Sıhhat Bakanlığı, toplu beslenme hizmeti veren kurumlar için standart oluşturması gayesiyle “Ulusal Menü Planlama ve Uygulama Rehberi” hazırladı. Taslak menülerin de yer aldığı rehberde, huzurevlerinde yaşlıların çiğneme zorluğu çekebileceği düşünülerek, haşlama et, Ankara tava, tavuk roti üzere büyük modül et yemekleri yerine, küçük kesim (köfte, kebap, tavuk sote) yemeklerin tercih edilmesi istendi. Çocuk hastanelerinde, 1 yaşından küçük çocuklar için hazırlanan menülerde bala yer verilmemesi, erişkin menülerine ise sucuk, sosis, salam, turşu üzere eserlerin girmemesi uyarısı yapıldı. Cezaevlerinde ise gerilime karşı antioksidanlardan güçlü yemeklerin yer alması gerektiği belirtildi. Halk Sıhhati Genel Müdürlüğü’nün hazırladığı; okul öncesi ve okul çağı çocuklarında, iş yerlerinde, huzurevi, cezaevi ve hastaneler üzere farklı kısımların yer aldığı rehberde, özetle şu teklif ve ikazlar yer aldı:
ÜÇ BESLEYİCİ ORTA ÖĞÜN
– Huzurevlerinde yaşlı bireylerin ekseriyetle iştahı azaldığından, iki yahut üç besleyici orta öğün verilecek.
– Gece orta öğünü ile kahvaltı öğünleri ortası 12 saati aşmayacak.
– Süt, yoğurt, peynir üzere kalsiyumdan varlıklı besinlerden her gün üç porsiyon tüketim hedeflenecek.
– Menüler, kronik hastalığı olanlar da dahil olmak üzere herkese uygun olacak.
– Bilhassa çiğneme sorunları nedeniyle parçalanması güç olan büyük modül et/tavuk yemekleri (haşlama et, Ankara tava, tavuk roti vs.) yerine küçük modül alternatifleri (köfteler, kebaplar, tavuk sote vs.) tercih edilecek.
ÇOCUK HASTANESİNDE ŞEKERE DİKKAT
Çocuklara menü planlama prensiplerinden bazıları şöyle:
– 2 yaşa kadar besinler tuz ve şeker eklenmeden hazırlanacak.
– 1 yaşından küçüklerin menülerinde bal olmayacak.
– Makarnada peynirli, sebzeli ve kıymalı üzere seçenekler sunulacak.
BU BESİNLER MENÜYE GİRMEYECEK
Erişkin hastanelerinin menülerinde şu besinler olmayacak:
– Sakatatlar (karaciğer, beyin, böbrek, lisan, dalak, işkembe, vb.)
– Sucuk, sosis, salam, pastırma
– Yağlı yiyecekler (yağlı etler, kaymak, çikolata, soslar, tahin helvası, et ve tavuk suyu gibi)
– Yağlı hamur işleri
– Yağda kızartmalar
– Meşrubatlar, hazır meyve suları
– Çok tuz içeren yiyecekler (turşu, konserve ve salamura)
CEZAEVİ MENÜSÜ
– Cezaevlerinde öğle ve akşam menülerinde etli zerzevat yemeklerinin yanına, 2. kap olarak zeytinyağlı, 3. kap olarak da salata verilmeyecek.
– Etli dolma ve sarmaların yanına 2. kap olarak pilav verilmeyecek.
– Haftada en az iki kere tatlı verilecek.
– Fizikî ve ruhsal gerilim altında olanların menülerinde antioksidanlardan varlıklı yemeklerin yer almasına dikkat edilecek.
AÇLIK GREVİ
Rehberdeki ‘Cezaevlerinde Menü Planlama’ kısmında açlık grevleri de yer aldı. Açlık grevlerinde uyulacak etik unsurların Dünya Tabipler Birliği’nin 1975 Tokyo ve 1991 Malta bildirgelerinde belirtildiği hatırlatılan rehberde, doktor tarafından açlık grevcisinin, günlük sıvı, tuz, şeker ve vitamin alımı takibinin yapılması gerektiği belirtildi. Her grevcinin metabolizması farklı olduğundan günlük sıvı ölçüsü için net bir ölçü vermenin güç olduğu belirtilen rehberde, “Sıvı alımı için en değerli teklif ‘susadığı kadar sıvı alması’ olacaktır. Bu günde en az 1 litre, en az 5 büyük su bardağı sağlıklı su/sıvı, 2 çay kaşığı tuz (2 gr), 5 yemek kaşığı şeker, 1 tatlı kaşığı karbonat ile 500 mg B1 vitaminini karşılayacak halde olmalıdır” denildi.
Milliyet
