Memleketler arası Barış Araştırmaları Enstitüsü’nün yayımlandığı rapora nazaran Çin, 2019 yılında İHA ihracatını yüzde 1430 artırarak bu alanda dünya birincisi oldu.
Milliyet’ten Özay Şendir’in yazısı:
Libya’da Hafter güçlerine dayanak olması için Birleşik Arap Emirlikleri tarafından kullanılan Çin imali Wing Loong 2 tipi SİHA, ASELSAN imali 50 kW güç üreten lazer silahı tarafından vurulup düşürüldü. Bu haberi 12 Ağustos 2019 tarihinde, küresel bir savunma haberleri sitesi olan ArmyRecognition verdi. Bu gelişmeyi “Dünya savaş tarihinde bir ilk” diye duyurdular.
Bu olay 2019 yılında yaşandı ancak lazer silahı sistemleri işi giderek yükselen bir bedel haline geldi. Dağlık Karabağ savaşında savunma sistemleri Türk imali SİHA’lara karşı etkisiz kalan Rusya, 2018’de envanterine aldığı Peresvet Lazer Savunma Sistemi’nde iyileştirmeye gideceğini açıkladı.
ABD, 2014 yılından bu yana çeşitli lazer silahı programları üzerinde çalışıyor. SHIELD isimli program, lazer silahının F-35’lere monte edilmesi ve bu uçakların tek başına misyona çıkabilmesi mantığına dayanıyor. LWSD ismini verdikleri İHA ve SİHA’lara karşı savaş gemilerine monte ettikleri sistemleri var. Bunun da birinci testini 10 ay evvel Pasifik’te yaptılar. HELIOS ismi verilen sistem de havada kullanılacak.
Türkiye’nin lazer silahı alanında yürüttüğü üç farklı projesi var. Işın Projesi, TÜBİTAK BİLGEM tarafından yürütülüyor. Kara araçları ve gemilere monte edilebilen Armol envantere girdi bile. ASELSAN’ın ürettiği LSS, insansız hava ve deniz araçlarına karşı kullanılacak. ROKETSAN’ın ürettiği ALKA da başka proje ve o da sürü İHA’lara karşı tesirli.
İngiltere, Japonya, Almanya üzere ülkeler de lazer silahları üzerine çalışan ülkeler ve emel küçük boyutlu yüksek güç sağlayabilen lazer silahları üretmek. Lakin yalnızca silahı üretmek yetmiyor, optik sistemler, otonom çalışma ve gayeye kilitlenme üzere başlıklarla da sistemlerin geliştirilmesi gerekiyor.
Bugün Bayraktar TB2 ve ASELSAN üretimi Akıncı’nın alanda gösterdiği muvaffakiyet bir sürü ülkede İHA ve SİHA’lara karşı tedbir arayışı başlattı, lazer silahları da bu arayışta birinci sırada geliyor. Türkiye bu alanda şu ana kadar epey ara almış durumda. Türk İHA ve SİHA’lara karşı o ülke, şu, bu ülke o silahı geliştiriyor haberleri ortasında gözden kaçan bir alanı bilmek gerekir diye yazdım.
DÜNYA İZLİYOR
Öte yandan Türkiye’nin insansız hava araçları son periyotta tüm dünya tarafından dikkatle takip edilmeye devam ediyor. Bilhassa Azerbaycan’ın Karabağ zaferine kıymetli katkı sunan Türkiye’nin silahlı insansız hava aracı Bayraktar TB2, her geçen gün daha çok merak ediliyor.
Son devirde arama motoru Google’da dünya genelinde binlerce sefer aratılan Bayraktar TB2, en çok Ermeniler tarafından merak edildi. Google datalarına nazaran son 1 yılda Bayraktar TB2 ile ilgili en fazla arama Ermenistan’dan yapıldı.
