Türkiye ve Yunanistan ortasında ‘Oruç Reis’ ile Doğu Akdeniz’de sismik araştırmalara başlanmasıyla diplomatik gerginlik yaşanırken, ülkenin Türkiye’ye en yakın kara kesimi Meis Adası’nın Limanağzı kısmına, Kaş’tan çıplak gözle görülebilen dev bayrak dikildi. Cumhuriyet Bayramı’nın 97’nci yıl dönümü kutlamaları öncesi Meis Adası’na dün sabah çekildiği varsayım edilen bayrağı görenler şaşırdı.
Türkiye, bugün Doğu Akdeniz’de gerçekleştireceği tatbikat ile ilgili, Yunanistan da yarın yapacağı tatbikatın Navtex bildirimlerini geri çekmişti. Karşılıklı iyi niyet göstergesi olarak bedellendirilen Navtex iptallerinin akabinde dev Yunanistan bayrağının dikilmesi, yansılara neden oldu. İlçede yaşayanlar, Cumhuriyet Bayramı’nın 97’nci yıl dönümü kutlamaları öncesi Yunanistan bayrağının dikilmesinin, ‘provokasyon’ niteliğinde olduğunu kaydetti.
LİDER ULUTAŞ: PROVOKASYON MAKSATLI
Kaş Belediye Lideri AK Parti’li Memnun Ulutaş, Yunanistan’ın dev bayrak açmasının ‘provokasyon’ hedefli olduğunu belirterek, Türkiye’nin aklıselim yol izlediğini söyledi. Cumhuriyet Bayramı’nın 97’nci yıl dönümü kutlamaları ile ilgili ilçede de farklı etkinlikler olacağını, Meis’in tam karşısındaki Gedi Efe Dağı’na bugün ve yarın lazerlerle Türk bayrağı yansıtacaklarını belirten Lider Ulutaş, “Ayrıca bayram kutlamaları kapsamında 17 pare top atışı olacak. Sanırım bu aktiflikleri duyup Meis Limanağzı’na bu türlü bir bayrak diktiler.
Biz hakkımızı, hukukumuzu her vakit savunuyoruz ve savunacağız. Niçin bu türlü bir şey yaptılar; kendilerine sormak lazım.
Ayrıyeten 30 Ağustos Zafer Bayramı’nda olduğu üzere 60 tekne ve Türk bayrakları ile Cumhuriyet Bayramı’nı kutlayacağız” dedi.
BAYRAK KIŞKIRTMASINA ’29 EKİM’ KARŞILIĞI
Cumhuriyet Bayramı’nın 97’nci yıl dönümü kutlamaları kapsamında, Antalya’nın Kaş ilçesinde, Türk bayrakları ve Atatürk posterleriyle süslenen 60 tekne eşliğinde denizde kutlama yapıldı.
Denize açılan teknelerle Yunanistan’ın Meis Adası önünde, Türk karasuları hududuna kadar gelinerek, marşlar eşliğinde geçiş yapıldı. Türk Kıyı Güvenlik Botu’nun da eşlik ettiği tekneler, daha sonra marinaya döndü.
Kaş’ta, Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşunun ve Cumhuriyet Bayramı’nın 97’nci yıl dönümü denizde coşku ile kutladı. İstanbullu iş insanı İlhan Aytura’nın 3 yıl evvel 10 tekneyle denize taşıdığı kutlamalar, bu yıl 60 tekneyle yapıldı.
Bir ortaya gelerek art geriye dizilen 60 teknede bulunanlar bu sabah saat 09.00’u gösterdiğinde denizde 1 dakikalık hürmet duruşunda bulundu. Akabinde bayrak ve Atatürk posterleriyle süslenen tekneler, Kaş önlerine gerçek sıra ile yol almaya başladı.
Bu sırada teknelerden biri 10. Yıl Marşı ve İzmir Marşı’nı çaldı. Bir tekne de Limanağzı’nda bulunan Türk Deniz Kuvvetleri’ne bağlı fırkateyni selamladı.
Yunanistan’ın Meis Adası ile Kaş ilçesinin 2 kilometre yakınlaştığı noktadan geçen tekneler, Kaş önüne geldi. Burada çember oluşturan tekneler, bir şov yaptı. Akabinde Meis Adası önlerine yanlışsız yol almaya başladı.
Meis Adası’na hakikat yapılan seyahatte, teknelere bir Kıyı Güvenlik Botu eşlik etti. Kıyı Güvenlik Botu tam Türk kara suları hududunda durarak teknelerin Meis önünden problemsiz biçimde geçmesini sağladı. Bir orta denizin üstünde çok kısa oluşan gökkuşağı kutlamalara renk kattı.
Tekneler Meis Adası önünden geçerken daima olarak İzmir Marşı ve 10. Yıl Marşı çaldı. Tekneciler klakson çalarak Meis Adası’na selam gönderdi. Meis Adası’nda ise teknelerin geçişi sırasında tam bir sessizlik hakim olduğu gözlendi. Yunan savaş gemisi de görünmedi. Tekneler Meis Adası geçişinin akabinde tekrar Kaş Setur Marina’ya döndü. Teknelerin geçişi sırasında 1917 yılında Topçu Yüzbaşı Mustafa Ertuğrul Aker’in Meis’i bombaladığı noktadan da duman çıkışı yapıldı.
Denizde Cumhuriyet coşkusuna İstanbul’dan gelerek katılan iş insanı Tolga Tekdurmaz, “97 yıldır büyük coşku ile kutlanan Cumhuriyet Bayramı’nı 3 yıldır Kaş’ta denizlere, mavi vatana taşıdık. Meis’teki dostlarımızı selamladık. Böylelikle Cumhuriyet Bayramı’mızı denizlerde coşku ile kutladık” dedi.
