Sıhhat Bakanlığı, Kovid-19 önlemlerine yönelik sıhhat kuruluşlarına önlem genelgesi gönderdi. Genelgede, işyerlerinde Hayat Meskene Sığar (HES) kodu kullanımının teşvik edilmesi, işyerlerinde hadise yahut temaslı şahısların vaktinde tespit edilebilmesi için filyasyon takımları ile işyeri doktoru ve patron ortasındaki işbirliğinin artırılması istendi.
Genelgede, cezaevi, huzurevi, engelli bakım merkezi, geri gönderme merkezi, kamp üzere vilayette mevcut tüm toplu yaşanan alanlarda çalışan tüm çalışana 10 günden az olmamak kaydı ile uygun şartlarda, 14 gün izolasyon uygulanması önerildi. Kelam konusu izolasyon mühletinin sonunda yapılan PCR testi sonucu negatif bulunan ve yakın etrafında bilinen bir olayın temaslısı bulunmayan bireylerin çalışmaya başlayabileceği belirtildi.
Genelgede, Suriyelilerin ağır olduğu yerleşim yerlerinde hadise sayıları, sıhhat kuruluşlarına müracaat ve alınan numune sayıları ve müspetlik yüzdeleri ile ortalama temaslı sayılarının yakından takip edilmesi ve kıymetlendirilmesi istendi.
Genelgede, vilayette yüz yüze olarak eğitime başlanan yerler ile eğitime başlanan tüm okullarda, mümkün bulaş riski açısından Toplumda Salgın İdaresi rehberinde belirtilen önlem ve uygulamaların kıymetlendirilmesi istendi. Genelgede, okul idaresi tarafından hazırlanan okul acil durum planı hakkında vilayet ulusal eğitim müdürlüğü sıhhat sorumlularından bilgi alınması ve ilçe seviyesinde sıhhat müdürlükleri ile okulda yapılacak filyasyon için grup ve irtibat planı oluşturulması, olay yahut temaslı tespiti durumunda yapılması gereken inceleme ve araştırma süreçlerinde okul idaresi ile birlikte süratli hareket edecek biçimde iş birliğinin geliştirilmesi gerektiği vurgulandı.
Genelgede, tüm kamu ve özel hastanelerin pandemi hazırlık planlarını tekrar değerlendirmesi, sıhhat kurum ve kuruluşlarında çalışan çalışanın enfeksiyondan korunma ve şahsî kollayıcı ekipman (KKE) kullanımı eğitimlerinin yenilenmesi, tüm çalışanın Kovid-19 hastalığına yönelik korunma ve KKE kullanımı hususlarında farkındalığının artırılması istendi.
DENETİM VURGUSU
Genelgede, sıhhat kurumlarında yapılan triyaj sonrasında Kovid açısından kuşkulu müracaatlarda örnek alınmasının sağlanması ve Kovid polikliniklerine başvuranlardan örnek alınıp alınmadığının denetim edilerek tertipli takip yapılması istendi.
Genelgeye nazaran, vilayette virüste oluşabilecek yapısal değişikliklerin vakti nda fark edilebilmesi emeliyle rastgele seçilen numunelerde mutasyonun tespitine yönelik tahlil yapılacak. Sonuçlar nizamlı olarak takip edilip, mutasyon tespit durumunda süratle Merkez Referans Laboratuvarına gönderilecek. Genelgede ayrıyeten, temaslı tespiti sırasında olayın konut, işyeri, komşu, toplumsal etrafı (düğün, toplantı, cenaze, toplu yemek vb.) ve seyahat hikayesinin başka ayrı ve detaylı olarak tekrar sorgulanması gerektiği vurgulandı.
MUTASYON ALARMI
Pandemi sürecinde hasta yükünü sırtlamaya devam eden İstanbul Tıp Fakültesi ile Cerrahpaşa Tıp Fakültesi dekanları virüsün mutasyonlarla daha da güçlendiğine dikkat çekerek “Kimse ‘beş gün yatar atlatırım’ diye düşünmesin” uyarısı yaptı.
İstanbul’da binlerce hastanın sıhhatine kavuşması için hizmet veren iki esaslı sıhhat kurumu olan İstanbul Tıp Fakültesi ile Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Hastanesi, pandemi sürecinde de hasta yükünü sırtlamaya devam etti. 11 Mart’tan bugüne uzanan sürecin akabinde geleceğe dair muhtemel riskler ve yapılması gerekenleri Milliyet’e anlatan iki kurumun dekanı kademeli olağanlaşmanın yansımalarını da Milliyet’e kıymetlendirdi.
İstanbul Tıp Fakültesi Hastanesi Dekanı Prof.Dr.Tufan Tükek, Kovid-19’u atlatan birçok kişinin aylarca süren şikayetler yaşamaya devam ettiği ikazında bulunarak, “Özellikle halsizlik, yorgunluk şikayetleri hastalığı atlatan kimi bireylerde aylarca devam ediyor. Bayanlarda unutkanlık ve saç dökülmesi, tat, koku kaybı günlerce devam edebiliyor. Geçmiş periyoda bakarak ders almamız gerekiyor. Kısıtlama ve tedbirlerde gevşeme virüs yükünde artışa neden oluyor.
