Doğu Karadeniz’de, Rize, Trabzon, Artvin ve Giresun vilayetlerinde, 830 bin dekar alanda 1 milyon üretici aile tarafından yapılan yaş çay üretiminde hasat periyodu yaklaşıyor. Çay tarımında geçen yıl olduğu üzere büyük kentlerden bölgeye 100 binin üzerinde üretici ve personel gelecek. Büyük çoğunluğu İstanbul ve Ankara’dan bölgeye gelecek üreticilerin mayıs ayı başında yola çıkması bekleniyor.
Sıhhat Bakanlığı’nın datalarına nazaran ‘çok yüksek riskli iller’ ortasında yer alan Karadeniz vilayetlerine yapılacak çay göçü hadise artışlarına neden olabileceği tasası oluşturdu. Bu tarihe kadar olayların azaltılmasının kıymetli olduğu ihtarında bulunan uzmanlar, hasat dönemi öncesi bölgeye geleceklere karantinaya alınarak, test uygulanmasını öneriyor.
PROF. DR. AYDIN: ÇAY GÖÇÜ VİRÜSÜN TAŞINMASINDA RİSK YARATACAK
Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ) Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Kolu Lideri Prof. Dr. Faruk Aydın, çay göçünün virüsün taşınması açısından risk yaratacağını söyledi. Son haftadaki olay artışıyla virüsün yükselme trendine geçtiğine dikkat çeken Prof. Dr. Aydın, “Rize’deki iş gücü mevcut nüfus nedeniyle yapılamamakta. Öbür vilayetlerden, diğer bölgelerden iş gücü temin edilmekte. Hatta birtakım yıllar Gürcistan’dan da iş gücü temin ediliyordu.
Bu yıl koronavirüs yüksek oranda bulunuyor. Değişik olan ise mutasyonlu virüs Rize’de bölgenin başka vilayetleri kadar değil, yüzde 10 civarında bulunması, bunun daha yükselme trendinde olduğunu gösteriyor. Mevcut riskin daha da artmaya devam ettiğini söylemek mümkün. Aslında son haftada da Rize’de 100 bin bireye düşen hadise oranı artmış durumda. Birebir tedbirlerin sürdürülmesi durumunda hadiselerin artacağını öngörüyoruz” dedi.
‘ÇAY EMEKÇİLERİNE KARŞI TEDBİR ALINMALI’
Kentte kâfi aşılama sayısına ulaşılamadığını ve çay çalışanlarının genç nüfus olduğuna dikkat çeken Prof. Dr. Aydın, “Rize’de yaklaşık 75 bin kişi aşılanmış. Toplam nüfusun yaklaşık 350 bin civarında olmasıyla ortalama hesap yaparsak yüzde 20 civarında insan aşılıdır. Bunun geneli de yaşlı kümedir.
65 yaş ve üzeri, sağlıkçılar ile kimi özel kimi dallar aşılandı. Çay bölümünde çalışan insanların aşısız olma oranı hala yüksek. Aşılamaların bu yaş kümesine inmemesi durumunda bölümün mayıs ayı süreçlerini risk altında yapması görülebilir. Virüsün varlığında çay toplama işlerinin ve naklinin yapılabilmesi için bu personellere yönelik kimi tedbirlerin alınması gerek” diye konuştu.
‘KARANTİNA’ VE ‘TEST’ ÖNERİSİ
Bölgede virüsün yayılımının denetim altında tutulması için sıkı önlemler alınması gerektiğini vurgulayan Prof. Dr. Aydın, “Dışarıdan gelen çalışanların karantinaya alınarak belirli bir müddet gözlemlenmesinin yanında testler yapılabilir. Çalıştıkları bölgede ve kaldıkları yerlerdeki insanların sıhhat durumunun da bilinmesi gerekiyor. İşlerini tamamladıktan sonra geri dönüşlerinde de buradan alacakları virüsü kendi bölgelerine taşıma riskleri açısından da tekrar bir değerlendirmenin gerçek halde yapılması ülkemizde koronavirüs bulaşının denetim altında tutulması bakımından yanlışsız bir yaklaşım olacağını düşünüyorum” tabirlerini kullandı.
ZİRAAT ODASI: 10 GÜN İZOLASYONDA KALMALILAR
Rize’nin Derepazarı Ziraat Odası Lideri Bünyamin Albayrak, pandemi ile geçen yıldan edindikleri deneyim olduğunu belirterek, “Bu deneyimlerle bu yılki çay döneminde yol alacağız. Kısıtlama beklemiyoruz, HES kodları ile bölgeye giriş yaptıkları takdirde tedirginliği ortadan kaldıracaktır. Fakat bir yığılma olursa bir telaş ortaya çıkar.
Şu anda tek beklentimiz üreticilerin erkenden bölgeye giriş yapmaları, çay bahçesine girmeden evvel meskeninde 10 günlük bir izolasyon geçirmeleri. Gübre vakti geldi, kimi üreticiler bölgeye gelmeye başladı. Gördüğümüz, üreticilerde bir şuur oluşmuş, hassaslık var, geldikleri birinci anda beşerlerle temas kurmaktan kaçıyorlar. Hem kendilerine hem de akraba ve komşularına ziyan vermek istemiyorlar” dedi.
‘TEDBİR ALMAK ZORUNDAYIZ’
Çay üreticisi Melahat Köse de, “Gelenler hastalık getiriyor, biz de korkuyoruz. Şu an köyde az kişi var, gelenlerle bu sayı çok artacak. Gelenler birkaç gün karantinada dursunlar, çabucak çaylığa, çay alım yerine gitmesinler, hastalığı yaymasınlar. Zati bir yıldır kaygıyla yaşıyoruz. 10 günü karantinada geçirirlerse onların da içi rahat olur bizim de” diye konuştu.
Müzeyyen Karaduman ise, “Dışarıdan gelecek üreticiler katiyen kendilerini izole etmeliler. Zira olay sayıları tekrar artışla. Önlem almak mecburiyetindeyiz” dedi.
‘SORUNSUZ DÖNEMİ ATLATACAĞIZ’
Çay hasat devrinde vilayet dışından çok sayıda üreticinin geleceğini söyleyen Selahattin Karaduman, “İl dışındaki üreticilerin gelmesi ile birlikte nüfus süratle çoğalacak, oluşabilecek hadise artışlarının önüne de lakin izolasyonla geçebiliriz.
Geçen yılki üzere bir izolasyon kural, yoksa hadiseler artar. Üreticinin bölgeye gelmesi kural, çay bizim geçim kaynağımız. Geçen yıl olduğu üzere üreticiler çayına sahip çıkacak, pandemi kurallarına uyacak, problemsiz bir halde bu dönemi da atlatacağız” sözlerini kullandı.
Milliyet