Son dakika haberine nazaran, Türkiye’de son 24 saatte 187 bin 518 Kovid-19 testi yapıldı, 32 bin 381 kişinin testi olumlu çıktı, 187 kişi hayatını kaybetti. Ağır hasta sayısı 5 bin 611 oldu, son 24 saatte 4 bin 190 kişinin Kovid-19 tedavisinin tamamlanmasıyla iyileşenlerin sayısı 418 bin 331’e yükseldi.
Tüm Türkiye kısa mühlet içinde uygulamaya başlayacak olan Çin aşısıyla ilgili sorulara yanıt ararken, en net açıklama Sıhhat Bakanı Fahrettin Koca’dan geldi.
Hürriyet gazetesinde Ahmet Hakan’ın sorularını yanıtlayan Bakan Koca, değerli açıklamalarda bulundu. İşte Bakan Koca’nın aşıyla ilgili çarpıcı sorulara verdiği cevaplar:
Neden Çin aşısı?
FAHRETTİN KOCA: Çin aşısı, Alman aşısı, İngiliz aşısı, Amerikan aşısı… Mevzuyu bu türlü ele alamayız. Öncelikle ele almamız gereken konu, aşının hangi yolla üretildiği konusudur. Zira aşının prosedürü, aşının emniyetli olup olmadığını birinci dereceden tesirler.
Korona aşıları kaç usulle üretildi?
FAHRETTİN KOCA: İki yol var. Birincisi: İnaktif virüs aşıları… İkincisi: mRNA prosedürüyle üretilen aşılar…
Hangisi daha muteber?
FAHRETTİN KOCA: İnaktif prosedürle üretilen aşılar daha sağlamdır. Tarihte bilinen en iyi prosedür budur. Bunun uzun vadeli sonuçlarını biliyoruz. Virüsün genetik yoluyla geliştirilen mRNA aşıları, kısa vadede iyi sonuç verdi. Lakin orta ve uzun vadede nasıl bir tesiri olacağını bilmiyoruz.
Çin aşısının sistemi nedir?
FAHRETTİN KOCA: İnaktif yolla üretildi. Bu usulü kullanması nedeniyle daha fazla tercih edilmesi gereken aşıdır. Üretildiği ülkeye odaklanmak yanlış, metoda odaklanmak lazım. Ben diyorum ki bu metot, en eski prosedürdür. Yıllardır bu yola dayalı olarak aşılar üretildi. Uzun vadede test edilmiştir. Bir yan etkisi yoktur.
Neden dünya bu yola yönelmedi?
FAHRETTİN KOCA: Zira bu prosedür çok sıkıntı ve çok değerli bir prosedür. İnaktif aşılar, kolay üretilebilir aşılar değil. Maliyeti çok yüksektir. O nedenle öbür prosedür daha fazla tercih edilen yol oldu.
mRNA aşılarıyla ilgili ne düşünüyorsunuz?
FAHRETTİN KOCA: Çin’le yaptığımız mutabakat 50 milyon… Bunun üzerini öbür metotla üretilen aşılarla tamamlamak durumundayız. Lakin şu gerçeği de unutmayalım: Başka aşıların uzun vadede ne tıp tesirler geliştirebileceğini bilmiyoruz.
Çin aşısı onay aldı mı?
FAHRETTİN KOCA: Dünyada üretilen tüm aşılar, Dünya Sıhhat Örgütü’nün süreçlerinden geçmek zorunda. Çin aşısı da o denli. Şu anda “Faz 3” devrini bitiren hiçbir aşı yok. Pandeminin yol açtığı acil durum nedeniyle orta raporlarla uygunluk veriliyor.
Çin aşısı, “Faz 3”e en erken başlayan aşıdır. Ayrıyeten “Faz 3”ü daha geniş topluluklara uyguladılar. “Faz 3” ilgili Çin aşısının orta raporları şimdi açıklanmadı. Bir hafta-on gün sonra açıklanmasını bekliyoruz.
Faz 3 açıklanmadan Çin aşısını kullanma durumu olmayacak yani?
FAHRETTİN KOCA: Doğal ki olmayacak. Bütün orta onaylar alınmış olsa dahi biz milletlerarası akredite olan Halk Sıhhati ve Türkiye İlaç ve Tıbbi Aygıt Kurumumuzun laboratuvarlarında titizlikle incelemeler yapacağız.
Bu incelemelerde aşının güvenlik testlerinin olumlu çıkması gerekiyor. Şayet aşı, ülkemiz standartlarına uygun bulunursa erken kullanım müsaadesini vereceğiz. Aşı uygulaması, fakat bu etaptan sonra olacak.
Aşı olmak mecburî hale getirilecek mi?
FAHRETTİN KOCA: Bu mevzuyu Bilim Kurulu’nda ele aldık. Vardığımız sonuç şu oldu: Mecburiyet olmasın lakin vatandaşımızı ikna edelim. Hangi aşıların hangi metotla üretildiğini, hangi tekniğin daha iyi bir sistem olduğunu vatandaşımıza anlatacağız. Aşının menşeine değil de metoduna odaklanılması gerektiğini anlatacağız.
‘Aşıyı birinci ben yaptıracağım’ demiştiniz…
FAHRETTİN KOCA: Aşıyla ilgili tüm onay süreçleri bittikten sonra bir hastaneye gideceğim ve kamuoyunun huzurunda aşıyı yaptıracağım. Akabinde da o hastanede bulunan bütün sıhhat çalışanlarımız aşılarını yaptıracaklar.
