Türkiye’nin deniz, göl ve tüm sucul ekosistemlerindeki canlı çeşitliliğini ve problemlerini belirlemek için yapılan çalışmanın Marmara ayağında 32 akademisyen 2 yıl sürecek bir tahlil çalışmasına başladı. 25 havzanın en kıymetlilerinden Marmara Havzası’nda çalışan uzmanlar, Riva, Bakırköy, Maltepe, Silivri, Tavşanlı, Çınarcık üzere noktaların yanı sıra Darlık ve Ömerli üzere baraj gölleri, Küçükçekmece ve İznik üzere doğal göl ve göletlerdeki 94 noktadan örnekler alıp, müşahede yaptı. DSİ’nin belirlediği prosedürle ‘Biyolojik Çeşitlilik Analizi’ de yapan uzmanlardan Kocaeli Üniversitesi öğretim üyesi Doç. Dr. Halim Aytekin Ergül, proje hakkında şu bilgileri verdi:
Su azalıyor
“İki periyoda ilişkin datalar laboratuvarda incelenecek. Sucul ekosistem, berbat, zayıf, orta, iyi, çok iyi nitelendirilerek rapor hazırlanacak. Birinci tespitlerimize nazaran ne yazık ki göllerde su düzeyleri ortalama 3-4 metre çekilmiş. Birtakım göllerde botlarla ilerlemek mümkün olmadı. İstanbul’da göllerin derinliği 50 cm’nin altına düşen kısımlar bizi üzdü. Göllerdeki yeni çeşitler ise sevindirdi. Genel olarak çeşitliliğin iddiamızdan yüksek olması ve canlı kalitesinin iyi olması sevindirici olsa da iklim değişikliği bizi vuruyor. Su düzeyleri azalıyor. Bu azalma eninde sonunda biyolojik çeşitliliği olumsuz etkileyecek. İklim değişikliğinin tesirleri iddiamızdan süratli geliyor. Atmosfere salınan sera gazları, fosil yakıt kullanımı üzere global insan faaliyetleri öngörülenden daha süratli etkileyecek. NASA Temmuz ayında atmosferik karbondioksit oranını milyonda 414 olarak açıkladı. Bu bedel yerküre var olduğundan beri en yüksek düzey. Karbon, Azot Fosfor üzere temel elementlerden havadaki oksijene kadar biyolojik çeşitliliğe bağımlıyız.
Besin zinciri yıkımı
Marmara denizi kıyılarında canlı çeşitliliği zayıf. Evvelden görülen kimi kırmızı alg üzere tipleri bulunamazken, kimi kirlilik belirteci tipler bol ve yaygın olarak gözlendi. Çeşitliliğin az, ölçünün fazla olması besin zinciri yıkımı işaretidir. Kıyılardaki sistemsiz kentleşme en büyük neden. Dolgu yapılan yerlerde yerde yaşayan canlılar yok olmuş, yalnızca kayalarda tutunabilen cinsler kalmış. Su sıcaklıklarının yüksek seyretmesi de büyük bir etken. Mart 2021’deki sonuçları aldıktan sonra ayrıntılı bir rapor hazırlayabileceğiz.”
Dünyanın ömür zenginliği
Ülkemizde 25 binden fazla omurgasız hayvan çeşidi, bin 500’den fazla omurgalı hayvan tipi, 13 binden fazla bitki tipi, 2 bin 500 alg tipi yaşıyor. DSİ liderliğindeki bilimsel çalışmaya Kocaeli Üniversitesi’nden Prof. Dr. Fazıl Itina, Doç. Dr. Hasret Aksoy, Doç.Dr. Dilek Aziz, Dr. Arda Acemi, Serdar Aksan, İstanbul Üniversitesi’nden Prof. Dr. Neslihan Özdelice, Çanakkale 18 Mart Üniversitesi’nden Prof. Dr. Hüseyin Erdoğan, Doç. Dr. Deniz Odabaşı, Doç. Dr. Serpil Odabaşı, Trakya Üniversitesi’nden Doç. Dr. Nurcan Özkan, Doç. Dr. Burak Öterler, Sakarya Üniversitesi’nden Doç. Dr. Tuğba Sevindik, Dr. Hatice Tunca, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi’nden Prof. Dr Özgür Emiroğlu, Dr. Sadi Aksu ve Rize RTE Üniversitesi’nden Prof. Dr. Ahmet Gözler üzere isimler katılıyor.
Milliyet