YUNANİSTAN’DA MERAK ARTTI
Ermenistan’ı Azerbaycan ve Türkiye izliyor. Yunanistan da Bayraktar TB2’yi Google’da en çok arayan ülkeler ortasında. Azerbaycan ile Ermenistan ortasındaki çatışmaların başladığı 27 Eylül 2020 tarihinde Bayraktar TB2 ile ilgili aramalarda büyük artış yaşandı. TRT Haber’in haberine nazaran çatışmaların şiddetlendiği 4-10 Ekim ortasında internette Bayraktar TB2 araması doruğa çıktı.
SİHA’LAR ALMAN BASININDA
Öte yandan Almanya’nın önde gelen gazetelerinden Frankfurt Allgemeine Zeitung, Azerbaycan tarafından kullanılan Türk silahlı insansız hava araçlarının (SİHA), 190’dan fazla Ermeni tankını ve zırhlı aracını imha etmesiyle ilgili haberlerin Alman ordusunda şoka neden olduğunu yazdı.
FAZ’daki makalede, Türk SİHA’larının Azerbaycan’daki muvaffakiyetlerinin Alman ordusunu tedbir almaya zorladığı tabir edildi. Savunma Bakanlığının, Alman ordusunun hava savunma sisteminin SİHA’ları tedbire konusunda yetersiz olduğunu kabul ettiği vurgulandı. Savunma Bakanı Annegret Kramp Karrenbauer’in bu düşünceyi aşmak hedefiyle bir bütün olarak hava savunma sistemini tekrar tasarlamak için birtakım teklifler hazırladığı kaydedildi.
Almanya’nın 2013 yılında hava savunma sistemine muhtaçlık görmediği için rastgele bir modernizasyona gitmediği belirtilen makalede, “Şimdi, SİHA taarruzlarının tehdidi nedeniyle hemen hava savunma sisteminin değiştirilmesine gereksinimi var. Silahlı kuvvetler kusursuz durumda değil.
Fakat Alman ordusunun SİHA hücumlarına karşı neredeyse savunmasız olduğunun kabulü sürpriz oldu.” sözleri kullanıldı. Makalede, çatışmalar sırasında İsrail ve Türkiye tarafından üretilen Azerbaycan SİHA’ları, 190’dan fazla Ermeni tankını ve zırhlı aracını imha etti.
Ermeni askerleri akınlara karşı savunmasız oldukları için morallerini bozdu. Bununla ilgili haberler, Alman ordusunda şoka neden olmuştu.” değerlendirmesinde bulunuldu.
Almanya’da Amerikan Patriot Bataryası bulunduğu lakin bunların süratli bir biçimde modernize edilmesi gerektiği vurgulanan makalede, bunun da 600 milyon avro maliyeti olacağının hesaplandığı belirtildi. Ayrıyeten şu anda Savunma Bakanlığının 13 milyar avroyu aşan bir bedele sahip olan çağdaş bir Alman hava savunma sistemi (TLVS) için planları olduğu kaydedildi.
Öte yandan Baykar Savunma Teknik Müdürü Selçuk Bayraktar, “Bayraktar TB-2’yi 2012 yılından itibaren geliştirmeye başladık, 2014’te envantere girdi. Ülkemizde terörle çabada kullanıldı ve büyük bir kuvvet çarpanı oldu. Yani adeta terörün kökünü kuruttu. Bütün dünya Karabağ harekatında da maharetlerini görmüş oldu” diye konuştu.
‘GÜÇ BİRLİĞİ YAPMALIYIZ’
Bayraktar, ulusal teknoloji atağının değerine dikkati çekti ve, “Biz Türkiye’de buna ulusal teknoloji atılımı diyoruz. Yani yalnızca üreten değil evvel hayal edip araştırıp geliştirip tasarlayıp sonra üretilen bir teknoloji olduğunda gerçek manada uluslara yararı olduğunu düşünüyoruz” dedi.
Baykar Savunma Teknik Müdürü Selçuk Bayraktar, Azerbaycanlı gençlere de tavsiyelerde bulundu. “İki devlet tek millet” çatısı altında yüksek teknoloji alanında güç birlikteliği yapılması gerektiğini vurguladı.