İngiliz varyantının süratle yayılma riski var. Virüs daha güçlenmiş durumda ve hadiselerdeki dalgalanmalar sıhhat çalışanlarını çok yıpratıyor. Kimse ‘Ne olacak hastalanır üç, beş gün yatar atlatırım’ diye düşünmesin. Gencecik insanların ne hale geldiğini şahsen görüyoruz. Hastalığı atlatan birçok şahısta kalıcı bir grup arazlar oluştu. Virüsü kapan gençler ortasında maalesef zatürre oranı azımsanmayacak düzeyde” dedi.
UZAKLIK KOŞUL
Kovid-19 şikayetiyle tam 71 bin 850 kişinin başvurduğu Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Dekanı Prof.Dr. Sait Gönen de şu ikazlarda bulundu:
“Kovid-her şahısta farklı semptom, hasar ve tesirlere yol açabiliyor. Hastalığı ağır geçirenler bireylerde çoklu organ yetmezliği, teneffüs işlevlerinde kalıcı hasarlar oluşabiliyor.
Tedavi olup 1 ay sonra damalarda hasar oluşan birçok şahısta pıhtılaşmaya bağlı sıhhat sıkıntılarını görebiliyoruz. Beşerler, salgın bitinceye kadar maske, uzaklık kuralını ekmek üzere su üzere hayatlarının bir modülü olarak kabul etmeliler. Olağanlaşmayı Kovid-19 öncesindeki günlere dönmek üzere algılayanlar var.
Önümüzdeki süreçte belirleyici faktör kapalı yerlerdeki doluluk oranları olacak. Fiziki uzaklık olmadıkça, maske taksanız da virüs bulaşabilir. Aşıların tamamlanması durumunda yıl sonunda pandemiyi bitirebiliriz. Hastanemize son 45 gündür günde ortalama 300-350 hasta test için başvuruyor. Şu an için olumluluk oranı yüzde 5’in altında. Olağanlaşma ile ortaya çıkan tabloyu tam olarak Mart sonu göreceğiz.
KABUS BİTECEK
Aşının beklenen koruyuculuğu gösterdiğini belirten Sıhhat Bakanı Koca, “2020 yılına çöken kabus, 2021’de tıpkı formda devam etmeyecek. Çok geçmeden salgın şimdiki gücünü kaybedecek” diye konuştu. Koca, “Nüfusumuzun 50 milyonluk kısmının aşısını sonbahardan evvel yaparsak salgın üzerimizde ağır baskı olmaktan çıkacak. Olay sayıları, kayıplar şimdikiyle kıyas edilemeyecek kadar azalacak” dedi.
Bir yıl evvel gece yarısı birinci Kovid-19 olayını duyuran Sıhhat Bakanı Fahrettin Koca, dün yeniden kameraların karşısına geçerek pandemide geride kalan bir yılı kıymetlendirdi. Koca, özetle şöyle konuştu:
BİRİNCİ SALGIN
Birinci koronavirüs hadisesinin üzerinden tam bir yıl geçti. Dünya Sıhhat Örgütü’nün (DSÖ) global salgın ilanı da bundan tam bir yıl önceydi. 10 Mart’ı 11 Mart’a bağlayan gece huzurlarınıza çıkmış, vakit kazanmış olsak da virüsün ülkemize girişinin kaçınılmaz olduğunu, sağduyu içerisinde kaşılamak gerektiğini, hazırlıklı olduğumuzu söz etmiştim. Kovid-19 son 100 yıl içerisinde tüm dünyanın tıpkı anda savaştığı, hadise ve kayıp sayıları bu derece yüksek birinci salgın.
SİNEMALARDA DÜŞÜNEBİLİRDİK
Geriye kalan vakitte baktığımızda salgını ortak düşmanın virüs olduğu global bir savaşa benzetmek mümkün. Bu vakit zarfında can kayıplarıyla kalmadık. Tıpkı savaşlarda olduğu üzere yaşama nizamımız alt üst oldu. İş hayatı konutlara taşındı. Pek çok ülkede işsizlik baş gösterdi. Maske takılmadan dışarı adım atılmayan, insanların değil tokalaşmak, birbirine yakın durmaktan bile kaçındığı dünyayı biz olsa olsa sinemalarda düşünebilirdik. Tam bir yıldır ister istemez alıştığımız bu dünyada yaşıyoruz. Evvelce hastanelerde gördüğümüz maske ile kendi kendimizin tabibi olduğumuzu biliyoruz.
