İçişleri Bakanlığınca “Çalışma Müsaadeleri Vazife Evraklarına ait genelge yayımlandı. Genelgeye nazaran; muafiyet kapsamında olmakla birlikte e-başvuru sistemi üzerinden evrak alamayanlar için, 29 Nisan tarihli daha evvelki Genelge ile yeni oluşturulan çalışma müsaadesi misyon dokümanı formunun patron ve çalışan tarafından manuel düzenlenerek imza altına alınarak kullanılabilmesine ait müddet iki gün daha uzatılarak 7 Mayıs 2021 Cuma günü saat 24.00’e kadar kullanılmasına imkan tanındı. Genelge’de muafiyet kapsamında bulunanlara yönelik iki farklı müsaade sistemi ayrıntılı olarak hatırlatıldı.
İçişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklama şöyle: Temel yordam olan e-başvuru sitemi üzerinden 2 Mayıs saat 17.00’ye kadar 2.677.000 çalışma müsaadesi vazife dokümanının verildiği,
Muafiyet kapsamında olmakla birlikte e-başvuru sistemi üzerinden çeşitli nedenlerle doküman alamayanlar için ise patron ve çalışanların taahhütlerinin ve imzalarının bulunduğu, yeni oluşturulan çalışma müsaadesi misyon evrakı formunun geçerlilik mühleti 7 Mayıs 2021 Cuma günü saat 24.00’e kadar uzatıldı.
Ayrıyeten muafiyet alanında olmasına karşın sistem üzerinden şimdi çalışma müsaadesi misyon dokümanı alamayan;
İşyeri sahipleri, kendi nam ve hesabına bağımsız çalışanlar, kendi özel sandıklarına tabi olmaları nedeniyle toplumsal güvenlik sisteminde kayıtları bulunmayan bankacılık kesimi çalışanları, için de yeni düzenlemenin yapıldığı ve bu hedefle Gelir Yönetimi Başkanlığı ve Türkiye Bankalar Birliği başta olmak üzere ilgili kurum ve kuruluşlarca gerekli entegrasyonların sağlandığı bildirilmiştir.
Son olarak Valiler ve kolluk kuvvetlerince yürütülecek kontrol faaliyetlerinde çalışma müsaadesi misyon evrakları ayrıntılı olarak denetime tabi tutulacağı ve rastgele bir suiistimalin tespiti halinde taahhütte bulunanlarla ilgili olarak gerekli idari/adli süreçler gerçekleştirileceği söz edildi.
HADİSE SAYISI BELİRLİ OLDU
Türkiye Günlük Koronavirüs Tablosu, “covid19.saglik.gov.tr” adresinden paylaşıldı. Buna nazaran, Türkiye’de son 24 saatte 240 bin 145 Kovid-19 testi yapıldı, 25 bin 980 kişinin testi müspet çıktı, 340 kişi ömrünü yitirdi, hasta sayısı 2 bin 587 oldu.
Son 24 saatte 75 bin 182 kişinin Kovid-19 tedavisi ya da karantinasının sona ermesiyle iyileşen sayısı 4 milyon 480 bin 381’e yükseldi. Test sayısı 47 milyon 744 bin 338’e ulaştı, olay sayısı 4 milyon 875 bin 388, vefat sayısı 40 bin 844, ağır hasta sayısı 3 bin 532 oldu.
Haftalık datalara nazaran, bu hafta hastalarda zatürre oranı yüzde 2,4, yatak doluluk oranı yüzde 57, erişkin ağır bakım doluluk oranı yüzde 71,6, ventilatör doluluk oranı yüzde 35,2, ortalama temaslı tespit mühleti 9,1 saat, filyasyon oranı yüzde 99,9 olarak kayda geçti.
ESKİŞEHİR
Eskişehir Vilayet Genel Hıfzıssıhha Konseyi, Vali Erol Ayyıldız başkanlığında toplanırken, sokağa çıkma kısıtlamasında açık olan market ve süpermarketlerin besin ve paklık eserleri dışındaki eser satışına kısıtlama getirildiğini açıkladı.
