmuyor” dedi.
KORONAVİRÜSTE SON DURUM
Türkiye Günlük Koronavirüs Tablosu, “covid19.saglik.gov.tr” adresinden paylaşıldı. Yeni datalara nazaran, son 24 saatte 114 bin 940 Kovid-19 testi yapıldı, 1427 bireye hastalık tanısı konuldu.
Son 24 saatte 68 kişi Kovid-19 nedeniyle hayatını kaybetti, 1452 kişi ise iyileşti. Kovid-19 tedavisi tamamlananların sayısı 278 bin 504’e yükseldi.
Toplam test sayısı 10 milyon 268 bin 163, olay sayısı 317 bin 272, vefat sayısı 8 bin 130 olarak kayıtlara geçti.
Faal hasta sayısı 30 bin 638, ağır hasta sayısı düne nazaran 13 kişi azalarak 1583, hastalarda zatürre oranı ise yüzde 6,5 oldu.
Sıhhat Bakanı Koca’dan “mücadeleye takviye verin” daveti
Sıhhat Bakanı Fahrettin Koca, Twitter hesabından yaptığı değerlendirmede, “Ağır hasta sayımız durağan seyrediyor. Bugün tespit edilmiş 1427 yeni hastamız var. Virüs ile uğraş birlikte yapıldığında sonuç veriyor. Çabaya güç katan, birlikte önlemlere uymak. Muvaffakiyetin devamı ve sürekliliği için gayrete dayanak verin.” tabirini kullandı.
Sıhhat Bakanlığından yeni kamu spotları
Sıhhat Bakanlığından yapılan açıklamaya nazaran, Kovid-19 ile gayret için başlatılan bağlantı kampanyası çerçevesinde 2 yeni kamu spotu daha hazırlandı.
Paklık, maske ve aranın değerine işaret edilen spotlarda, “Unutmayın, koronavirüs alacağımız önlemlerden daha güçlü değildir.” sloganı kullanıldı.
Kamu spotlarında “Mucize Doktor” dizisinde “Doktor Ali Vefa” karakterini canlandıran Taner Ölmez ve “Hekimoğlu” dizisinin başrol oyuncusu Timuçin Esen rol aldı.
Timuçin Esen’in rol aldığı spotta, salgının devam ettiği ve rehavete kapılmanın olumsuz sonuçlar doğurabileceği vurgulandı. Spotta, salgının bir şahıstan başladığı ve bir kişinin bile kurallara uymamasının bedelinin ağır olabileceği uyarısı yapıldı.
Taner Ölmez’in rol aldığı spotta ise birçok insanın hayatını kaybetmesine neden olan salgında önlemlerin değerine işaret edildi. Kısıtlamaların tekrar gelmemesi için herkesin üzerine düşen sorumluluğu yerine getirmesi gerektiği de spotta vurgulandı.
‘HES Kodu’ sorgulamasına e-Devlet entegrasyonu
Kişilerin yeni tip koronavirüs (Kovid-19) açısından risk durumlarının sorgulandığı Hayat Konuta Sığar (HES) kodu uygulaması ile e-Devlet Sistemi ortasında servis entegrasyonu yapıldı. Kurumlararası Goverment to Goverment (G2G) erişim şeklinde hizmete sunulan sistemle, tüm kurum ve kuruluşlar “HES” sistemi ile entegre olabilecek.
Sıhhat Bakanlığı Sıhhat Bilgi Sistemleri Genel Müdürlüğünce, HES Kodu Sorgulama Sistemi hakkında resmi yazı hazırlanarak, ilgili genel müdürlüklere gönderildi.
Yazıda, çeşitli ülkelerden bildirimi yapılan yeni bir alt tipe bağlı koronavirüsün tüm dünya için oluşturduğu halk sağlığı tehdidinin devam ettiği ve Türkiye’de de söz konusu hastalık ile mücadele çalışmalarının Sıhhat Bakanlığının uyumunda ilgili tüm üniteler tarafından kesintisiz yürütüldüğü vurgulandı.
Milliyet
