Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusu Büyük Lider Mustafa Kemal Atatürk’ün ortamızdan ayrılışının 82. yıl dönümünde saatler 09.05’i gösterdiğinde hayat 1 dakikalığına durdu. Yurdun dört bir yanında, koronavirüs salgınına karşın meydanlarda toplanan her yaştan vatandaş, maske ve ara tedbirlerini alarak siren seslerinin yükselmesiyle hazır ola geçti ve gözyaşlarıyla büyük başkan Atatürk’ü andı.
Anma merasimlerinin kalbi olan Anıtkabir’de merasim öncesinde Kovid-19 önlemleri kapsamında dezenfeksiyon çalışması yapıldı ve etrafta ağır güvenlik tedbiri alındı. Devlet merasiminin akabinde Anıtkabir, vatandaşların ziyaretine açıldı.
Edirne
Hasretle ve hürmetle
Türkiye’nin dört bir yanından her yaştan binlerce kişi, Türk bayrakları ve çiçeklerle Atatürk’ün kabrini ziyaret etti. Kimi vatandaşlar mozole önünde dua etti ve hürmet duruşunda bulundu. Nöbet değişimi sırasında askerlerin seremonisi büyük bir ilgiyle izlendi. Anıtkabir’deki hoparlörlerden Atatürk’ün 10. Yıl Nutku’nun ses kaydı verildi.
Atatürk’ün ebediyete intikal ettiği saat olan 09.05’te sirenlerin çalmasıyla başşehrin cadde ve sokaklarında da hayat adeta durdu. Vatandaşlar Atatürk’ün anısına hürmet duruşunda bulundu. Şoförler araçlarından inerek hürmet duruşuna katıldı. Kimi şoförler de kornaya basarak sirenlere eşlik etti.
Türkiye’nin dört bir yanında da Atatürk’ü anma merasimleri düzenlendi:
Atatürk, 82’nci vefat yıl dönümünde İzmir’de anıldı. Cumhuriyet Meydanı’nda düzenlenen merasime Etraf ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum ile İçişleri Bakan Yardımcısı İsmail Çataklı’nın yanı sıra Vali Yavuz Selim Köşger, Ege Ordusu ve Garnizon Kumandanı Korgeneral Ali Sivri, Büyükşehir Belediye Lideri Tunç Soyer ve protokol üyeleri de katıldı.
30 Ekim’deki sarsıntının akabinde Bayraklı’nın farklı bölgelerinde çadırda ömrünü sürdüren depremzedeler de anmaya katıldı.
Kontak kapattılar
Kocaeli’de UlaşımPark, Atatürk’ü anma gününde farkındalık oluşturdu. Seyir halindeki vatman ve sürücüler, saat 09.05’te çalan sirenlerle kontak kapatıp otobüs ve tramvayları durdurdu. Ata’ya hürmet göstermek emeliyle otobüs ve tramvaydan inen vatman ve sürücüler ile ayağa kalkan yolcular 1 dakikalık hürmet duruşunda bulundu.
Bolu’da, Atatürk’ün vefat yıl dönümü nedeniyle yaylada ‘Sonsuzluk Yürüyüşü’ düzenlendi.
Bursa’da Atatürk Anıtı önünde gerçekleştirilen anma merasiminde, Vali Yakup Canbolat ve Büyükşehir Belediye Lideri Alinur
Aktaş, anıta çelenk bıraktı.
Ordu’nun Altınordu ilçesinde eğitim gören yaklaşık 200 öğrenci, Atatürk’ü anmak üzere okul bahçesinde bir ortaya geldi. Öğrencilerin tamamının siyah kıyafet giydiği klipte, Atatürk’ün vefat ettiği saat 09.05’in koreografisi yapıldı.
6 dakika erken çaldı
22 metre ile en büyük Atatürk heykelinin bulunduğu Artvin’deki Atatepe’ye çıkanlar, Atatürk’ü mevt yıl dönümünde hürmet duruşunda bulunarak andı. Öte yandan kent merkezindeki anma merasiminde siren, 6 dakika erken çaldı. Halk, hürmet duruşunun vaktinden evvel yapıldığını anlayınca şaşkınlık yaşadı.
Antalya’da Akdeniz Üniversitesi öğrencileri denizde dev Türk bayrağı ile Atatürk posteri açarak Ata’yı andı. Sirenlerin çaldığı dakikada oltalarını bırakan tekne ve falezlerdeki balıkçılar ile kıyıda denize girenlerin de hürmet duruşunda bulunduğu gözlendi. Akdeniz açıklarında bulunan yük gemileri ise sirenlerini çaldı.
Manisa’nın Alaşehir ilçesinde üzüm bağında çalışan çalışanlar, büyük başkan Atatürk’ü daima bir ağızdan İstiklal Marşı’nı okuyarak andı.
Eskişehir’in Sivrihisar ilçesindeki Necati Artan Tesisleri’nden havalanan, Türkiye’nin birinci profesyonel bayan akrobasi pilotu 29 yaşındaki Semin Öztürk Şener ve babası Ali İsmet Öztürk, Atatürk’ü anmak için saat 09.05’te hürmet uçuşu gerçekleştirdi.
Konya’da düzenlenen merasimde gözyaşlarını tutamayan 80 yaşındaki Zahide Şimşek, “Atatürk’ü çok severim. Fotoğrafını görsem bile ağlıyorum” dedi.