TÜRKİYE’NİN SİHA’LARI ‘DÜNYAYI DEĞİŞTİRİYOR’
Öte yandan siyaset bilimci Fukuyama, Türkiye’nin kendi ürettiği SİHA’lar ile, Rusya, Çin ve ABD’den daha faal bir formda sonuçlara taraf verebilen bir bölgesel güç haline geldiğini yazdı.
‘Tarihin Sonu ve Son İnsan’ kitabıyla tüm dünyada tanınan ünlü ABD’li siyaset bilimci Francis Fukuyama, Türkiye’nin son yıllarda ürettiği silahlı insansız hava araçlarının (SİHA) ‘dünyayı değiştirdiğine’ dair bir yazı kaleme aldı.
Fukuyama, “American Purpose” mecmuasında yayımlanan “Ortadoğu’da homurdanmak” başlıklı makalesinde Türk SİHA’larının bölgesinde yarattığı güçlü tesirlerden övgüyle bahsetti.
Fukuyama, 2010’ların başında silahlı drone teknolojisi alanında ABD ile İsrail’in oyun kurduğunu lakin daha sonraki yıllarda Türkiye’nin bu alanda süratli formda yeni bir aktör olarak ortaya çıktığını belirtti.
“Küresel görünüm, askeri SİHA’lar tarafından değiştirildi ve Türkiye burada ana aktör oldu” değerlendirmesini yapan Fukuyama, Türkiye’nin kendi ürettiği SİHA’ları Libya, Suriye, Dağlık Karabağ ve kendi sonları içinde terör örgütü PKK’ya karşı kullandığını kaydetti.
Fukuyama, “Bu süreçte Türkiye, daha fazla sonuç üretme kabiliyetiyle ABD, Çin yahut Rusya’dan daha fazla kendini büyük bir bölgesel güç simsarı düzeyine yükseltti” yorumunu yaptı.
Türkiye’de üretilen Bayraktar TB-2 ve Anka üzere SİHA’ları örnek gösteren Fukuyama, vaktinde ABD’den Predator ve Reaper drone’larını alamayan ve akabinde İsrail’den Heron’ları alıp sonra bu ülke ile münasebetleri sıkıntılı hale gelen Türkiye’nin kendi SİHA’larını üretmeye net bir halde karar verdiğini belirtti.
Suriye’nin akabinde evvel Libya’da, sonra da Dağlık Karabağ bölgesinde kullanılan Türk SİHA’larının alanda icra ettiği misyonların şaşırtan olduğunu belirten Fukuyama, kelam konusu hava araçlarının bilhassa Ermenistan askeri ögelerine verdiği zararın dikkat cazip olduğunu yazdı.
GÜCÜN TABİATI DEĞİŞECEK
“Bana o denli geliyor ki Türkiye’nin SİHA kullanımı, kara gücünün tabiatını, mevcut güç yapılanmasını sarsacak halde değiştirecektir” değerlendirmesini yapan Fukuyama, bu dönüşümün, zırhlı savaş gemisinin kendinden evvelki savaş gemisi sınıflarını köhne bırakmasına ya da 2. Dünya Savaşı’nın başında uçak gemilerinin savaş gemilerini kararsız kılmasına benzediğini lisana getirdi.
Yakın gelecekte artık savaş ve çatışmaların merkezinde insansız hava araçlarının olacağına dikkati çeken Fukuyama, “SİHA’lar bu durumu kökünden değiştirdi zira bunlar görece ucuz, yenilmesi sıkıntı ve pilotların hayatlarını riske etmiyor.
Dünyanın dört bir yanındaki ordular şimdilerde kendilerini SİHA’lara karşı nasıl savunacaklarını düşünüyor ve SİHA’larla SİHA zıddı önlemler ortasındaki silah yarışını kimin kazanacağı muhakkak değil” diye konuştu.
Fukuyama, makalesinde, 1991 ve 2003’teki Körfez savaşlarında kara birliklerinin tanklar etrafında örüldüğünü, uzun yıllar bir tankı yok edebilmenin lakin diğer bir tank ile mümkün olabildiğini ve gelişen teknolojiyle birlikte tankları imha etmek kolaylaşsa da hala önemli zahmet ve maliyet ürettiğini kaydetti.
Milliyet