BM Bayan Ünitesi tarafından hazırlanan ‘Toplumsal Cinsiyete Dayalı Siber Şiddet Rehberi”, siber şiddet hakkında bilgiler vermek ve dijital alanda denetimi ele almanın yollarını gösteriyor. Toplumsal cinsiyete dayalı eşitsizlikten ötürü bayan ve kız çocuklarının farklı şiddet biçimlerine maruz kaldığını ve birebir vakitte
bu eşitsizliğin dijital alanlarda da varlığını sürdürerek ‘siber şiddete’ sebep olduğunun vurgulandığı çalışmada, “Olayların dijital ortamlarda yaşanması şiddetin derecesini azaltmıyor.
Toplumsal cinsiyete dayalı şiddetin her türlüsü üzere siber şiddet de bir insan hakları ihlalidir ve eşitsizliklerin bir sonucudur” vurgusu yapıldı
Siber şiddet herkes için
Dünya genelinde pandemi devriyle birlikte eşitsizliklerin derinleştiği, toplumsal cinsiyete dayalı şiddetin bir biçimi olan siber şiddetin de arttığının altının çizildiği çalışmada, siber şiddete herkesin maruz kaldığı belirtildi. Lakin yapısal eşitsizlik ve ayrımcılıklardan ötürü bayan ve kız çocuklarının karşılaştığı şiddetin daha farklı ve daha fazla olduğu belirtilirken, “Kadınlar; eğitimleri, yaşları, meslekleri, durumları, cinsel yönelimleri, ırk ve etnik kökenleri, bağ durumları nedeniyle çeşitli siber şiddet içeren davranışlara, çoklu ayrımcılık biçimlerine maruz bırakılma riskiyle karşı karşıya. Dijital ortamlarda daha göz önünde olan bayanlar, siber şiddete daha fazla maruz bırakılıyor: Siyasetçi, gazeteci, sanatçı, muharrir, akademisyen ve/veya aktivist olan bayanlar devir periyot siber şiddet faillerinin açık gayesi haline gelebiliyor.” denildi
Gençler daha fazla siber şiddete maruz kalıyor
15-24 yaş ortasında gençlerin yüzde 94’ünün çevrimiçi olduğu bilgisine çalışmada yer verilirken, UNICEF’in, dünya genelinde bir milyon gençle yaptığı bir ankete nazaran, gençlerin yüzde 70’ten fazlası siber şiddete maruz bırakılıyor. Türkiye’de de siber şiddete en çok 25-40 yaş aralığındakiler maruz bırakılıyor.
Siber şiddet aksiyonlarının toplumsal medya ve iletileşme platformları, uygulamalar, oyunların sohbet odaları, forumlar ve e-posta üzere Bilgi ve İrtibat Teknolojileri’nin (BİT) kullanılmasıyla gerçekleştiğinin kaydedildiği raporda şunlar anlatılıyor; “Siber şiddeti uygulayan kişi, eski ya da şu anki eş/partner, okul arkadaşı, bir yakın ya da bir yabancı olabilir. Siber şiddet hatadır ve işleyenler için cezası vardı. Failler, farklı taktik ve gayeler kullansalar da hedefleri değişmiyor: ‘Utandırmak, aşağılamak, korkutmak, tehdit etmek, susturmak yahut linç akınlarını ya da berbat niyetli yakınlaşmaları cesaretlendirmek’. Failler ekseriyetle denetimi sürdürme konusunda çok kararlılar ve teknoloji bunu yapmak için kullandıkları birçok araçtan yalnızca birisi. Failin seninle ilgili çok fazla bilgisi olduğunu düşünüyorsan, bu bilgileri aygıtlarını yahut pozisyonunu izleyerek, çevrim içi hesaplarına erişerek, ya da hakkında çevrim içi bilgi toplayarak elde ediyor olabilir.”
SİBER ŞİDDET CİNSLERİ
Siber şiddet ve cinsleri hakkında ayrıntılı bilgilerin paylaşıldığı çalışmada, “Siber şiddetin farklı tipleri var. Birincisi siber takip başka bilinen ismiyle ‘stalklama’ bazen hiç günahsız olmayabilir. Siber takip, e-posta, çevrim içi bildiriler yahut internet yoluyla izlenmedir. Hiç haberimiz olmadan casus yazılım yahut klavye kaydediciler ile hareketlerimiz izlenebilir. En fazla karşılaşılan öteki bir çeşit de siber taciz. Dijital cinsel içerikli e-postalar, iletiler, dijital platforlardan paylaşılan uygunsuz ve saldırgan bildiriler, fizikî ve cinsel tehdit iletiler. Görsel odaklı cinsel taciz ise imgede yer alan kişinin isteği olmaksızın cinsel içerikli fotoğraflarını ve görüntülerinin çevrim içi olarak dağıtılmasıdır” diye anlatıldı.
İnançlı ve özgür hissedin
Çalışmada siber şiddete maruz kalanların öfke, şaşkınlık, çaresizlik, güçsüzlük, kendi güvenliği konusunda kaygı etme, endişe ve keder hissedebileceği, aile ve arkadaşlarının duymasından kaygı edebileceği belirtilerek, “Yaşadığımız şiddeti önemsizleştirebilir, kendimizi suçlayabilir ve olayları değiştirmek için yapabilecek hiçbir şey olmadığı inancına kapılabiliriz. Hatta toplumsal medya hesaplarımızı kapatabiliriz. Bir toplumsal medya hesabının kapatılması küçük bir şey üzere görünebilir. Lakin, bu bilhassa bayanların ve kız çocuklarının dijital alanlardan çekilmesi manasına geliyor. Kamusal, özel ve dijital alanlarda kendini inançlı ve özgür hissetmek ve söz edebilmek hepimizin hakkıdır” denildi.
Milliyet