Antalya’nın Lara bölgesinde avlanan balıkçılar, Örnekköy Plajı’na 100 metre uzaklıkta, istilacı ve siyanürden 1200 kat daha zehirli bir cins olan onlarca balon balığı görüntüledi. Bir balıkçının “Yazın burada nasıl denize gireceğiz bakalım?” kelamları de cep telefonu imgelerine yansıdı.
Sığ sulara kadar girebilen balıkları kayda alan balıkçının yaşadığı endişe ve telaş, kelamlarına yansıdı. Amatör balıkçı, “Antalya kıyıları, plajlarında şu an için balon balığı kaynıyor. Her biri 4 yahut 5 kilo.
Burası Lara Örnekköy plajları. Şu an kıyıya 100 metre yokuz, 50 metre falan. Yazın burada nasıl denize gireceğiz bakalım” dedi.
Bu sırada balıkçıların oltayla yakaladıkları balon balığını tekneye çektikleri görüldü. Bu ortada, amatör balıkçılar, yakaladıkları bir köpek balığını da denize bıraktı.
DENİZLERDE ASLAN BALIĞI TEHLİKESİ! YAVRULARI DA YİYOR
Türkiye Sualtı Sporları Federasyonu Antalya Vilayet Temsilcisi İsa Alemdar ile sualtı sinema imalcisi Alican Abacı, 1,5 saat süren dalışta aslan balıklarını görüntüleyerek gündelik hareketlerini kayıt altına aldı. Hayat alanında baskın tıp olduğu için öbür balıkların yumurta ve yavrularını yiyerek ömrünü sürdüren, süratle çoğalan aslan balığı, tropikal ve zehirli bir balık olmasıyla biliniyor.
Epeyce zeki olan bu balık, gövdesindeki kola benzeyen uzantıları da kendisini korumak için kullanıyor. Bir tehlike sezdiğinde yüzünü kayalığa dönen, uzantılarını da geriye yanlışsız çıkartan aslan balığı, avcılardan bu halde korunuyor.
SÜRATLİ BÜYÜYEN BİR CANLI
Antalya’da 25 yıla yakındır dalış yaptığını söyleyen İsa Alemdar, 11 yıl önceye kadar aslan balıklarının bölgede olmadığını anlattı. Turizm dönemi öncesi bölgedeki aslan balığı popülasyonu izlemek için grubuyla birlikte falezler bölgesine dalış yaptığını aktaran Alemdar, “Görseli hoş ve süratli büyüyen bir canlı.
ÖNEMLİ TEHLİKE!
Ama yaşadığı bölgede üreyen başka balıkların yumurtalarını ve yavrularını yediği için bölge habitatına ziyan veriyor, başka cinsleri önemli tehlikeye sokuyor. Birebir vakitte tropik bir tıp ve zehirli. Etkileşimde bulunduğu bir beşerde çok yüksek acı, ateş, kusma, baş ağrısı ve ishal üzere tesirleri oluyor. Birçok ülkede aslan balığı tüketiliyor. Eti zehirli olmadığı için avcılığı yapılarak yeniliyor” dedi.
Antalya Körfezi’ne Kızıldeniz üzerinden gelen istilacı çeşitler ortasında bulunan aslan balığı ile ilgili daha evvelki aylarda da belgesel çalışması yaptığını söyleyen Alican Abacı ise bu tıp balıkların iktisada kazandırılarak ekosistemin ve sualtı habitatının olağana dönmesinin sağlanabileceğini anlattı.
Abacı, “Aslan balıklarının istilacı çeşitlerin bölgedeki yayılımlarını gözlemlemek ve su altı ömrünü incelemek için dalışlar yapıp sinema çekiyorum. Aslan balığı başta olmak üzere öteki istilacı tiplerin de belgesellerini çektim. Aslan balıkları yok edici olarak biliniyor. Renkleri ve sırtlarındaki kol üzere uzantılarını izlemek büyüleyici. Ancak öbür cinslerin yavrularının yaşamasına müsaade vermeyen bir cins. Aslan balıklarının yoğunluğunu incelemek için dalış yaptık. Her kayalığın akabinde bir aslan balığının kameramıza takılması ise su altındaki yoğunluğu gözler önüne serdi” diye konuştu.
SAYILARI 600’E YAKLAŞTI
Süveyş kanalının açılmasının akabinde gemilerin Akdeniz’de su boşaltması nedeniyle denizlerimize girdiği iddia edilen yabancı çeşitlerin sayısının 600’e yaklaştığı belirtildi. Akdeniz’deki besin zincirini etkileyen ve ekonomik manada ziyan veren cinslerin iklim değişikliğiyle birlikte son 20 yılda istilacı yabancı cinslerin yayılışını hızlandırdı.