KENDİ AŞILARIMIZI KULLANACAĞIZ
Dünyada kullanımda olan 7 farklı aşı var. Türkiye büyük bir yarışın olduğu aşı tedarikinde en süratli davranan ülkelerden biri. Çin’deki üreticiyle 50 milyon dozluk aşı muahedesini kasım ayında yaptık. Siparişin birinci kısmını aralık sonunda teslim aldık. Toplam 130 milyon doz aşı için 2 başka aşı üreticisiyle anlaştık. Bunun dışında 3 farklı aşı üreticisiyle de görüşüyoruz. Bugün itibariyle uygulanan aşı 10 milyon dozdan fazla. Çok yakında 5 yerli aşı adayımız daha insan çalışmalarına başlayacak. Yakın gelecekte kendi aşılarımızı kullanacağız.
2020’YE ÇÖKEN KABUS
Araştırmalar Sinovac aşısının her 100 kişinin 80’inden fazlasında tesirli olduğunu, aşının beklenen koruyuculuğu gösterdiğini ortaya koydu. Aşısı yapılan lakin hastalığa yakalanan az sayıda kişi Kovid-19’u hafif geçirmekte, genel olarak tedaviyi hastanede geçirecek şikayetlere rastlanmamakta. Görünen o ki, koronavirüs kısa bir vakit zarfında grip üzere sıradan bir hastalık haline gelmeyecek fakat 2020 yılına çöken kabus, 2021’de birebir formda devam etmeyecek. Çok geçmeden salgın şimdiki gücünü kaybedecek. Daha ileride kim bilir Kovid’e ‘üzerinize afiyet sözü’ eşlik edecek. Endişe unutulup gidecek.
YAYILIM SURATI DÜŞECEK
Planladığımız formda nüfusumuzun 50 milyonluk kısmının aşısını sonbahardan evvel yaparsak salgın üzerimizde ağır baskı olmaktan çıkacak. Hadise sayıları, kayıplar şimdikiyle kıyas edilemeyecek kadar azalacak, virüsün yayılım suratı düşecek. Kuvvetle umut ediyorum. Dünya ölçeğinde verilen bu savaşta muvaffakiyet gösterilen birinci cephelerden biri bu cephe, bu ülke olacak. Bunun ihmale gelmez koşulları var. Aşı tamamlanıncaya dek elimizdeki tek silah önlemdir. Maske ile hastalığın bulaşma yollarını kapatmalıyız. Toplumsal ara ile ferdî hudutlarımızı muhafazaya almalıyız.
HAYATLARI KURTARDINIZ
Pahalı sıhhat çalışanlarımız size layık kelamları bulmak isterdim ancak bu nitekim sıkıntı. Hayatları kurtardınız, hayatınızı riske attınız. Bu toplum sizi terli önlükler içinde gösteren fotoğrafları asla unutmayacak. Sizin sayenizde insan sıhhatine hizmet eden meslekler iyinin ve başka insani vasıfların en çok görüldüğü mesleklerdir. Sizlere şükran duyuyoruz. Yükünüz yorgunluğunuz kısmen azaldı lakin bugün de garantimiz tekrar sizlersiniz. Milletimizin huzurunda milletin ismine size bir kere daha minnettar olduğumuzu söz ediyorum.
AĞIR HASTA KELAMINI AZ DUYACAĞIZ
Birinci olaydan tam bir yıl sonra bugün 2021’in 11 Mart’ında size yeni bir davette bulunmak istiyorum. Karamsarlığı, belirsizlik ve bıkkınlık hislerini üstümüzden tümüyle atalım. Bütün ruhumuzla, geleceğe ait planlarımızla hayata, yarınlarımıza bağlanalım. Bunu yapmak için güçlü bir nedenimiz var. 13 Ocak’ta başlayan aşı programı muntazam bir biçimde yürüyor. Aşı programı tamamlandığında olay sayısı örneğin 5 ise 1’e inmiş buna yaklaşmış olacak. Ağır hasta kelamını çok az duyacağız. Bu tablonun toplumsal hayatı nasıl değiştireceğini 83 milyona nasıl yansıyacağını söylemeye bile gerek yok.
BÜTÜN ÜLKEYE KARŞI SORUMLULAR
1 Mart’tan itibaren denetimli olağanlaşma devrine geçtik. Mavi renk düşük risk seviyesi, sarı renk orta seviyede risk manasına geliyor. 42 ilimiz bu iki kümede. 39 ilimiz ise yüksek yahut çok yüksek risk kümesinde. Risk haritasında turuncu ve kırmızıyla gösterilen vilayetler bütün ülkeye karşı da sorumlular. Başarmak güç değil, mavi vilayetler buna örnektir.
CAN KAYBI
Türkiye’de dün 146 bin 386 Kovid-19 testi yapıldı, 14 bin 46 kişinin testi müspet çıktı, 63 kişi hayatını kaybetti. Türkiye Günlük Koronavirüs Tablosu’na nazaran; hasta sayısı 821 oldu, 9 bin 231 kişinin tedavisi ya da karantinasının sona ermesiyle iyileşen sayısı 2 milyon 659 bin 93’e yükseldi. Test sayısı 34 milyon 694 bin 624’e ulaştı. Hadise sayısı 2 milyon 835 bin 989, vefat sayısı 29 bin 290, ağır hasta sayısı bin 310 oldu.
Milliyet
