Türkiye’de bayanlar çeşitli vakitlerde maruz kaldıkları cinsel hücum, taciz ve mobbingi toplumsal medya üzerinden birbiri arkasına ifşa etmeye başladı. İfşa edilen isimlerden biri de Fridays For Future Türkiye’nin (Gelecek İçin Cumalar) uyumunu yürüten Murat Can Tonbil oldu. Tonbil’in birçoğu lise öğrencisi olan iklim aktivistlerine makus muamele, baskı ve ruhsal şiddet uyguladığı sav edildi. Argüman sahiplerinden kimileri yaşadıkları sistematik şiddet nedeniyle ruhsal sıkıntılarla karşı karşıya kaldığını anlatırken, kimileri ise kümeden ayrılmayı tercih ettiğini açıkladı. Tobil’in ruhsal şiddetine ve mobbingine maruz kaldığını söyleyen bayanlar Tonbil hakkında şu tezlerde bulundu:
‘Depresyona girdim’
İren Bıçakcı: “Kullandığı şiddet lisanına pek çok defa maruz kalmış ve buna bağlı bir depresyon süreci geçirmiş biriyim. Gençlerin yaptığı açıklamada kelam edilen, denetim ve karar sistemini kendine ilişkin bir hale getirdiğine ayrıyeten bu durumu sorgulayanların da üzerinde baskı kurduğuna pek çok kere şahit oldum. Can ile fikir ayrılığı yaşadığınızda şiddet lisanına ve üslubuna maruz kalabiliyorsunuz. Hakimiyet alanı ve manipülasyon yeteneği sayesinde yanlışsız bildiğinizi sorgular hale gelmenize hatta kendi şahsen yaşadığınız olaydan bile kuşku etmenize yol açabiliyor. Bu biçimde üzerinize gelişleri sinmenize ve alandan çekilmenize neden olabiliyor.”
‘Kâbus bitsin istiyorum’
Özgecan Kara: “Bugüne kadar bana, aileme, bilhassa anneme ve mesleğime vereceği ziyanlardan korktuğum için sustum. Beni de üstü kapalı şantaj etti. Yıllarca depresyon ve anksiyete tedavisi gördüm. Hâlâ da çok korkuyorum lakin artık bu kâbus bitsin istiyorum. Vaktinde ses çıkaracak hamaseti bulamadığım için özür dilerim. Yaşadığım şeyler mobbing, duygusal şiddetti. Can Tonbil cinsiyetçi, manipülatif, şiddet eğilimli biridir. Dört yıl geçti, artık bu kabus bitsin istiyorum. Korkmuyorum. Ben buradayım.”
‘Dirençli duramadım’
Eymen Aktel: “Can, cinsiyetçi ve şiddet lisanına sahipti. Bayanları aşağılayan halleri vardı. Sizin fikirlerinizi bastırmak için hakarete varan telaffuzlara ve bağrışmalara başvuruyordu. Uyguladığı kelamlı şiddetin yanında sevmediği şahsa karşı kulis kurarak grup içinde yalnızlaştırıyordu. Önemli ruhsal baskılar kurduğu insanlardan biri de benim ve ne yazık ki buna karşı dirençli duramadım. Çok güç günler geçirdim topluluktan ayrılmak zorunda kaldım.”
‘Mobbing uygulamış biri’
E.A.: “2 yıldır Fridays For Future’de yer alıyorum. Mahallî kuruluşundan bu yana Can Tonbil’le irtibat halindeyiz. Kendisi başta 18 yaşından küçükler olmak üzere grubumuzdaki arkadaşlarımızı tehdit etmiş, mobbing uygulamış biridir. Can tarafından daima bir baskı kelam husustu.”
Özür diledi
İfşaların toplumsal medyaya yansımasının akabinde Can Tonbil de bir açıklama yayınlayarak, özür diledi ve iklim aktivizminden büsbütün ayrıldığını duyurdu: “Kırdığım, berbat hissettirdiğim, ziyan verdiğim herkesten özür diliyorum. Kullanacağım ‘ama’larım yok. 10 yıldır iklim krizini durdurmak için çaba ettiğim kümeyle bütün bağlarımı kestim. Geçmişte ya da artık bana inanmış olan başta çocuklar olmak üzere kırdığım ve ziyan verdiğim herkesten özür diliyorum.”
Milliyet