Akdeniz’deki en ziyanlı çeşit olarak bilinen balon balığı, aslan balığı ve öteki yabancı tiplerin Akdeniz’e ziyan verdiğini söyleyen Çukurova Üniversitesi Su Eserleri Fakültesi Deniz Biyolojisi Anabilim Kolu Öğretim Üyesi Prof. Dr. Cem Çevik, “Küresel ısınmayla birlikte çok sayıda yabancı çeşit Süveyş Kanalı’ndan gelmeye başladı.
Bu balıklar tropik bölgelerden sularımıza geliyor. Akdeniz aslında tropik çeşitlerin işgali altında. Bu çeşitlerin sayısı 600’e yaklaştı ve bu bizim bildiklerimiz. Mikro seviyede bilmediğimiz cinslerde kelam konusu. O çeşitleri de sayarsak sayı çok daha fazla oluyor. Akdeniz’deki sıcaklığın yükselmesi bunların nedenleri arasın’’ dedi.
Birtakım bilim insanlarının yabancı çeşitler nedeniyle biyo çeşitliliğinin çökebileceğine işaret ettiğini söyleyen Prof. Dr. Cem Çevik, “Balon balığı, ıskarmoz, barbun, aslan balığı tiplerin hepsi yabancı çeşit. Son 10 yılda bu tiplerin Akdeniz’de görülme sayısında önemli bir artış kelam konusu.
Bu da bölgenin yavaş yavaş tropikleşme sürecine girmiş olabileceğinin göstergesidir. Bunun sonuçları ileriki devirlerde çok yıkıcı olabilir.
Birtakım bilim adamları yabancı tiplerin bölgelere katkı yaptığını söylese de kimileri ise önemli sonuçlar olabileceğini destekliyor. O yüzden çok değişik çalışmalar yapılıyor ve bizde bu çalışmaların takipçisiyiz’’ diye konuştu.
İKAZ GELDİ
Akdeniz Üniversitesi Su Eserleri Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mehmet Gökoğlu, amatör balıkçıları zehirli balon balığı konusunda uyararak, “Balon balığı yiyen bir kişinin sinirsel irtibatı kesiliyor. Felç oluyor, teneffüsü duruyor.” dedi.
Gökoğlu, AA muhabirine yaptığı açıklamada, global ısınma, Nil Irmağı’na baraj yapılması, Akdeniz’in yüzey sularının ısınması, Süveyş Kanalı’nın derinleştirilmesi üzere nedenlerle tropik balıkların Türk sularına gelmeye başladığını söyledi. Türkiye’deki tropik balık çeşidinin 100’e yaklaştığını aktaran Gökoğlu, ekonomik bedeli olan balıkların yanı sıra balon balığı üzere zehirli cinslerin de popülasyonunun süratle yayıldığını lisana getirdi.
Türkiye’de birinci balon balığının 19 yıl evvel görüldüğünü vurgulayan Gökoğlu, Türkiye’de şu an 7 çeşit balon balığı bulunduğunu bildirdi. Gökoğlu, bu balığın kilosunun 7 kilograma kadar ulaşabildiğini, uzunluğunun ise 110 santimetreye erişebildiğini kaydetti.
Balon balıklarının zehir içerdiğini belirten Gökoğlu, şöyle konuştu:
“Zehir balığın bedenindeki bakteriler tarafından mı üretiliyor yoksa beslendiği besinlerden mı kaynaklanıyor, muhakkak değil, bu araştırılıyor. Sularımızdaki başka zehirli balıklar trakonya ve aslan balığının zehri pişirilince yok oluyor. Balon balıklarının zehrinde bu türlü bir durum kelam konusu değil.
Balon balığı yiyen bir kişinin sinirsel bağlantısı kesiliyor. Felç oluyor, teneffüs duruyor. Balığın bütün organlarında ve etinde zehri bulunuyor. Bilhassa karaciğer ve yumurtalıklarındaki toksin yüksek ölçüde. Etinde ve bütün dokularında da bu zehir mevcut. Pişirilse de bu balık zehirliyor.”
‘Yanlış bilgiler kulaktan kulağa yayılıyor ve maalesef zehirlenmeler oluyor’
Gökoğlu, balık hakkında kent efsanelerinin dolaştığına işaret ederek, “Yanlış bilgiler kulaktan kulağa yayılıyor ve maalesef zehirlenmeler oluyor. Birtakım şahıslar, ‘Balon balığını mevsiminde yerseniz bir şey olmaz. Hoş temizlerseniz bir şey olmaz’ üzere yanlış bilgiye sahip.
Bu nedenle maalesef tüketilmeye devam ediyor. Balık fileto formunda çıkartıldığında başka balıklardan ayrılmıyor. Bu da bir tehlike. Buna da dikkat etmek gerekiyor.” değerlendirmesinde bulundu.
Milliyet
