Son dakika haberine nazaran, Türkiye’ye getirilen 2.8 milyon doz BioNTech aşısı Sıhhat Bakanlığı depolarına yerleştirildi. Aşılar, saklama şartlarına uygun olarak tasarlanan özel odalarda eksi 80 derecede koruma ediliyor.
Aşıların, tahlil çalışmasının akabinde uygulanması bekleniyor. Sırası gelenler tercihlerine nazaran randevu sisteminden Pifizer-BioNTech’in ya da Çin şirketi Sinovac’ın geliştirdiği “CoronaVac” aşısı olabilecek.
KODLAMA SONRASI…
Sıhhat Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, aşı çalışmalarına BioNTech aşısının da dahil olduğu belirtildi. Son sevkiyatlarla toplam 2.8 milyon doza ulaşan BionTech aşılarının, özel şartlara uygun formda Sıhhat Bakanlığı Halk Sıhhati depolarına yerleştirildiği aktarılan açıklamada, aşının tahlil çalışmalarının akabinde uygulanmaya başlanacağı kaydedildi.
Açıklamada, aşının nisanda 4.5 milyon doza ulaşacağı ve 30 milyon doz için firmayla opsiyonlu mutabakat sağlandığına dikkat çekildi. Türkiye’ye has aşı güvenliğini sağlayan Aşı Takip Sistemi (ATS) ile gerekli olan kare kodlama süreçlerinin tamamlanmasıyla birlikte, aşıların vilayetlere sevkinin başlayacağı kaydedilen açıklamada, “Sevk sırasında özel koli ve sıcaklık kayıt aygıtları kullanılacak.
Aşılar, vilayet depolarında kuru buz dolu kolilerde 5-15 gün oda sıcaklığında yahut eksi 20 derecede 14 gün saklanabiliyor. Aşı uygulama merkezlerine, 120 saat içerisinde uygulanabilecek doz sayısı kadar flakon sevk edilecek.
Aşı uygulama merkezi teslim aldığı aşıları 2-8 derecede aşı dolabında saklayacak” dendi. Sıhhat Bakanlığı Halk Sıhhati Genel Müdürlüğü Aşı İle Önlenebilir Hastalıklar Dairesi Başkanlığı’ndan Dr. Tarkan Mustafa Yamanoğlu da aşının hazırlık evresinin da farklı olduğuna değinerek şunları kaydetti:
“Flakonlarımız çok dozlu olacak ve hazırlık evresinde da tekrar deneyimli işçiyle bu işin yürütülmesi gerekiyor. Bu hedefle son bir ay içerisinde iki defa canlı olarak kullanıcılara eğitimler verildi.
Gerekli talimatlar, eğitim notları, görüntü çekimleri de tamamlandı. Bunları da en kısa müddette kullanıcılara ulaştıracağız ve rastgele bir sorun yaşamadan başarılı bir halde mRNA aşısını da uygulamaya sokacağımızı varsayım ediyoruz.”
‘AŞI ZAHMETİ VAR’
Aile Tabipleri Dernekleri Federasyonu (AHEF) 2. Lideri Hacı Yusuf Eryazğan kimi vilayetlerde randevu verilmesine rağmen, aile sıhhati merkezlerinde aşı olmadığına ait bildirimler aldıklarını belirti ve kendilerine gelen geri bildirimlere ait şunları söyledi:
“Dün (31 Mart) aile tabipleri bir çok meşakkat ile karşılaştı. Birçok vilayetten AHEF’e geri bildirimler geldi. Van, İstanbul, Muğla, Aydın, İzmir ve Antalya üzere vilayetlerimizden bir çok geri bildirim geliyor. Randevu sayıları çok olmasına karşın aşı sayısı çok az.
Antalya’da bir aile tabibinin 7 randevusu olduğu lakin 2 aşının bulunduğu üzere bildirimler alıyoruz. İstanbul’da 31 Mart sabahı prestijiyle birçok ASM’de aşı olmadığı, sabah aşı randevularının geri döndüğü noktasında geri bildirimler geliyor.