Şura kararında, “İl Genel Hıfzıssıhha Heyetinin 27.04.2021 tarih ve 23 nolu kararı ile sokağa çıkma kısıtlamasının olduğu günlerde çalışmalarına müsaade verilen market ve süpermarketlerin satış yaptığı eserler ortasında bulunan inşaat gereci, dokumacılık, çanta ve ayakkabı, halı, mobilya, elektronik eserler, beyaz eşya ve klima, kırtasiye, otomotiv, züccaciye, hırdavat ve giyeceklerin satışına müsaade verilmemesine, bu marketlerin müşterilerin bu eserlerin satıldığı reyonlara ulaşmasını engelleyici fiziki önlemleri almalarına karar verildi” denildi.
Sıhhat Bakanı Fahrettin Koca, BioNTech aşısının iki dozu ortasının 6-8 hafta olarak belirlendiğini açıkladı. Uzmanlar, inaktif aşılarda ise üçüncü dozun gerekebileceğini söylüyor.
Ankara Üniversitesi Enfeksiyon Hastalıkları Ana Bilim Kısmı Lideri Prof. Dr. İsmail Balık, BioNTech’in kurucu ortağı Prof. Dr. Uğur Şahin’in, “9 ay, en geç 12 ay sonra üçüncü doz aşı, muhafazanın hakikaten güçlendirilmesini sağlayacaktır” formundaki kelamlarını kıymetlendirdi.
Üçüncü dozdan fazla ‘hatırlatma dozu’ denmesinin daha yanlışsız olduğunu vurgulayan Prof. Dr. Balık, şunları söyledi:
“Uğur Şahin de 9 ay sonra 1 yıl sonra ya da 2 yıl sonra bir hatırlatma dozunun yapılabileceğini söyledi. Bunun esasen faz-3 çalışmaları sırasında da bunun bu türlü olabileceğini söylemiştik. Faz-3 çalışmalarının takibi 2 yıla kadar olacak. Bu 2 yılın sonunda bu hatırlatma dozunun 2’nci dozdan ne kadar müddet sonra yapılması gerektiği de net olarak anlaşılacak.”
Prof. Dr. Balık, inaktif aşılarda hatırlatma dozunun daha erken yapılması gerektiğine dikkati çekerek, şöyle konuştu:
“Örneğin 2’nci dozdan 6 ay sonra bir hatırlatma dozu yapmak gerekecek. Zira salgın devam ettiği sürece bizim hatırlatma dozlarını da yapmaya devam etmemiz gerekiyor. Şayet kullandığımız aşılar yeni mutantlara tesirli değilse ya da tesiri zayıflamışsa bu sefer hatırlatma dozlarımız bu mutantlara da tesirli olacak biçimde değiştiriliyor olması gerekir. Hatırlatma dozunun mühleti aşıdan aşıya nazaran değişebilir.
3. DOZ GEREKEBİLİR
mRNa aşılar da hatırlatma dozlarının müddeti 2’nci dozdan sonra daha uzun olabilecekken, inaktif aşılarda bu mühletin daha kısa olması gerektiğini öngörüyoruz. Yani 2’nci dozdan 6 ay sonra bizim kullandığımız aşılardan Sinovac aşısını tek doz yapmamız gerekirken Biontech aşısını tahminen 1 yıl sonra ya da 2 yıl sonra yapmamız kâfi olabilecektir.”
Prfof. Dr. Balık, kimi aşıların kimi bireylerde, bilhassa bağışıklık sistemi zayıf olan şahıslarda daha düşük tesir yaptığını yahut hiç tesir yapmayabildiğini belirterek, şöyle konuştu:
“Bağışıklık sistemi zayıf olan kanser nedeniyle kemoterapi alanlar, böbrek yetmezliği olanlar, diyaliz hastaları olan şahıslarda aşının zayıf tesir yapma durumunda 2 doz yerine 2’nci dozdan kısa bir müddet sonra 3’üncü dozu yapmakta fayda var. Yani inaktif aşılarda şu an 3’üncü doz gerekebileceği ile ilgili benim öngörüm var.