29 EKİM COŞKUSU
Türk milletinin tarihinde 97 yıl evvel yeni bir devranın kapıları açıldı ve Cumhuriyetin ilanıyla “Egemenlik kayıtsız, kuralsız milletindir” kelamı devlet idaresinde en besbelli formuyla yerini aldı.
24 Temmuz 1923’te Lozan Antlaşması imzalanmış, yeni Türk devletinin bağımsızlığı kabul edilmişti.
İkinci periyot Türkiye Büyük Millet Meclisinin toplanmasından 2 ay sonra 13 Ekim 1923’te Ankara, Türkiye devletinin hükümet merkezi oldu. Artık mevcut rejimin isminin de bütün açıklığı ile konulması, yeni devletin liderinin seçilmesi gerekiyordu.
O güne kadar Devlet Başkanlığı misyonu, Türkiye Büyük Millet Meclisi Lideri olarak Mustafa Kemal Paşa tarafından yürütülmüştü. Öbür taraftan birtakım yabancı ülkeler de Lozan Antlaşması’nı onay için Türkiye’deki yeni devlet rejiminin daha açık biçimde belirlenmesini istiyordu.
Bu sırada, 27 Ekim 1923’te İcra Vekilleri Heyeti’nin istifası ve Meclis’in itimadını kazanacak bir kabine listesinin oluşturulamaması da bu probleme acil bir tahlil gerektirdi.
28 Ekim 1923 akşamına kadar hükümetin kurulamaması üzerine Mustafa Kemal Paşa, Çankaya Köşkü’nde arkadaşları için Latife Hanım’a bir sofra hazırlattı.
İsmet Paşa, Ali Fuat Paşa, Halit Paşa, Kemalettin Sami Bey’in de yer aldığı akşam yemeğinde yaşananları Mustafa Kemal Paşa, Nutuk’ta şöyle anlattı:
“Gece olmuştu… Çankaya’ya gitmek üzere Meclis binasından ayrılırken, koridorlarda beni beklemekte olan Kemalettin Sami ve Halit Paşa’lara rastladım. Ali Fuat Paşa, Ankara’dan hareket ederken bunların Ankara’ya geldiklerini o günkü gazetede ‘Bir Uğurlama ve Bir Karşılama’ başlığı altında okumuştum. Daha kendileriyle görüşmemiştim. Benimle konuşmak üzere geç vakte kadar orada beklediklerini anlayınca, akşam yemeğine gelmelerini, Ulusal Savunma Bakanı Kazım Paşa vasıtasıyla kendilerine bildirdim. İsmet Paşa ile Kazım Paşa’ya ve Fethi Bey’e de Çankaya’ya benimle birlikte gelmelerini söyledim.
Çankaya’ya gittiğim vakit orada, beni görmek üzere gelmiş bulunan Rize Milletvekili Fuat, Afyonkarahisar Milletvekili Ruşen Eşref Bey’lerle karşılaştım. Onları da yemeğe alıkoydum. Yemek sırasında ‘Yarın Cumhuriyet ilan edeceğiz’ dedim. Orada bulunan arkadaşlar, derhal niyetime katıldılar. Yemeği bıraktık. O dakikadan itibaren, nasıl hareket edileceği konusunda kısa bir program yaparak arkadaşları görevlendirdim. Yaptığım programın ve verdiğim talimatın uygulanışını göreceksiniz.
Efendiler, görüyorsunuz ki Cumhuriyet ilanına karar vermek için Ankara’da bulunan bütün arkadaşlarımı davet ederek onlarla görüşüp tartışmaya asla gerek ve muhtaçlık görmedim. Zira, onların da aslında ve olağan olarak benim üzere düşündüklerinden kuşku etmiyordum. Halbuki o sırada Ankara’da bulunmayan kimi bireyler, yetkileri olmadığı halde, kendilerine haber verilmeden, niyet ve istekleri alınmadan Cumhuriyet’in ilan edilmiş olmasını bize gücenme ve bizden ayrılma sebebi saydılar.”
Mustafa Kemal Paşa o gece İsmet Paşa ile 1921 Anayasası’nın kimi hususlarını değiştiren kanun tasarısını hazırladı. “Türkiye devletinin hükümet hali cumhuriyettir.” kararının yer aldığı tasarı üzerinde TBMM’de yapılan konuşmalardan sonra Cumhuriyet’in ilanı kabul edildi.
“Türkiye Cumhuriyeti mesut, başarılı ve muzaffer olacaktır”
Böylelikle yeni devletin idare biçimi bütün açıklığı ile ismini almış oldu. Cumhuriyet’in ilanı ile “Egemenlik kayıtsız, koşulsuz milletindir” prensibi de artık devlet idaresinde en besbelli formuyla yerini buldu.
Akabinde cumhurbaşkanlığı seçimine geçildi. Yapılan saklı oylamada 158 milletvekilinin tamamının oyunu alan Gazi Mustafa Kemal Paşa, TBMM tarafından yeni Türk devletinin birinci cumhurbaşkanı seçildi. Bunun üzerine kürsüye gelen Mustafa Kemal Paşa, yaptığı konuşmasını, “Türkiye Cumhuriyeti mesut, başarılı ve muzaffer olacaktır.” kelamı ile bitirdi.
Böylelikle devletin ismi ve rejimiyle ilgili tartışmalara son verilirken, Türk milletinin tarihinde yeni bir periyot açıldı.
Milliyet