Açıkçası aşı tedariki noktasında AHEF olarak bu noktayı birçok sefer vurgulamıştık lakin aşı tedariği ve aşının aile sıhhati merkezlerine ulaştırılmasında hala kahırlar yaşanıyor. Bilhassa İstanbul’da sabah saatlerine randevu alan vatandaşların birçoğu aşı olamamakta.
Zira aşı genelde öğle ya da öğlenden sonra geliyor. Bazen de sayı olarak az geliyor. Aşı tedariği noktasında süratli ve inançlı lojistik sağlanmalı. Aşı ile ilgili başka lojistik imkanların da aile doktorlarına süratlice sağlanması lazım.
Ayrıyeten maske eldiven, dezenfektan noktasında aile doktorlarının bir yıldır kâfi dayanağı de görmediğini biliyoruz. Bu noktada uyarmamıza karşın, bakanlığımız İş Kanunu’na alışılmamış bir formda çalışma sıhhatini tehlikeye atmakta.”
YILDA 1 MİLYAR DOZ ÜRETİM
Bu ortada Türk asıllı, Alman bilim insanı Prof. Dr. Uğur Şahin ve eşi Dr. Hasret Türeci’nin kurucu ortağı olduğu Alman biyoteknoloji firması BioNTech’in, Kovid-19 salgınına karşı geliştirdiği aşının Marburg’daki üretim tesisi gazetecilere açıldı.
Avrupa İlaç Ajansı’ndan onay alan Marburg’daki tesisler, Avrupa’daki ve dünyadaki en büyük mRNA (mesajcı RNA) aşı üretim tesislerinden biri kabul ediliyor. Tam olarak faaliyete geçtiğinde, yılda 1 milyar doz Kovid-19 aşısının üretilebileceği tesislerdeki tek bir mRNA kazanında 8 milyon aşı dozu üretilebiliyor.
Üretim hacmini en üst seviyeye çıkarmak için şu anda Marburg’da 400 BioNTech çalışanı haftanın 7 günü 24 saat aslına nazaran çalışıyor. Denetimli olağanlaşma ve mutant tesiriyle birlikte mart ayının birinci yarısı ile son yarısında hadise sayısında yüzde 94, ölümlerde ise yüzde 92 artış yaşandı.
Türkiye’deki hadise ve kayıp tablosunu Milliyet’e yorumlayan Halk Sıhhati Uzmanı Doç. Dr. Cavit Işık Yavuz, “Türkiye 22-28 Mart haftasını günlük ortalama 217 bin test, 27 bin 864 olgu, 145 vefat ve yüzde 12.8 test olumluluğu ile en şiddetli pandemi periyodunu yaşıyor.
3. dalganın tepe noktası, bir ve ikinci dalgada oluşan tepenin de üzerine çıkacağı anlaşılıyor” dedi. Ocak sonunda mutant varyantlar 17 vilayette, 25 Şubat’ta 49’a, 3 Mart’ta ise 70 kente tespit edildiğini belirten Yavuz, şunları dedi:
“10 Mart’ta 76 vilayette toplam 41 bin 488 B117 (İngiliz) mutantı, 9 vilayette toplam 61 Güney Afrika mutantı, 1 vilayette 2 Kaliforniya-New York mutantı ve 1 bireyde ise Brezilya mutantı olduğu açıklanmıştı. 30 Mart’ta saptanan 37 bin 303 hadise en yüksek resmi sayı.
Daha vahimi şimdiye kadar haftalık mevt sayısında bu derece sert bir yükseliş görmemiştik. Üstelik virüs sıklıkla 40-60 yaş dilimindeki vatandaşları hayattan kopartıyor. Kaygı etmemiz gereken bir tablonu içindeyiz.”
Connecticut Üniversitesi Alerji ve İmmünoloji kısmından Prof. Dr. Derya Unutmaz da, B117’nin çok süratli bir biçimde yayılmaya devam etmesinden telaşlı olduğunu belirterek, “Bu tablonun olacağını iki ay evvel öngörmüş ve ikazlarımız sıralamıştık” dedi.
Mutasyonlu virüsün yayılımını durdurmak için önlemlerden ödün vermemek olduğuna işaret eden Unutmaz, “Koronavirüs mutasyon geçirse de antikordan kaçamıyor! Biontech-Pfizer aşısının mutasyonlu virüsü de etkisiz hale getirdiği ortaya çıktı.