Ata’nın buyruk erinin kızı
Anıtkabir’i oğlunun yardımıyla tekerlekli sandalyesinde ziyaret eden 87 yaşındaki Gülten Gönen, “Atatürk’ün buyruk eri olan Gazi Cemal Gönen’in kızıyım. Her yıl 10 Kasım’da Anıtkabir’e gelirim. Evvelden tek başıma gelebiliyordum fakat artık oğlum bana yardımcı oluyor. Tekrar de gelmeyi sürdürüyorum” dedi.
Merasime geç kalan lidere reaksiyon
Bolu’da, Atatürk’ün mevt yıl dönümünde düzenlenen anma merasimine Belediye Lideri CHP’li Tanju Özcan, geç kaldı. Bunun üzerine belediyenin çelengi, Zabıta Müdürü Fikret Er tarafından sunuldu. Özcan’ın merasime geç katılması reaksiyon çekerken, ‘uyuyakaldı’ savlarına neden oldu.
Samsun Valiliği’nden o savlara yalanlama
Samsun Valiliğinden, “10 Kasım Merasimine Vali Geç Kaldı”, “Belediye Lideri Son Anda Yetişti” başlığıyla yayımlanan haberlerin gerçeği yansıtmadığı bildirildi. Açıklamada, “10 Kasım Atatürk’ü Anma Günü kapsamında düzenlenen Çelenk Sunma Merasimine Vali Zülkif Dağlı’nın geç kaldığı tarafındaki savlar gerçeği yansıtmamaktadır. Vali Dağlı merasim alanına vaktinde gelmiştir” denildi.
Siirt
500 kilometre pedal çevirdiler
Mersin’den 5 Kasım’da yola çıkan, ortalarında görme engellilerin de bulunduğu 10 bisikletçi, dördüncüsünü düzenledikleri “Pedala Mahzur Yok” projesi kapsamında 500 kilometrelik yolu bisikletleriyle tamamlayarak geldikleri Ankara’da Anıtkabir’i ziyaret etti. Görme engelli bisikletçi Cengiz Gülegül, “Yolculuk esnasında bazen zorlansam da Ata’mızı ziyaret edecek olmanın heyecanıyla yolu tamamladım” tabirini kullandı.
Dolmabahçe’de tek yürek olduk
Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusu Gazi Mustafa Kemal Atatürk, ebediyete intikalinin 82’nci yılında Beşiktaş’ta da anıldı. Çok sayıda vatandaş, anma merasimi için Atatürk’ün hayata gözlerini yumduğu Dolmabahçe Sarayı’na geldi. Saatler 09.05’i gösterdiğinde hürmet duruşu yapılarak İstiklal Marşı okundu.
Beşiktaş’ta gerçekleştirilen etkinlikler, Beşiktaş Anadolu Lisesi bahçesinde düzenlenen resmi merasimle başladı. Akabinde vatandaşlara Beşiktaş Belediyesi takımları tarafından Dolmabahçe Sarayı önüne kurulan led ekranlarda 10 Kasıma özel görüntüler gösterildi. Saatler 09.05i gösterdiğinde ise Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün hayata gözlerini yumduğu Harem Kısmındaki 71 No.lu odadan canlı yayın yapıldı.
Gün uzunluğu devam eden etkinliklerde Dolmabahçe ağaçlı yolda Atatürkün kendi sesinden konuşmaları ve 10. Yıl Nutku hoparlörden yayınlandı. Ziyaret sırasında birtakım vatandaşların gözyaşlarını tutamadığı gözlendi.
ÜNAL ÇAM
TTK’nın ulusal yas fotoğrafları albümü
Atatürk Kültür, Lisan ve Tarih Yüksek Kurumu bünyesindeki Türk Tarih Kurumu’nca, Türkiye Cumhuriyetinin kurucusu, Büyük Lider Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün ortamızdan ayrılışının 82. yılında “21 Kasım 1938’in Sessiz Tanıkları” isimli veda albümünü yayımlandı.
Atatürk Kültür, Lisan ve Tarih Yüksek Kurumu Lider Yardımcısı Doç. Dr. Yüksel Özgen’in hazırladığı albümde, 10 Kasım sabahı hayata veda eden Atatürk için 21 Kasım günü Ankara ve İstanbul’daki merasim haricindeki, yurdun dört bir tarafında sabahtan akşama kadar süren merasimlerde çekilen fotoğraflar yer aldı. Çalışmada, Atatürk’ün hasta olduğu son günleri, Dolmabahçe Sarayı’nda vefatı, sonrasında İstanbul, Ankara ve yurdun dört bir yanında süren ulusal yasın nasıl devam ettiğine ait bilgilere de yer verildi.
Yapıtı hazırlayan Özgen, ön kelamında, 21 Kasım günü Atatürk’ün Ankara’da cenaze merasimi yapılırken devletin eş vakitli olarak yurdun her yerinde; kent, kaza, nahiye ve köylerde merasim yapılması kararını verdiğini, 21 Kasım günü yapılan cenaze merasimleri ile tüm yurdun Ata’sını merasimle uğurladığını belirtti. Doç. Dr. Özgen, o güne dair fotoları “milli yasın sessiz tanıkları” olarak nitelendirdi. Fotoğraflarda, her yaştan insanın önderleri için ağladığı anlar, meydanlarda, okullarda, alanlarda yapılan konuşmalar, hürmet duruşu anı, resmigeçit merasimleri, toplu olarak radyodan Ankara’daki merasimin dinlendiği dakikalar vakte tanıklık ediyor.
Milliyet
