Kalıtsal özellikler, mikroplar, hormonlar, stres, kozmetikler, çeşitli kimyasallar, güneş ve diyet akne oluşumunda rol oynar.
Akne vulgaris en sık görülen akne formu olup tipik olarak hormona duyarlı yağ bezlerin yoğun olduğu yüz, boyun, sırt üst kısım, göğüs ve omuzlar gibi bölgelerde ortaya çıkar. Ergenlik döneminde başlayıp, 30’lu yaşların başlarında yavaş yavaş geriler.
Stres ve hormonlar büyük rol oynuyor
1-12 ay arası bebeklerde görülen form infantil akne olarak adlandırılır. 1-7 yaş arası çocuklarda akne olağan dışıdır. Orta çocukluk aknesi olarak adlandırılan bu form endokrinolojik ve hormonal araştırma gerektirir.
Ergenlik öncesi akne 7-12 yaş arası, ergenlik aknesi ise 12 yaş ve sonrasında görülen sivilceler için kullanılır. 25 yaş üzeri bireylerde başlayan akne erişkin başlangıçlı akne olarak adlandırılır, genellikle yüzün ‘U-bölgesi’ denilen çene, alt çene kemiği ve yanakları kapsayan hatta görülür.
Kalıtsal özellikler, hormonal değişikler, kozmetik ürünler, diyet ve stresin bu sivilce tipinde rol oynadığı düşünülmektedir. Özellikle erkek tipi kıllanması olan ve adet düzensizliği olan kadın hastalar hormonal bozukluk açısından değerlendirilmelidir.
Radyasyon ve mesleki akne türleri de mevcut
Genetik yatkınlık, bakteriyel enfeksiyonlar, hormonal tedavi, böbrek üstü bezi hastalığı gibi nedenler oluşumunda rol oynayabilir. Tek başına görülebildiği gibi çeşitli otoinflamatuvar sendromların bir parçası olarak da karşımıza çıkabilir.
Akne konglobata klasik akne tedavilerine dirençli, yaygın şekil bozukluğuna neden olabilen, deriye ağızlaşan içi irin dolu şişlikler ile seyreden şiddetli bir akne formudur. Köpek memesi hastalığı ve kıl dönmesi ile birlikte görülen, otoinflamatuvar sendromlara da eşlik edebilen sivilce formudur.
Yukarıda saydığımız klinik tiplere ek olarak kozmetik aknesi, deterjan aknesi, mesleki akne, mekanik akne, klorlu kimyasallara temas sonra ortaya çıkan klor aknesi, akne ekskoriye, radyasyon aknesi ve güneş ışığına maruziyet sonrası ortaya çıkan akne aestivalis denilen çok sayıda akne varyantı da vardır.
Akne ekskoriye, özellikle genç kızlarda veya kadınlarda görülen, sivilceleri sürekli sıkma, koparma, delmeleri sonucunda iz bırakabilen, sivilcelerin üzerinde kabuk bulunan yaralara döndüğü formdur. Bu tablo, kaygı bozuklukları, depresyon, takıntılı düşünce ve yineleyici davranışlar gibi çeşitli psikiyatrik bozukluklara eşlik edebilen formdur.
Ölümcül üçgen olanlar asla sıkılmamalı
Sivilcelerin sıkılması, iltihaplanma, mikrop kapma ve izlere yol açmasının yanı sıra damarlar yoluyla beyindeki kirli kanın kalbe gönderilmesinde rol oynayan kavernöz sinüs olarak bilinen boşluğun, kan pıhtısı ve mikroorganizmalar ile tıkanmasına yol açabilir. Kavernöz sinüs trombozu olarak bilinen ve çok nadir görülen bu tablo ölümcül olabileceği için çok önemlidir. Bundan dolayı, yüzün orta hattındaki özellikle ağız kenarlarınızdan burun köprünüze kadar olan bölgeyi kapsayan ‘ölümcül üçgen’ olarak bilinen bölgeye yerleşen sivilceler asla sıkılmamalıdır.
Milliyet