Örneğin, Sinovac aşısı inaktif aşıdır. Kayseri’de üretilen kendi aşımız bir inaktif aşıdır. Münasebetiyle bu aşılarda 2 doz yerine 3 doz yapmamızla ilgili tahlil yapılmasında fayda var. Ya da bu aşılara zayıf bağışıklık karşılığı oluşturacak kimselere daha güçlü karşılık oluşturacak olan Biontech ya da Sputnik üzere aşıların önerilmesinde de tahminen bir fayda olabilir.”
ERKEKLERİ VURUYOR
Bilim insanları Kovid-19’a bağlı ölümlerin erkeklerde bayanlara kıyasla daha yüksek seyrettiğini, hastalığı ağır geçirme oranının da yarı yarıya fazla olduğu ikazında bulundular. Erkeklerde, bayanlara oranla Kovid-19 hastalığını ağır geçirme oranının yüzde 50 daha fazla olduğunu söyleyen Radyoloji Uzmanı Prof. Dr. Güner Sönmez, “Ölüm oranları da erkeklerde, bayanlara kıyasla yüzde 20 yüksek seyrediyor.
Yeni teori ve son araştırmalara nazaran bağışıklık sistemimizin proteinleri olan sitokinler X kromozomuyla denetim ediliyor. Bayanlarda iki X kromozumu bulunurken, erkeklerde yalnızca bir X kromozomu bulunuyor.
Bağışıklık sistemi proteinlerimiz, antiviral savunmada çok kıymetli. Bayanlarda östrojen hormonu olması da yüksek antiviral aktiflik sağlıyor. Yapılan araştırmalara nazaran bayanlardaki doğumsal bağışıklık da erkeklere nazaran daha yüksek” dedi.
Kovid-19’a karşı en değerli savunma hücrelerinin T lenfositler olduğunu da lisana getiren Prof. Dr. Sönmez, “T lenfosit dediğimiz beyaz küreler, bağışıklık sisteminin özel hareket timleridir. T hücrelerinin özel tipine ‘MAİT’ diyoruz. MAİT’ler virüsü yakalayıp yok eden hücrelerdir.
Bilhassa MAİT hücreleri bayanların dolanım yollarında daha fazla bulunduğu ortaya konuldu. Erkeklerin hastalığı ağır geçirme nedenlerinden biri de, sıhhat sorunu yaşadıklarında hastaneye müracaatta yavaş davranmaları” diye konuştu.
AŞI YAPMAYANA KISITLAMA
Türkiye’de bayramdan sonra günlük olay sayılarının 5 binin altına indirilmesi hedefleniyor. Olay sayılarında istenilen seviyeye ulaşıldığı takdirde sınırlamaların kaldırılması gündeme gelecek. Lakin olay sayılarının hedeflenen düzeylere düşmemesi durumunda ise toplumun büyük bir kısmı aşılanana kadar yeni önlemlerin alınabileceği belirtiliyor. Aşı olmayan bireylerin ve yaş kümelerinin toplumdaki sirkülasyonunu azaltmaya yönelik önlemler de bunların ortasında.
TOPLUMUN BÜYÜK BİR KISMI AŞILANANA KADAR YENİ ÖNLEMLER ALINABİLİR
Olay tablosunun berbata gitmesi hâlinde ise önlemler ağırlaştırılacak. Ayrıyeten bu süreçte aşılama da bütün süratiyle devam edecek. Olay sayılarının düşüş eğilimine girdiği ve bunun denetimli geçiş periyoduyla sürdürüldüğü periyotta aşılanmanın da devam etmesi, sürece büyük bir katkı sağlayacak. Önümüzdeki günlerde Sinovac aşısındaki tedarik kasvetinin ortadan kalkması bekleniyor.
Sputnik V aşısı da uygulama için gün sayıyor. BioNTech aşısının ise uygulanması sürüyor. Haziran sonunda 40 yaş üstü bireyler, ağustos ayında ise 18 yaş üstünün aşılanmasının tamamlanması planlanıyor.
Türkiye gazetesinin haberine nazaran, hadise sayıları düşüşe geçmezse toplumun büyük bir kısmı aşılanana kadar yeni önlemlerin alınabileceği belirtiliyor. Tekrar aşı olmayan şahısların ve yaş kümelerinin toplumdaki dolanımını azaltmaya yönelik önlemlerin gündeme gelebileceği tabir ediliyor.
