Sarıkamış Harekâtı’nda Ruslara esir düştükten yedi yıl sonra Japon Heimei Maru gemisiyle çıktığı dönüş yolunda ikinci esareti yaşayan Tabip Yusuf İzzettin Bey’in anıları dünyaca ünlü kalp cerrahı Prof. Dr. Bingür Sönmez tarafından “Sibirya Esir Kampları’nda 7 Yıl Sarıkamış’tan Vladivostak’a” ismiyle kitaplaştırıldı.
Birinci Dünya Savaşı sırasında Osmanlı İmparatorluğu’nun taktik yanlışıyla büyük mağlubiyete dönüşen Sarıkamış Cephesi’nde yaşananlar Prof. Dr. Bingür Sönmez’in ulaştığı gerçek evrak ve bilgilerle kitaba dönüştü. Kulak burun boğaz tabibi olarak gittiği Sarıkamış’ta Ruslara esir düşen yedek subay Dr. Yusuf İzzettin Bey’in yedi yıllık esaretinin akabinde Japon Heimei Maru gemisi ile çıktığı seyahatte Yunanistan tarafından esir alınması Prof. Dr. Sönmez’in yazdığı kitapta anlatıldı. Dr. Yusuf İzzettin Bey’in esareti boyunca yazdığı anılarının torunu Betül al Ahmadi’nin kızı Sema Şefkat Dolgun tarafından kendisine emanet edildiğini söyleyen Prof. Dr. Sönmez, “Çanakkale cephesinde yaşananları anlatacak ve yazacak okumuş beşerler vardı. Anzaklar da yaşanmışlıklarını günümüze kadar getirdi. Halbuki Sarıkamış’ta okumuş insan sayısı çok azdı, hatta okuma yazma bilmeyen subaylar vardı. Yaşanan büyük hezimete karşın hayatta kalabilen ya da esaretten yurda dönmeyi başaranlar sonrasında savaş sonrası travma yaşadı. Zira kayıplar sonrası kimse anılarını yazmak istemedi” dedi.
Çeviriyi Sönmez yaptı
Dr. Yusuf İzzettin’in; Sarıkamış’ta, Azerbaycan Nargin Adası’nda ve Bakü’de, Sibirya’da, Çita Askeri Hastanesi’nde, Vladivostok’ta ve vatana döndüğü gemide yaşadıklarını yazmasının büyük talih olduğunu belirten Sönmez, anıları iki yılda kendisinin günümüz Türkçesine çevirdiğini belirtti. Sönmez, “Yedi yıl dram yaşamışlar, Vladivostok’tan bindikleri Japon gemisinden Mersin’de inmek istemişler fakat inememişler. Bu sefer Yunanlılarca esir alınıp sekiz ay alıkonulmuşlar. Her tarafıyla ibret alınacak gayret ve vatan sevgisi.” diye konuştu.
‘Sağlıkçılara adıyorum’
Tarihçi Kitabevi’nden çıkan kitapta, Dr. Yusuf İzzetin’in 22 Aralık 1914 ile 13 Ağustos 1921 ortasında yaşadığı enteresan olaylar anlatılıyor. Prof. Dr. Sönmez, “Okuyucular gerçek bir hekim fedakarlığı ve uğraşına şahit olacaklar. Bu nedenle kitabımı global koronavirüs pandemisi sırasında hayatını kaybeden 300’den fazla sıhhat çalışanına adıyorum. Tek isteğim toplumun sıhhat çalışanlarının kıymetini bilmesi. İnsanoğlu bugünlere onların fedakarlığıyla geldi” dedi.
Milliyet