PROF. LATİFE: TESTE BAĞLI KALMAYIN
Öte yandan İstanbul Tıp Fakültesi İç Hastalıkları Ana Bilim Dalı’ndan Prof. Dr. Bülent Latife, hafif kas ağrısı, halsizlik hissi sonrası peş peşe 3 PCR testi yaptırdı. Saka’nın test sonuçları negatif çıktı. Kendisine Kovid -19 teşhisi koyan ve tedaviye başlayan Latife, 36 saat sonra yapılan ayrıntılı kan analizi ve akciğer tomografisiyle Kovid-19’a bağlı zatürreye yakalandığını öğrendi.
Konutta ilaç tedavisi süren Latife, Milliyet aracılığıyla vatandaşları ‘Sırtı ağrıyan, halsizlik yaşayan birinin şikâyeti bir günlük dinlenmede geçmiyorsa yüzde 99 koronavirüstür. Topluma tavsiyem; PCR’a bağlı kalmasınlar’ diye uyardı.
Kovid-19 olmasına rağmen PCR test sonucu negatif çıkanlar durumu tıp topluluğunda tartışılmaya devam ediyor. İstanbul Tıp Fakültesi İç Hastalıkları Ana Bilim Dalı’ndan Prof. Dr. Bülent Saka’nın hastalık süreci ise Kovid-19’un ne derece sinsi ve risk içeren bir hastalık olduğunun çarpıcı bir örneği. Hafif kas ağrısı ve halsizlik hisseden Prof. Dr. Latife, 10 gün evvel Kovid-19 kuşkusuyla peş peşe 3 PCR testi yaptırdı lakin bu testlerin sonuçları negatif çıktı.
Kandaki enfeksiyon düzeyini gösteren CRP kıymeti de olağan seyreden Latife, buna karşın ikna olmayarak kendisine Kovid-19 teşhisi koyup erkenden tedaviye başladı. Prof. Dr. Latife, 36 saat sonra yapılan ayrıntılı kan analizi ve akciğer tomografisi sonucunda Kovid-19’a bağlı zatürreye yakalandığını öğrendi. Halihazırda meskende izolasyon altında, ilaç tedavisi devam eden Prof. Dr. Latife, Milliyet aracılığı ile kıymetli ikazlarda bulundu:
“10 gündür Kovid-19’a bağlı zatürre ile gayret ediyorum. Şayet PCR ve CRP testlerinin sonuçlarına güvenip erkenden tedaviye başlamasam, çok daha makus bir tablo ortaya çıkacak, hastanede tedavi görmek zorunda kalacaktım. Halsizlik, kas ve eklem ağrısı, tat ve koku kaybı, ateş, çok yorgunluk, öksürük, şiddetli baş ağrısı üzere meselelerden ikisini çok hafif bile olsa hisseden vatandaşlar yüzde 99 olasılıkla Kovid-19 olduğunu bilmeli.
Bu şikâyetlerden ikisi varsa test sonucu beklenmeden hekim nezaretinde tedaviye başlanmalı ve akciğer tomografisi talep edilmeli. Şu an Kovid-19 dışında diğer bir viral enfeksiyon görülmediğinden, bu şikâyetlerin durduk yere ortaya çıkması kelam konusu olamaz. Koronavirüs en sinsi viral hastalık.”
Erken teşhis değerli
Hastalığın 16 yaşındaki oğlu ile yakın temas sonucu bulaştığını da söyleyen Prof. Dr. Bülent Latife, şunları söyledi: “8 aydır Kovid-19 hastalarını iyileştirmek için gayret veriyorum. Oğlum, geçtiğimiz hafta imtihanlara girip, arkadaşlarıyla buluştu. Geçen gün karşılıklı iki saat play-station oynadık. Hastalığımın ortaya çıkmasıyla oğlumun da taşıyıcı olduğunu öğrenmiş oldum.
Oğlumun sıhhat durumu iyi. Zati 18 yaş altı çocukların neredeyse tamamı asemptomatik halde hastalığı atlatıyorlar. Mevcut salgın tablosunda PCR testlerinin negatif çıkmasının kıymeti yok. Üç defa peş peşe yaptırdığım PCR testleri negatif sonuç verdi. Üstelik ateş, öksürük, tat ve koku kaybı üzere semptomlarım da yoktu. Lakin şuan Kovid-19’a bağlı zatürre ile uğraş ediyorum. Erken teşhis ve tedavi en kritik basamak.”
Prof. Dr. Bülent Latife, vatandaşalara teklifleri var: “Dört, beş gündür onlarca tanıdığımı acil servise yönlendirdim. Hafif ağrı ve kırgınlık hissettiğini söyleyen fakat PCR sonucu negatif çıkan şahısların tamamı kapsamlı analizlerin akabinde teşhis aldılar. Bu bireyler erkenden harekete geçmemiş olsa 5,6 gün sonra hastanelik olacaklardı.
Toplumun her bölümüne yayılmış bir virüsten bahsediyoruz. Sırtı ağrıyan, halsizlik yaşayan birinin şikâyeti bir günlük dinlenmede geçmiyorsa yüzde 99 koronavirüstür. Topluma tavsiyem; PCR’a bağlı kalmasınlar.
Kovid-19 geçiren bireylerin antikor düzeyi stabil kalmıyor. Maske, uzaklık, hijyen kuralının ihmal edildiği durumlarda hastalık ikinci, üçüncü sefer kapıyı çalıyor.” (MERT İNAN İstanbul)
Milliyet