Olağanlaşma adımları Bilim Konseyinin tavsiyesiyle belirlenecek. Hadise sayıları hedeflenen düzeylere düşmezse belli bir saatten sonra uygulanan sokağa çıkma sınırlamalarının devam edebileceği belirtiliyor. Tekrar hafta sonu uygulanan sokağa çıkma sınırlamasının da sürebileceği söz ediliyor.
AŞI OLMAMAK KISIR YAPAR
Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı Dr. Gökçe Demir de, erkeklerdeki mevt oranının bayanlara nazaran daha yüksek seyrettiğini belirterek şu ikazlarda bulundu: “Erkeklerde kalp ve damar hastalıkları daha fazla görüldüğünden Kovid-19’a yakalananlar ortasında orta yaş erkek ölümlerinin yüksek olduğunu görüyoruz. Bayanlarda çift X kromozomu olması da bağışıklık sistemindeki proteinlerin daha fazla üretilmesini sağlıyor.
Ayrıyeten bayanlardaki östrojen hormonu anti inflamatur özelliğe sahip olduğundan, inflasmayonu kırıcı tesir gösteriyor. Aşı terslerinin ortaya koydukları kelamda argümanlar gerçek değil. Kısırlık sorunu daha öncede kızamık, boğmaca, tetanoz aşıları için gündeme getirilmişti.
Kovid-19 hastalığı genelde damarın iç yüzeyini döşeyen hücreleri gaye alıyor. Erkek üreme organını besleyen damarlar ziyan gördüğünde, problemler ortaya çıkıyor. Bu nedenle aşı değil, hastalığın kendisi üremeyi olumsuz etkiliyor.”
ÖLÜDÜRÜCÜ LAFI YANLIŞSIZ DEĞİL
Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji Bölümü’nden Dr. Mert Ahmet Kuşkucu da “Halihazırda İngiltere varyantı en baskın çeşit olarak dikkat çekiyor. ABD, günde 6 bin virüs dizilimine bakarken, Türkiye’deki sayı kıyaslanamayacak kadar düşük düzeyde.
Bu nedenle şu an için Hindistan varyantını süratle yayıldığını ve öldürücü tesir gösterdiğini yahut göstereceğini söylemenin bilimsel desteği yok. Hadiselerin yüzde 90’ı İngiliz varyantı, yüzde 5’i Afrika, Brezilya ve Kaliforniya varyantı, yüzde 5’lik kısım da Wuhan tipi nedeniyle hasta oluyor. Hindistan varyantının da tesirini şimdi bilmiyoruz” diye konuştu.
Enfeksiyon hastalıkları uzmanı Dr. Gökçe Demir ise, “Hindistan varyantının tesirlerini çok bilmiyoruz. Hindistan varyantı için şimdi ülke genelinde yapılmış bir bilimsel dizilim çalışması ve araştırma olmadığından bu varyant çeşidi için ‘öldürücü, en makus virüs’ biçiminde yorum yapmanın gerçek olmadığını düşünüyorum” dedi.
YURT GENELİNDE KORONA KONTROLLERİ
Kovid-19 önlemlerini ve sokağa çıkma yasağını ihlalden edenlere yönelik Bursa’nın İnegöl ilçesinde 17 bireye, Malatya’da 76 şahsa, Adıyaman’ın Gölbaşı ilçesinde 32 bireye, Gaziantep’te 243 şahsa, Trabzon’da 16 şahsa ve Muğla’nın Datça ilçesinde de 26 bireye para cezası uygulandı.
İzmir’de “tam kapanma” devrinde alkol satışı yapılamayacak. Adıyaman’da Kovid-19 önlemleri kapsamında, 27 meskende karantina uygulaması başlatıldı.
İzmir Vilayet Tarım ve Orman Müdürü Mustafa İhtimam, koronavirüs salgını sürecinde geçen yıl marttan bu yana kent genelindeki sokak hayvanlarının yaklaşık 110 ton mama ve yemle beslendiğini bildirdi.
Milliyet
