Suriye’deki iç savaştan kaçıp Türkiye’ye gelen milyonlarca göçmenin bir kısmı da kayıt dışı bir halde Türkiye’de yaşıyor. Bir kimlik kartı olmayan bu bireyler başta sıhhat olmak üzere birçok hizmetten faydalanamıyorlar. Bu durumun en çok gebe bayanlar için sorun yarattığına dikkat çeken Göçmen Dayanışma Derneği, doğum sonrası birtakım göçmenlerin hastanelerde rehin durumda kaldığına dikkat çekiyor. Derneğin İdare Heyeti Lideri Hatice Ödemiş, “Ne yazık ki en büyük badireyi da gebe bayanlar yaşıyor. Zira doğum, acil tıbbi hizmet kapsamına dahil değil. Bu durum bayanların ve çocukların ömür hakkını riske atabiliyor” diyor.
Ödemiş, kimliksiz göçmen bayanların doğum sürecinde yaşadığı badireleri şöyle anlattı: “Bir mülteci bayan doğum yapacak diyelim; hastaneye gidiyor, şayet kimliği yoksa, devlet hastanesi bayanı kabul etmiyor. Kapıdan dönmek zorunda kalıyor. Kapısından çevrilmeyip kabul ediliyorsa da doğum sonrası çıkarılan fiyatı karşılayamadıkları için rehin kalma riski var. Bu türlü çok sayıda olay var. Hastaneler kabul etmeyince ve yüksek fiyatlar çıkarınca, insanalar merdiven altı kliniklere yöneliyor ya da konutta doğum yapıyor. Merdiven altı klinikler, hem doğum yapan bayan açısından hem de doğan bebek açısından çok önemli komplikasyonlar ve hayati risk içeriyor. Hijyen yok hem de merdiven altında çalışanlar uzman değil. Merdiven altında yapılan doğumlar, hayat hakkı ihlalidir.”
Aşı zinciri bozuldu
“Doğum evrakı olmadığı için de bir sürü meşakkat yaşanıyor. En kıymetlisi, çocuğun doğum evrakı olmuyor. Doküman olmayınca da aşı kartı çıkarmıyorlar. Bu da binlerce bebeğin aşılanmaması demek. Aşı zinciri bozuluyor. 50 yıldır görülmeyen bir grup hastalıklar yine görünmeye başladı. Vefat oranları da artıyor.”
“Göç yönetimi bilgilerine nazaran; 1,5 milyon kayıtsız olmak üzere 5,5 milyon mülteci var. Bayanların inançlı doğum hakkı için yasal düzenlemeler var. Bunlardan en kıymetlisi Barcelona Deklarasyonu. İnançlı doğum hakkından bahseden deklarasyon, ‘Göçmen olan hamile bayanlar konut sahibi ülkenin bayanlarıyla tıpkı şartlarda yardım alma hakkına sahiptir’ diyor. Süreksiz müdafaa kanunu ve buna bağlı ikincil mevzuatın güncellenmesi gerekir. Kimlikli kimliksiz ayrımı yapılmaksızın inançlı doğuma erişim hakkı sağlanmalı.”
8 bin TL istediler
Suriye’den 5 yıl evvel Türkiye’ye gelen ve kimliği olmayan 24 yaşındaki Z.O. isimli bayan, Zeynep Kamil Bayan ve Çocuk Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nde rehin kaldığını öne sürerek şunları aktardı: “Gebeliğim boyunca Kartal Eğitim ve Araştırma Hastanesi’ne gittim orada rastgele bir fiyat almadılar. Bana doğum içinse, ‘Pandemi nedeniyle burada doğum yapamazsınız’ denildi. Bunun üzerine Zeynep Kamil Bayan ve Çocuk Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi’ne gittik. Muayene fiyatı istediler, onu ödedik. 4 gün yatışım oldu, taburcu olmak gerekiyordu lakin etmediler ve bin 900 TL para istediler. Ödeyecek durumda değildik. Eşim kaymakamlığa ve polise gitti fakat değişen bir şey olmadı. Göçmen Dayanışma Derneği ile bağlantıya geçti eşim, parayı onlar yatırdı ve taburcu oldum. Çocuğum ise 14 gün kuvözde kaldı. Onun için de 4 bin TL para istediler. Lakin para yoktu. Tekrar dernek ödedi ve çocuğumu alabildik.”
Devlette 1 gece 3 bin 20 TL
Ailesiyle birlikte 4 yıl evvel Türkiye’ye gelen 19 yaşındaki İ.E. de Süleymaniye Bayan Doğum ve Çocuk Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nde rehin kaldığını argüman ederek doğum ve 1 gecelik yatış için kendilerinden 3 bin 20 TL fiyat alındığını söyledi. İ.E., “Bu parayı verecek durumumuz yoktu. Bize ‘Para yoksa çıkmazsınız’ denildi. Bunun üzerine eşim de Göçmen Dayanışma Derneği’ni aramış oradakiler gelip parayı ödediler ve o denli çıktım” dedi.
Milliyet
