Yeni tip koronavirüs salgınına karşı Pfizer ve BioNTech’in mRNA teknolojisiyle geliştirdiği Kovid-19 aşının birinci dozları Türkiye genelinde dün uygulanmaya başlandı. Sıhhat Bakanlığı, Türkiye’ye getirilen ve özel şartlarda saklanan 2.8 milyon doz BioNTech’in mRNA aşısının (BNT162b2) uygulanmasıyla ilgili kılavuz yayınladı. Aşı randevusu sırasında tercih edenlere BioNTech aşısının birinci dozu yapılıyor. Aşının 2’nci dozu ise 4 hafta sonra uygulanacak.
En geç 6 saat
İnaktif aşının kullanımı öncesi daha evvel uygulama kılavuzu yayınlayan Sıhhat Bakanlığı, dünden itibaren Türkiye’de de uygulanmaya başlanan mRNA aşısı için de kılavuz hazırladı. Kılavuzda, aşının enjektörsüz olarak sunulduğu belirtilerek, şu bilgilere yer verildi:
“Aşı flakonları sert sarsıntılardan ve darbelerden korunmalıdır. Kullanılmadan evvel sulandırılarak seyreltilmelidir. Flakon sulandırılmadan evvel yahut sulandırıldıktan sonra görünümünde beklenmeyen bir durum gözlemlendiğinde, bu durum mümkünse fotoğraf ile belgelenmeli ve tutanak tutularak Halk Sıhhati Genel Müdürlüğü Aşı ile Önlenebilir Hastalıklar Daire Başkanlığı’na iletilmek üzere, aşının tedarik edildiği üniteye en süratli halde bilgi verilmelidir. Sulandırılmamış flakonun görünümü beyaz-kirli beyaz ortası renkte donmuş çözelti biçimindedir. Sıvıda rastgele bir renk değişikliği yahut diğer partiküller görüldüğünde ya da sıvı renksiz hale gelirse flakon kullanılmadan uygun biçimde imha edilmelidir. Erimiş flakon sulandırılmadan evvel nazikçe ve yavaşça 10 defa aksi yüz edilmelidir. Katiyetle çalkalanmamalıdır. Oda sıcaklığında iken sulandırılmalıdır. Flakon sulandırıldıktan sonra en geç 6 saat içerisinde kullanılacak formda planlanma yapılmalıdır.”
180 gün kaidesi
Kılavuzda, aşının birinci dozunun sonrasında önemli bir alerjik tepki varlığının görülmesi halinde 2’nci dozunun uygulanmayacağı kaydedildi. Pfizer-BioNTech aşısı dünya uygulamalarında alerjik tepki gelişen hadiseler vardı. Aşının 38 santigrat derece ve üzerinde ateşi olan şahıslarda, şimdi kesin teşhis konulamamış akut hastalıklarda, kronik hastalıkların akut atakları sırasında ertelenmesi gerektiğine işaret edilen kılavuzda, “Sulandırılan flakonun üzerine sulandırılma saati kaydedilerek +2 ile +8 santigrat ortasında koruma edilmelidir” uyarısı da yer aldı. mRNA aşısı için, “Kuduz, tetanos toksoidi içeren aşılarla, kızamık, hepatit-A/B aşıları üzere temas sonrası uygulanması gereken aşılarla vakit aralığı bırakılmaksızın uygulanabilir” tabirlerine yer verilen kılavuzda, tüberkülin deri testinin ise ya aşıyla tıpkı gün yapılması ya da aşı uygulamasından en az 4 hafta sonrasına ertelenmesi gerektiği kaydedildi. Aşının en az 4 hafta orta ile 1’er doz olmak üzere toplam 2 doz olarak uygulanacağı hatırlatılan kılavuzda, özetle şu tabirlere yer verildi:
“İkinci bir talimata kadar faal Kovid-19 hastasına, 180 gün içerisinde Kovid-19’u geçirmiş (PCR testiyle doğrulanmış) ve aşının uygulanmasından evvelki 10 gün içerisinde doğrulanmış bir Kovid-19 hadisesiyle temas etmiş şahıslara uygulanmayacaktır. Aşının her iki dozu da tıpkı pandemik aşı ile uygulanmalıdır.
Hamilelik ayrıntısı
Gebelikte mRNA aşısının uygulanmasına ait bilgi bulunmamaktadır. Kovid-19’u ağır geçirme riski yüksek olan hamilelere kendi istekleri halinde uygulanabilir.
Emzirme devrinde mRNA aşısının uygulanmasına ait bilgi bulunmamaktadır. Kovid-19’u ağır geçirme riski yüksek olan emziren bayanlara kendi istekleri halinde uygulanabilir. Denetimsiz epilepsi ve Guillain-Barre Sendromu, transvers myelit üzere enfeksiyonla ve aşıyla alevlenebilen nörolojik hastalık tanısı bulunanlara takip eden klinisyen tarafından yapılacak değerlendirmeye bağlı olarak aşılama kararı verilir. Kanama bozukluğu olan hastalarda intramüsküler enjeksiyon kanamaya neden olabilir. Aşının içeriğinde bulunan rastgele bir hususa karşı anafilaksi (alerjik şok) hikayesi varlığında aşı uygulanmaz.”
Aktifliği artmıştı
Pfizer ve Biontech devam eden üçüncü faz klinik testlerde Kovid-19 aşısının 2’nci dozdan sonra bağışıklığının en az 6 ay devam ettiğinin tespit edildiğini duyurmuştu.
Aşının tesir müddetiyle ilgili verilen birinci bilgi daha evvel verilen 90 günlük varsayımdan epey uzun bir müddet. Şirketlerden yapılan açıklamada aşının 6 ay boyunca hastalığa karşı yüzde 91’in üzerinde müdafaa sağlamayı sürdürdüğü vurgulandı. Ayrıyeten aşının korkulan Güney Afrika varyantına karşı da tam muhafaza sağladığı gözlendi. Şirketler geçen çarşamba günü de 12 ve 15 yaş ortası gönüllülerle yapılan küçük bir test çalışmasından da yüzde 100 muvaffakiyet elde edildiğini açıklamıştı.
Milliyet
