Koronavirüs salgınından en çok kronik hastaların ağır bir biçimde etkilendiğini söyleyen Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Dekanı ve Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Sait Gönen, bunlar içerisinde diyabet hastalarının da Kovid’e yakalandığında çok ağır geçirebildiğini vurguladı. Kovid-19 salgınının, diyabet hastalarının tedavi algoritmalarında da değişime yol açtığını anlatan Prof. Dr. Gönen, “Kronik hastalıkları olan kovid hastalarından ağır bakıma gidiş oranı maalesef diyabetlilerde de çok yüksek. Diyabet hastalarının tedavileri zati salgın periyodunda bir ölçü aksadı. Kovid enfeksiyonu geçiren diyabet hastalarında tedavi boyunca en muteber olan, insüline devam edilmesi aslında. Biz bilhassa kovid nedeniyle hastanede yatan diyabet hastalarında ağır olarak insülin kullanıyoruz. Ağızdan alınan diyabet ilaçlarına da devam edilebilir lakin salgının kendisinin de bir algoritmasının oluştuğunu söyleyebiliriz bu mevzuda. Mesela bedenden idrarla birlikte sıvı attırarak şekeri düşüren yeni jenerasyon ilaçlardan ve bugünlerde de çok tanınan olan bir oral anti diyabetik ilaç var. Bu ilacın bilhassa kovid tedavisi sürerken diyabet hastalarının daha fazla sıvı kaybetmesini önlemek hedefiyle kullanılmaması gerekiyor” dedi.
“KOVİD MÜHLETİNCE İNSÜLİN KULLANILMASI DAHA GÜVENLİ”
Bilhassa kalp hastalığı ya da böbrek yetmezliği olan diyabet hastalarında daha iyi sonuçlar verdiği için kullanımı tercih edilen ve yeni kuşak diyabet ilaçlarından biri olarak bilinen “SGLT-2 inhibitörleri”nin çok sıvı kaybına yol açarak kovid tedavisini daha da zorlaştırabileceğine işaret eden Prof. Dr. Gönen, diyabet hastalarında yaygın olarak kullanılan “metformin” etken unsurlu ilaçlarla ilgili ise rastgele bir olumsuz görüş olmadığını söylese de, en inançlı seçeneğin, kovid tedavisi bitene dek hastanın doktor denetiminde büsbütün uzun tesirli insüline geçmesinin olduğunu söyledi. Prof. Dr. Gönen, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Özellikle de serviste yatan hastalar, kovid de ağır seyrediyorsa, kesinlikle yalnızca insülinle takip edilmelidir. Lakin konutta kovid tedavisi gören diyabet hastaları da son 3 aylık kan şekeri ortalaması olağan aralıktaysa ilacı kovid tedavisi bitene kadar bırakabilir. Değilse, tabiplerinin düzenleyeceği dozlarla, uzun tesirli insüline geçmeleri çok daha inançlı olacaktır.”
“FAVIPIRAVIR’IN BIRAKILMASI TEHLİKE YARATABİLİR”
Prof. Dr. Sait Gönen, hem diyabet hastalarının hem de konutta kovid tedavisi gören pekçok hastanın “Çok fazla ilaç alıyoruz, çok zararlıymış” derdiyle kovid tedavisi için verilen ilaçlarını bıraktığına da dikkat çekerek, bu bahiste da şu kıymetli ihtarlarda bulundu:
“Evde kovid tedavilerinde, verilen ilaçlara maalesef direnç olduğunu görüyoruz. Bu mutlaka yanlışsız değil. Zira şu anda kovid hastalığının spesifik bir tedavisi, kullanımda olan aşısı yok. Ancak şu anda kullandığınız ilaçların erken safhada kullanıldığında, önemli yararlarının olduğuna dair birçok çalışma var. Yalnızca biz değil, bütün dünyada misal biçimde müşahedeler ve çalışmalar var. Bu, ortak kabul haline gelmiş durumda. Ülkemizde de kullanılan favipiravir etken unsurlu antiviral tabletlerin kesinlikle tabibin önerdiği dozlarda ve tedavi sürecinin sonuna dek kullanılması gerekiyor. İlacın sayısının çok ehemmiyeti yok, aslında verilen dozlar tabiplerin, yani bizlerin belirlediği ve büyük bir yan tesirin olmayacağı dozlar. Erken basamakta kullanıldığında da çok yararlı olduğunu biliyoruz. Bu ilacın diyabet hastalarında kullanımı da epey inançlı. Kullandıkları öteki ilaçlarla olumsuz bir etkileşimi yok.”
“D VİTAMİNİ DIŞINDA VİTAMİN ALIMI ÖNERMİYORUZ”
Kovid geçiren hastalarda yahut Kovid’den korunmak için vitamin kullanımına dair de toplumda büyük bir baş karışıklığı olduğunu vurgulayan Prof. Dr. Gönen, kelamlarını şöyle noktaladı: “Vitamin kullanımı ile ilgili de toplumda bir kavram karışıklığı var. Şunu biliyoruz ki, olağan sağlıklı beslenen bir insan, gereksinimi olan vitaminleri külliyen besinlerden alır. Bunun tek istisnası D vitaminidir. Zira D vitamininin en büyük kaynağı, güneş ışığıdır. Bu da belli aylarda, güneş ışığının dik geldiği devirlerde sentezlenebilir. Besinlerdeki D vitamini yetersizdir. Kimi ülkelerde besinlere da D vitamini desteği yapılıyor. Lakin bizde bu türlü bir destek yok. O nedenle D vitaminini dışarıdan almamız gerekebilir. Bir de diyabet hastalarında çok sık kullanılan metformin etken unsurlu diyabet hapı da uzun vadeli kullanımda B12 vitamini eksikliğine yol açabiliyor. Onun için bu hastaların B12 vitamin seviyelerine bakılıp, eksiklik varsa B12 vitamini almaları önerilebilir. Onun dışında ekstra vitamin kullanımını önermiyoruz.”
Milliyet