Adenomyozis rahmin iç zarının, rahmin daha derininde bulunan kas duvarına yanlışsız yerleşerek oluşan bir hastalık. Bu sorun bilhassa adet periyotlarında önemli kasık ağrılarına, olağandışı vajinal kanamalara ve şişkinliğe neden olabilirken birebir vakitte kişinin hayat kalitesini olumsuz etkiliyor. Pelvik Ağrı evvel yalnızca adet devrindeyken daha sonra tüm ay boyunca sürebilir. Cinsel münasebet sırasında da ağrı şikayetlere eşlik edebilir. Adenomyozis tüm rahim boyunca meydana gelebileceği üzere yalnızca rahmin bir kısmında da ortaya çıkabilir. Adenomyozis iyi huylu bir durum olarak kabul edilir lakin sonuçları bayanların hayat kalitesini epeyce olumsuz etkileyebilir ve bu nedenle şikayeti olan hastalarda tedavi edilmesi gerekiyor.
Adenomyozis Nasıl Tedavi Edilir?
Adenomyozis’in tanısı için hastanın öyküsü çok değerlidir. Hasta sancılı adet ve kanamasının hem mühletinin hem de ölçüsünün çok fazla olduğundan şikayetçidir. Cinsel münasebet sırasında da ağrı görülebilir. Şikayetler genel de uzun müddettir vardır. Bir anda ortaya çıkmaz. Şikayetler yavaş yavaş, ancak giderek artma eğilimindedir. Jinekolojik muayenede yumuşak, ağrılı, rahim hareket ettirildiğinde daha da ağrının artması kıymetlidir. Çocuk sahibi olmak istemesine karşın hamile kalamama da sık görülen durumlardan biridir. Ultrasonografide basitçe tanısı konur. Yalnızca teşhis koymak için doktorun bu mevzuda tecrübeli olması değerlidir. Teşhiste ortada kalınırsa Magnetik Resonans (MR) görüntülemeden de faydalanılabilinir.
Adenomyozis tedavisi kişinin yaşadığı semptomların neler olduğuna ve semptomların ciddiyetine nazaran değişiklik gösterebilir. Bunun yanı sıra tedavide belirleyici öge kişinin çocuk sahibi olmak isteyip istemediğidir.
Hafif semptomlu adenomyozis kolay ağrı kesiciler, magnezyum ve ortaya çıkan krampların hafiflemesi için kullanılan sıcak su torbaları yahut ısıtıcılarla denetim altında tutulabilir. Bunun yanı sıra ilaç kullanımı, hormon tedavisi, ilaç salgılayan spiraller, uterin arter embolizasyonu, endometrial ablasyon ve çocuk sahibi olmuş bireylerde histerektomi de adenomyozis tedavisinde kullanılan tedavi formüllerindendir.
Antiinflamatuar İlaç Tedavisi
Adenomyozis sebebi ile meydana gelen ağrının giderilmesi için steroid içermeyen antiinflamatuar ilaçlar kullanılabilir. Bu ilaçların kullanımına ekseriyetle adet başlangıcından 1-2 gün evvel başlanır ve adetin birinci birkaç günü boyunca ilaç kullanımına devam edilir.
Hormon Tedavisi
Levonorgestel salgılayan ve uterusa yerleştirilen spiraller (Rahim İçi Araç-RİA) ile şiddetli geçen ağrılı devirler ve Olağandışı Vaginal Kanamalar denetim altına alınabilir.
Uterin Arter Embolizasyonu
Aslında miyom tedavisinde, miyomları küçültmek için kullanılan bu prosedür adenomyozis varlığında kan akışı sağlayan damarları tıkamak için kullanılabilir. Bu süreç için kullanılan parçacıklar kişinin femoral artere yerleştirilen bir tüp aracılığı ile yönlendirilir. Kan akışının kesilmesi ile birlikte adenomyozis küçülür.
Endometriyal Ablasyon
Minimal invaziv bir prosedürdür ve temelde uterusun iç yüzeyinin tahrip edilmesi yahut alınması manasına gelir. Adenomyozis’in uterusun kas duvarına derinlemesine nüfuz etmediği durumlarda semptomları hafifletmek için kullanılır. Histerektomi öncesinde doğurganlığı korumak için tercih edilir.
Histerektomi
Üstte bahsi geçen tüm tedaviler adenomyozis rahatsızlığının semptomlarını hafifletmeye yöneliktir. Adenomyozis için tek ve kesin tedavi histerektomi ile uterusun alınmasıdır. Semptomların çok önemli düzeylerde olduğu durumlarda bu tercih edilecek tedavi metodudur. Fakat uterusun büsbütün alınması ile gebelik talihi ortadan kalkacağı için bu sıkıntıya sahip bayanların doğurganlığını tamamlamış olması ya da tekrar hamile kalmamaya karar vermiş olması gerekir.
Adenomyozis Kısırlığa Neden Olur mu?
Adenomyozis’in kısırlıkla ilgisine dair kesin bulgular yoktur. Bu sıkıntıya sahip olan bayanların birçoklarında tıpkı vakitte çikolata kisti yani endometriozis de bulunur. Bu nedenle de direkt Adenomyozis ile kısırlığı ilişkilendirmek sıkıntı olsa da infertilite için değerli bir faktör olduğu kabul edilmektedir. Yapılan çalışmalarda bu sorunun kısırlığa katkı sağlayacak bir role sahip olabileceğini düşünülmektedir.
Yazı: Bayan Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Prof. Dr. Taner Usta
Elle