En son Antalya Finike’de M/V Ali Işık isimli geminin ikinci kaptanı Muhammer Alak pişirdikleri balon balığını yediği için zehirlenerek öldü, dört denizci ise hastaneye kaldırıldı. Balon balığının Türkiye’de hayat alanı bulan istilacı tiplerin en tehlikelilerinden biri olduğuna dikkat çeken Türk Deniz Araştırmaları Vakfı (TÜDAV), balon balığının içerdiği zehrin her mevsim her bölgesinde faal olduğunu, pişirilse dahi zehrin etkisizleşmediğini vurguladı. Akdeniz Muhafaza Derneği ise balığın dokularındaki tetrodotoxin hususunun siyanürden bin kat zehirli olduğunun altını çizdi.
Dikenlerini gösteriyor
Akdeniz’de sayıları süratle artan istilacı cinslerden balon balığının oluşturduğu tehlike her geçen gün artıyor. Keskin 4 dişiyle balıkçı ağlarını kolay kolay kesebildiği için Akdeniz’de balıkçı başına yılda 3 bin TL ziyana neden olduğu düşünülen balon balığının ölümcül tesiri, pişirildikten sonra bile dokularında kalan zehrinden kaynaklanıyor. Kıyılarımıza Kızıldeniz üzerinden gelen 100’den fazla istilacı tıp içinde 8 balon balığı tipi olduğunu vurgulayan TÜDAV, çeşitlerin çok kolay tanınabileceğini ve bu biçimde ölümlerin önüne geçilebileceğini vurguladı. Bilim dünyası tarafından 1788 yılında tanımlanan balon balığının bedeninin ince ve uzun olduğunu belirten TÜDAV, şiştiği vakit dikenlerini gösteren hayvanın zehrinin yılın her mevsimi faal olduğunun altını çizdi. TÜDAV, “Baş kısmında, baş ardında ve bedenin gerisinde kuyruğa kadar dikenleri vardır. Çoklukla 10 – 50 metre derinliklerde yaşar. Omurgasızlarla beslenir. Yumurtlamayla çoğalır. İndo-Pasifik kökenli bir tiptir. Kıyılarımıza Süveyş Kanalı üzerinden gelmiştir ve Akdeniz’de pek çok ülke kıyılarında görülmüştür” formunda açıklama yaptı.
Karides ve ahtapotu tüketti
191 çeşidi olan balon balıklarından 8’inin 2018’den itibaren ülkemiz sularında kaydedildiğini belirten Akdeniz Müdafaa Derneği, ekonomik ziyanlarının yanında dokularındaki tetrodotoxin (TTX) ismi verilen bir nörotoksinin (sinir sisteminde tesirli zehir) ölümcül olabileceğini vurguladı. Dernek şu ikazlarda bulundu: “Bu toksinin siyanürden bin kat zehirli olduğu biliniyor. Araştırmalar, TTX toksininin balon balığına beslendikleri yiyeceklerdeki bir bakteriyle geçtiğini gösteriyor. Uzak Doğu’daki çalışmalar, burada yaşayan balon balıklarının üreme periyodunda bilhassa dişilerde toksin ölçüsünün daha da arttığını ortaya koyuyor. Gökova Körfezi’nde karides ve ahtapottaki azalma, balon balığının çoğalmasıyla tıpkı periyoda denk geliyor.”
‘Pişirilse de zehrinden arınmaz’
Türk Deniz Araştırmaları Vakfı İdare Şurası Üyesi Dr. Öğr. Üyesi Selin Gamze Sümen: “Kızıldeniz’den kıyılarımıza gelen balon balığında tetrodotoxin isimli zehir vardır. Temizlense, pişirilse de zehri tesirini kaybetmez. Bu zehir hudut sisteminde hücresel iletiyi pürüzler, teneffüs felci gelişir. Kişi ani teneffüs durmasıyla kaybedilir. Balon balığı asla yenilmemeli, başka canlılara yedirilmemelidir. Aksi bir durumda çabucak ağır bakımı bulunan hastaneye başvurulmalı.”
Milliyet