Telaş edeceğimiz tek adres Güney Amerika ve Güney Afrika’da görülmeye başlanan 501Y.V2 varyantı. Bu yeni varyantın antikorun tesirini azalttığına dair datalar yayınlandı” dedi. Kapalı alanlarda cerrahi maskenin etkisiz kalabildiğini söyleyen Prof. Dr. Unutmaz’ın ihtarları şöyle:
AÇIK HAVA DEĞİL
“Türkiye’de olay sayıları daha da artacaktır. B117 girdiği ülkede çok süratli yayılıyor. Kapalı ortamlarda çift maske takılması gerektiğini ısrarla söylesek de dikkate alınmadı. Tek cerrahi maske kapalı ortamlar için yetersiz. Türkiye’deki virüs yayılımında asıl sorun sokakta, kıyıda, parkta, bahçede değil.
Kapalı alanlarda oluşan kalabalıklar ve bu alanlarda maske çıkarılmasından ötürü varyant virüs yayılıyor. Beşerler açık havada istedikleri kadar vakit geçirebilirler. Tenha açık alanlarda maskeye bile gerek yok fakat kapalı ortamlarda çift maske takılması en kritik tedbir. Havalandırması iyi olmayan kapalı alanlarda virüs aşikâr müddet odada kalıyor.”
TABLO BİLAKİS DÖNDÜ
Enfeksiyon Hastalıkları Derneği Lideri Prof. Dr. Mehmet Ceyhan da, tüm önlemleri bir anda kaldırmanın yanlışsız bir yaklaşım olmadığını belirterek, şunları dedi: “Vatandaş, olağanlaşmayı ‘Salgında başarılı olduk, tehlike geçti’ diye algıladı.
Giderek maske, ara kuralına uyan insan sayısı azalıyor. Eldeki bilgiler, çocukların B117’den daha olumsuz etkilendiği istikametinde. Pandeminin başında 0-9 yaş kümesini süreci hasarsız atlatacak küme diye görürken, mutant virsüle birlikte bu tablo da bilakis döndü. Yeni doğan bebekler de bile virüs tespit edebiliyoruz.”
BAKAN KOCA: 10 GÜN İÇİNDE 4.5 MİLYON DOZ
Öte yandan Sıhhat Bakanı Fahrettin Koca, dün düzenlenen Bilim Heyeti toplantısı sonrası yazılı açıklama yaptı. Bakan Koca, “Artık yapmamız gereken, kendimizi korumak ve aşı sıramızı beklemektir” diyerek şunları tabir etti:
“2 milyon 800 bin doz BioNTech aşısı elimizde. 10 gün içinde bu sayı 4.5 milyon doza ulaşacak. Bu aşı her vilayette belirli hastanelerde uygulanacak. Mevcut aşılardan hangisini tercih edeceği bireye bağlıdır. Aşı sırası gelenler, kelam konusu hastanelerden randevu alırken aşı tercihini belirterek randevu almalıdır.
Şu anda 2 Nisan Cuma günü için randevu verilmeye başlanmıştır. Amacımız en geç haziran sonuna kadar nüfusun büyük çoğunluğunu aşılamaktır. Bu maksada ulaşmak için gereken çabası ve kararlılığı katiyetle göstereceğiz. Gayemiz, aşıyla toplum bağışıklığıdır.
Mutasyona uğrayan virüslerin yayılım suratını artırdığı büyük bir ciddiyetle ele alınmaktadır. Ülkemizde tespit edilen varyantlar dikkat caziptir. İngiltere varyantı, 81 vilayette 180 bin 448 örnekte tespit edilmiştir. Güney Afrika varyantı, 11 vilayette 169 örnekte tespit edilmiştir.
Brezilya varyantı, 2 vilayette 4 örnekte tespit edilmiştir. California-New York varyantı 1 vilayette 2 örnekte tespit edilmiştir. Toplamda ortaya çıkan tablo, İngiltere varyantının ülkemizdeki hadiselerin yüzde 75’ini oluşturduğunu, klasik tip koronavirüsün yerini aldığını ortaya koymaktadır.”
Milliyet
